Podsumowanie 2013 roku w motoryzacji

Wzrost odnotował także polski rynek pojazdów samochodowych. Do 289,9 tys. sztuk (o 6,3% r/r) zwiększyła się liczba rejestracji nowych samochodów osobowych. Rejestracje samochodów użytkowych wzrosły w jeszcze większym stopniu, do czego przyczyniło się nadchodzące wdrożenie normy EURO VI. Takie wnioski płyną z pierwszego z serii raportów kwartalnych Polskiego Związku Przemysłu Motoryzacyjnego oraz firmy audytorsko-doradczej KPMG w Polsce, podsumowującego wyniki rynku i przemysłu motoryzacyjnego, a także motoryzacyjnych usług finansowych w 2013 roku.

Rynek motoryzacyjny

Otoczenie rynkowe polepsza się, jednak sytuacja gospodarcza wciąż nie sprzyja sprzedaży pojazdów. Po słabej I połowie 2013 roku, kiedy wzrost gospodarczy wyhamował niemal do zera, w II połowie roku nastąpiło pewne odbicie. W III kwartale polski PKB wzrósł o 1,9% r/r (rok do roku), zaś w IV kwartale szacunkowo o 2,7%.

– Poprawa sytuacji gospodarczej wpłynęła na nastroje przedsiębiorstw oraz konsumentów indywidualnych, które stopniowo poprawiały się przez cały 2013 rok. Wskaźniki koniunktury w obu sektorach nabywców są jednak wciąż negatywne, co przekłada się na niską skłonność do ponoszenia istotnych wydatków inwestycyjnych – w tym na środki transportu. Ożywienie popytu na pojazdy wymaga jednak silniejszych bodźców ekonomicznych – mówi Mirosław Michna, partner w Dziale Doradztwa Podatkowego, szef Zespołu Doradców dla Branży Motoryzacyjnej, KPMG w Polsce.

Na rynek pojazdów w końcu 2013 roku wpływały także istotne zmiany o charakterze regulacyjnym.

– Część nabywców instytucjonalnych, którzy planowali zakup samochodów osobowych, w końcu roku wstrzymała oddech w oczekiwaniu na potencjalny powrót „kratki” i związane z nią oszczędności podatkowe. Na szczęście w skali całego rynku zakupy nabywców firmowych mimo to wzrosły. W segmencie pojazdów użytkowych nadchodzące wdrożenie normy EURO VI podbudowało sprzedaż. Związane z tym przewidywanie wzrostu cen, skłoniło przedsiębiorców do przyspieszenia zakupów w IV kwartale roku – komentuje Jakub Faryś, prezes Polskiego Związku Przemysłu Motoryzacyjnego.

Dobra II poł. 2013 roku ratuje wyniki w sprzedaży samochodów osobowych

II połowa 2013 roku przyniosła wzrost rejestracji nowych samochodów osobowych o 14,9% r/r, co przełożyło się na poprawę całorocznych wyników. Ogółem w 2013 roku zarejestrowano 289,9 tys. nowych samochodów osobowych, czyli o 6,3% więcej niż w 2012 roku.

– Wzrost wypracowali niemal w całości nabywcy instytucjonalni, którzy w 2013 roku zwiększyli zakupy samochodów osobowych o 10,2%. Wśród nabywców indywidualnych poprawa popytu była minimalna (wzrost 1,4%). Niski popyt ze strony osób prywatnych jest jedną z największych słabości tego segmentu rynku w Polsce. W sytuacji, gdy w 2013 roku sprowadzono do Polski 712 tys. używanych samochodów osobowych, nie dziwi fakt, że osoby prywatne (w tym indywidualni przedsiębiorcy!) kupiły jedynie 121 tys. nowych pojazdów – komentuje Mirosław Michna.

W 2013 roku marki popularne stanowiły blisko 91% rejestracji nowych samochodów osobowych w Polsce (262,8 tys. sztuk). Liczba rejestracji w tym segmencie wzrosła o 6,1% r/r. Widoczny jest przy tym wzrost koncentracji rynku. Marki o większym udziale w rynku radzą sobie generalnie lepiej – spośród dziesięciu marek popularnych o największym wolumenie rejestracji w Polsce, osiem odnotowało minimum dziesięcioprocentowy wzrost r/r.

Nieznacznie lepsze wyniki odnotowały marki premium+, których rejestracje wzrosły o 6,9% do 27,2 tys. szt. Także w tym segmencie trzy największe marki (BMW, Audi, Mercedes-Benz) odnotowały wzrosty rzędu 9-14% r/r, czyli znacznie przekraczające średnią dla rynku. Volvo zajmujące czwarte miejsce zwiększyło liczbę rejestracji o 6%. Jest to o tyle istotne, że cztery opisane marki mają 82% udziału w rejestracjach segmentu premium+.

