Mniej pustostanów

Colliers International przeprowadził niedawno analizę rynków powierzchni przemysłowych za pierwsze półrocze 2013 r. w stolicach wybranych krajów Europy Wschodniej. Badaniem objęto Budapeszt, Bukareszt, Bratysławę, Kijów, Moskwę, Pragę, Sofię, Warszawę i Zagrzeb. We wszystkich stolicach, z wyjątkiem Pragi, odnotowano wzrost popytu na powierzchnie przemysłowe, co spowodowało spadek wskaźników pustostanów, począwszy od pierwszego półrocza 2012 r.

Na rynku widać wyraźne oznaki spadku liczby pustostanów, a całkowity wskaźnik wolnej powierzchni dla dziewięciu wybranych rynków spadł z poziomu 9,3%, odnotowanego w analogicznym okresie ubiegłego roku, do 7,8%.

Najniższy wskaźnik pustostanów spośród wszystkich porównywanych stolic odnotowano w Moskwie. Wynosi on tam 0,3%, podczas gdy w pozostałych miastach zamyka się w przedziale od 7,5% w Bratysławie do aż 22,8% w Budapeszcie.

Na uwagę zasługuje Sofia, w której odnotowano najbardziej znaczący spadek ogólnegopoziomu wolnych powierzchni od I półrocza 2012 r. – z 26% do 16,6% w I półroczu 2013 r. Spadek współczynnika pustostanów odnotowano również w Bukareszcie, Warszawie i Moskwie.

Jednak pomimo obniżenia się wskaźników pustostanów, jakie odnotowano w wielu spośród analizowanych stolic oraz wyraźnej aktywności najemców, wzrost stawek czynszów jest nadal niewielki.

Tempo wzrostu w poszczególnych miastach jest zmienne jednak w przypadku niektórych miast, takich jak: Praga, Warszawa, Bukareszt i Budapeszt, stawki czynszowe dla powierzchni magazynowych w najlepszych lokalizacjach utrzymywały się od I półrocza 2012 r. na poziomie pomiędzy trzy, a pięć procent.

Na spadek ten wpłynęły inwestycje spekulacyjne podejmowane przez deweloperów oraz obniżki stawek czynszowych mające na celu przyciągnięcie najemców.

Jak wynika z analizy, powierzchnia nowych projektów w budowie wynosiła na koniec pierwszego półrocza 2013 r. 1,973 mln m.kw., przy czym największą aktywność deweloperską odnotowano w Moskwie, gdzie powstaje około 91% nowych inwestycji deweloperskich. Prawie 3% nowych inwestycji powstaje w Kijowie i Warszawie, 2% w Pradze, natomiast na Sofię i Bratysławę przypada mniej niż 1%.

Całkowite zasoby powierzchni na rynkach w tych miastach wzrosły z 18 145 010 m2 w I półroczu 2012 r. do 19 565 910 m2 w I półroczu 2013 r., czyli o około 8,0%.

„Zasoby powierzchni przemysłowych zdecydowanie koncentrują się wokół Moskwy, gdzie znajduje się około 44% całkowitej podaży. Pomimo pewnych oznak wskazujących na obniżanie się zysków z najlepszych lokalizacji w niektórych analizowanych miastach, sytuacja na rynku pozostanie stabilna.” – stwierdził Damian Harrington, dyrektor regionalny ds. badań w Colliers International odpowiedzialny za Europę Wschodnią.