Integracja i specjalizacja usług
Rynek usług logistycznych w Polsce nadal przeżywa ewolucyjne zmiany. Operatorzy poszukują swojego miejsca na rynku, precyzując zakres swych usług. Portfel produktowy nadal jest bardzo szeroki, co w odniesieniu do większości firm może oznaczać, że warto trzymać rękę na pulsie,
Postanowiliśmy dokonać przeglądu firm logistycznych pod kątem specjalizacji usług. Wyniki raportu oparte są na deklaracjach firm logistycznych. Z analizy danych wynika, jakie branże stanowią priorytet działalności. Z punktu widzenia klientów operatorów logistycznych raport pozwala pogrupować firmy według obsługiwanych branż, co ułatwia selekcję firm pod kątem świadczonych usług w przygotowywaniu zapytań przetargowych.
W logistyce pojawia się zatem nowa kategoria firm i nowa kategoria produktu, która polega na integrowaniu firm specjalizujących się w różnych ogniwach łańcucha logistycznego: w transporcie, dystrybucji, spedycji, magazynowaniu, systemach informatycznych itp. Sprzyja temu coraz większa specjalizacja na rynku logistycznym, a jednocześnie wzrastające zapotrzebowanie klientów na powierzanie problemów dystrybucji jednemu operatorowi. Także wstąpienie Polski do Unii Europejskiej przyśpieszyło ten proces. Chociaż obecnie w Polsce główną rolę integracyjną odgrywa w dalszym ciągu klient, np. firmy z sektora FMCG, które same dobierają sobie wyspecjalizowane firmy, to w zderzeniu ze wzrastającymi tendencjami w kierunku outsourcingu potrzeby na integratora łańcucha dostaw będą wzrastały.
Firmy logistyczne coraz częściej występują w roli integratora dostaw. Ważne jest posiadanie nie tylko know-how w dziedzinie supply chain, ale także świadczenie usług magazynowych, zarządzania zapasami oraz usługi co-packingu. Jedna czwarta firm logistycznych posiada powierzchnie magazynowe w przedziale 1-15 tys. mkw., 21 proc. firm dysponuje magazynami o powierzchni 15-50 tys. mkw., a aż 30 proc. firm – magazyny o powierzchni powyżej 50 tys. mkw.
Praktycznie w każdej branży, w tym także w logistyce, występuje coraz większa specjalizacja. Powstaje szereg nowych kategorii produktowych (usług). Dla klientów może stanowić problem, aby dobrze orientować się we wszystkich specjalistycznych produktach. Dlatego o sukcesie na rynku decyduje nie tylko kreowanie nowych produktów, ale także umiejętność integrowania tych usług za klienta, który często nie chce się tym zajmować. Coraz więcej firm logistycznych także zaczyna pełnić taką funkcję. Oferowanie klientowi takiej usługi wcale nie musi oznaczać bycia operatorem tych usług, choć tak się składa, że obecnie większość firm, które to oferują, jest jednocześnie dobrze znanym operatorem logistycznym.
Menedżerowie zadają sobie pytanie, na jakie rynki opłaca się wchodzić. Trafna odpowiedź jest szczególnie istotna w obliczu spowolnienia gospodarczego. Większość firm logistycznych uważniej przygląda się kosztom, precyzując swój „core business”. Wyróżnik społeczno-rynkowy jest istotniejszy w odniesieniu do firm mniejszych, realizujących większość swoich usług na terenie Polski i w krajach sąsiednich. Firmy globalne muszą uwzględniać aspekt międzynarodowy.
Z badań, które przeprowadziliśmy w zeszłym roku („Eurologistics 6/2008), wynikało, że aż 37 proc. firm logistycznych deklarowało, iż ważna jest dla nich specjalizacja rynkowa. Specjalizacja usług równie ważna była dla firm transportowych – 42 proc., a największą zdolność przystosowywania swoich usług do potrzeb klientów i rynku wykazywały firmy kurierskie, z których tylko 8 proc. deklarowało, że specjalizacja jest dla nich strategicznym wyróżnikiem.
Operatorzy logistyczni oferujący złożone usługi logistyczne obsługują więcej branż niż firmy transportowe. Branżami o największym znaczeniu są elektronika, RTV i AGD, chemia gospodarcza i kosmetyki oraz Automotive. Domeną firm logistycznych są także branże artykułów biurowych, tekstyliów, artykułów sportowych i obuwniczych. Analiza wyników raportu wskazuje, że istnieją branże, których obsługa ma charakter specjalistyczny. Przykładem może być branża farmaceutyczna. Tutaj liderem są firmy kurierskie. To one obsługują apteki internetowe, dostarczają farmaceutyki do aptek tradycyjnych, szpitali. W tym przypadku ważną rolę odgrywa czas dostawy. Firmy kurierskie są bezkonkurencyjnym liderem w obsłudze rynku prasy, książek i artykułów luksusowych.
Z wyników raportu widać, że duzi gracze nie ograniczają się już do konkurowania tylko strategiami cenowymi, ale także wyróżnikowymi. Klienci oczekują jakości obsługi na najwyższym poziomie, a tę trudno zagwarantować, jeśli nie należy się do grona liderów w danej specjalizacji. Trudno tworzyć na poczekaniu procedury operacyjne, bezpieczeństwa. Klientowi jednak niekiedy trudno zweryfikować, kto jest specjalistą w danej branży. Nasz raport jest przeglądem rynku usług firm logistycznych. Można dostrzec coraz wiekszą rolę integratora usług, który przejmuje na siebie odpowiedzialność nie tylko za realizację usługi, ale i za jej jakość. Z drugiej strony klienci (szczególnie sieci) są również integratorami rynku usług logistycznych.
