Mniej urazów dzięki Aktywnemu Układowi Kierowniczemu Volvo

W rezultacie spędzania długich dni za kierownicą, wielu kierowców zaczyna odczuwać ból w górnych partiach pleców. Doświadczył tego m.in. 27-letni Henrik Gustafsson. Pięć lat temu, w trakcie dalekiego kursu do Norwegii, doznał urazu mięśnia w lewym barku. Z tego powodu Henrik przestał jeździć w dalekie trasy i zajął się transportem drewna w lesie, razem ze swoim ojcem. Zaczął również ćwiczyć na siłowni, ale i to nie w pełni rozwiązało jego problem z mięśniem. Jednak półtora roku Henrik przesiadł się – w ramach testów eksploatacyjnych – do nowego Volvo FH wyposażonego w aktywny układ kierowniczy Volvo. Od tego czasu jego plecy mają znacznie lepiej.

– Różnica jest taka, że teraz, zamiast myśleć o bólu, mogę skupiać się na bezpiecznej jeździe. Za sprawą aktywnego układu kierowniczego Volvo, samochód ciężarowy zachowuje się wyjątkowo stabilnie na drodze – mówi Henrik Gustafsson.

Co drugi kierowca ma problem

Problem schorzeń zawodowych jest znany od dawna. W przeprowadzonej przez Volvo Trucks ankiecie, obejmującej 160 kierowców samochodów ciężarowych w Europie, ponad połowa respondentów przyznała się, że cierpi na bóle pleców, barków i szyi. Uczestnikami tego badania, zrealizowanego w latach 2011–2012, byli w większości mężczyźni wykonujący przewozy długodystansowe.

Z innego badania, wykonanego w 2011 r. przez Europejską Agencję Bezpieczeństwa i Zdrowia w Pracy, wynika, że problemy z układem mięśniowym i kostnym ma 54% kobiet i 37% mężczyzn zatrudnionych w europejskim sektorze transportowym. U kierowców problemy te dotyczą najczęściej pleców, barków i szyi.

Peter Bark, który bada kwestie zdrowia i bezpieczeństwa jako pracownik Instytutu Transportu, jednostki badawczej zajmującej branżą transportową i logistyczną, wyjaśnia przyczyny. Badanie ujawniło, że 43% pracowników niemieckiej branży transportowej uskarża się ból w dolnej części pleców. Urazy pleców często mają związek z drganiami mechanicznymi, które stanową najczęstszą przyczynę schorzeń zawodowych wśród pracowników sektora transportowego w Belgii. Z kolei 90% chorób zawodowych zgłoszonych przez hiszpańskich transportowców w latach 2000–2005 dotyczyło układu mięśniowego i kostnego.

– Napinanie mięśni ramion i szyi, w połączeniu z powtarzalnymi ruchami, znacznie obciąża niektóre grupy mięśni. Zakładam, że mocniejszy chwyt koła kierownicy podczas manewrowania jeszcze bardziej to obciążenie potęguje – tłumaczy Peter Bark. – Duże mięśnie, takie jak np. biceps (mięsień dwugłowy ramienia), nie są aż tak wrażliwe, lecz podczas napinania mięśni przedramienia połączonych z dłonią i palcami może pojawiać się uczucie zmęczenia. Również napinanie mięśni barków skutkuje fizycznym zmęczeniem, które następnie rozszerza się na plecy i szyję.

Mniejszy poziom drgań

Nowy aktywny układ kierowniczy Volvo w znacznym stopniu tłumi wibracje na kole kierownicy wywoływane nierównościami w nawierzchni drogi. W ten sposób nie tylko ułatwia i uprzyjemnia kierowanie pojazdem, ale także zmniejsza ekspozycję mięśni i stawów na drgania.

Podczas jazdy z małą prędkością po równej drodze, aktywny układ kierowniczy Volvo zmniejsza siłę niezbędną do obracania kołem kierownicy o około 75%. Na drodze wyboistej zaś, niemal całkowicie – w 95–100% – eliminuje szarpnięcia. W połączeniu ze zautomatyzowaną skrzynią biegów I-Shift oznacza znacznie mniejsze fizyczne obciążenie, jakiemu poddawany jest kierowca. Jonas Nordquist jest menedżerem ds. cech i rentowności produktów w Volvo Trucks.

– Gdyby usunąć wszystko, co może przytrafić się kierowcy w wyniku działania czynników na zewnątrz pojazdu, wówczas powtarzalne ruchy mające związek z nierównościami drogi, kierowaniem i zmianą biegów – czyli tzw. drgania przekazywane na całe ciało człowieka – staną się najczęstszą przyczyną schorzeń zawodowych – mówi Nordquist. – Droga nigdy nie jest idealnie równa i wywołuje ustawiczne wstrząsy we wszystkim, co się po niej porusza. U ludzi prowadzi to do urazów określanych w ergonomii mianem RSI (Repetitive Strain Injury) – chroniczne przeciążenie mięśni i ścięgien. Typowym przykładem tego rodzaju kontuzji jest np. tzw. „łokieć tenisisty”.

Dokładnie ten sam proces zachodzi, gdy kierowcy czują ból w plecach lub szyi – siedzą nieruchomo, podczas gdy ich ciało kołysze w górę i w dół. Kierowca obraca kołem kierownicy z określoną siłą, zaś im większa jest ta siła, tym większe ryzyko wystąpienia urazu.

Ból pleców u Henrika Gustafssona okazał się być klasycznym schorzeniem zawodowym. Dlatego, gdy jego ojciec postanowił kupić nowy samochód ciężarowy, wybór był łatwy – nowe Volvo FH z Aktywnym Układem Kierowniczym Volvo.

– Poprzednio musiałem się cały napinać podczas kierowania pojazdem na wąskich, krętych drogach. W przypadku Aktywnego Układu Kierowniczego Volvo, koło kierownicy pozostaje nieruchome, nawet gdy nawierzchnia jest wyboista i działają siły, które normalnie powodowałyby wstrząsy koła kierownicy. Ponieważ układ kierowniczy tłumi te siły, jako kierowca, mogę się bardziej odprężyć. Obecnie moja pozycja za kierownicą jest zupełnie inna – mówi Henrik Gustafsson.

Jak działa Aktywny Układ Kierowniczy Volvo?

Aktywny Układ Kierowniczy Volvo bazuje na konwencjonalnym układzie z przekładnią kierowniczą połączą wałem z kołem kierownicy, w operowaniu którym pomaga kierowcy standardowy hydrauliczny układ wspomagania. W rozwiązaniu Volvo układ ten został rozbudowany o silnik elektryczny, sprzężony z wałem kierownicy. Silnik ten, współdziałający z hydraulicznym układem wspomagania układu kierowniczego, jest kontrolowany przez elektroniczną jednostkę sterującą z częstością kilku tysięcy razy na sekundę. Przy małej prędkości jazdy silnik elektryczny zwiększa siłę wspomagania, podczas gdy przy szybszej jeździe automatycznie kompensuje wszelkie zakłócenia przekazywane na koło kierownicy, będące skutkiem działania m.in. bocznego wiatru czy nierówności w nawierzchni drogi.