Rośnie popyt na średniej wielkości pojazdy. Największy wzrost rejestracji odnotowały – pierwsza i trzecia grupa pod względem liczebności – samochody z segmentu C (tzw. kompakty) oraz małe/średnie SUV-y i crossovery. Dynamicznie rozwijały się też mniej liczne segmenty – małe/średnie MPV i kombivany, czyli także auta średniej wielkości. Nie odnotowano wzrostu w klasie najmniejszych oraz największych aut (z wyjątkiem dużych SUV-ów i crossoverów). Istotny spadek rejestracji widać tylko w jednym segmencie rynku, tj. klasie D, czyli średnio-dużych autach rodzinnych.

Znaczne ożywienie rynku samochodów użytkowych w końcu 2013 roku, brak jednak trwałych podstaw wzrostu

Końcówka roku przyniosła znaczne ożywienie zakupów wszystkich typów samochodów użytkowych. W 2013 roku zarejestrowano 42,2 tys. nowych samochodów dostawczych (o DMC<=3,5t), czyli o 7,1% więcej niż rok wcześniej. Wciąż jednak są to słabsze wyniki niż w 2011 roku. Prawdziwe ożywienie widać było na rynku samochodów ciężarowych (o DMC>3,5t). W skali roku liczba rejestracji wzrosła aż o 20%, do 19,7 tys. O 9% wzrosła także liczba rejestracji nowych autobusów (DMC>3,5t). Ogółem w 2013 roku zarejestrowano ich 1,38 tys. sztuk.

– We wszystkich segmentach rynku samochodów użytkowych mieliśmy do czynienia ze znacznym ożywieniem popytu w IV kwartale, ponieważ przedsiębiorcy „rzucili się” na zakupy, aby zdążyć przed wejściem w życie normy EURO VI. W segmencie samochodów ciężarowych mieliśmy w IV kwartale wzrost rejestracji o 2/3 w porównaniu z poprzednim rokiem. Nie należy jednak oczekiwać utrwalenia się trendu wzrostowego w 2014 roku. Nawet biorąc pod uwagę poprawę sytuacji ekonomicznej, trudno będzie powtórzyć te wyniki – komentuje Jakub Faryś.

Spadki w segmencie jednośladów postępują

Trudności przeżywa rynek nowych motocykli. W 2013 roku liczba rejestracji zmalała w tym segmencie o 4,6% r/r i wyniosła 7,4 tys. szt. Konkurencja ze strony używanych pojazdów jest bardzo silna – w tym samym okresie liczba pierwszych rejestracji używanych motocykli wzrosła o 2,5% i sięgnęła 38,7 tys. Gorsza jest sytuacja w segmencie motorowerów. W 2013 roku zarejestrowano ich 48,8 tys., o 18,7% mniej niż rok wcześniej. Do spadku przyczyniło się zaostrzenie przepisów dotyczących uprawnień do kierowania tego typu pojazdami.

Usługi finansowe

W 2013 roku przekazano w leasing 160,2 tys. pojazdów samochodowych oraz przyczep i naczep, czyli o 13,5% więcej niż w 2012 roku (dane dotyczą członków ZLP). Wartość netto aktywów motoryzacyjnych przekazanych w leasing na całym rynku szacuje się na 20,7 mld zł.

Maleje z kolei zainteresowanie kredytami samochodowymi pomimo rekordowo niskich stóp procentowych i tym samym niskich kosztów kredytu. Na koniec 2013 roku wartość portfolio kredytów samochodowych wyniosła 12,46 mld zł, tj. o 7,7 % mniej niż rok wcześniej. Maleje w szczególności wartość kredytów osób prywatnych.

Nie są jeszcze dostępne dane pozwalające na ocenę rynku ubezpieczeń komunikacyjnych w skali całego 2013 roku, jednak sytuacja po trzech kwartałach nie była najlepsza. Liczba polis OC wzrosła do 18,63 mln (o 1,7% r/r), zaś w ciągu trzech pierwszych kwartałów 2013 roku składki przypisane brutto zmalały o 5,6% r/r. Suma wypłaconych odszkodowań przy tym praktycznie nie zmalała.

Z kolei liczba polis AC jest od trzech lat zasadniczo niezmienna i wynosi 5,03 mln. W ciągu trzech pierwszych kwartałów 2013 roku składki przypisane brutto związane z AC zmalały o 6,5% r/r przy rosnącej wartości wypłacanych odszkodowań (+1,5% r/r).

Słaby popyt ze strony rynków Unii Europejskiej

Produkcja zlokalizowanych w Polsce fabryk pojazdów oraz zakładów produkcyjnych części i podzespołów finalnie niemal w całości jest przeznaczana na eksport. Dlatego kondycja polskiego przemysłu motoryzacyjnego jest silnie uzależniona od popytu na docelowych rynkach zagranicznych, w tym przede wszystkim zachodnioeuropejskich.

– Tymczasem w Unii Europejskiej widoczne są dopiero pierwsze oznaki ożywienia gospodarczego. Zgodnie ze wstępnymi szacunkami, strefa euro po siedmiu kwartałach spadków wypracowała w IV kwartale 2013 roku niewielki wzrost PKB (o 0,5% r/r). W całej UE wzrost wyniósł 1%. To wciąż zbyt mało, by pobudzić popyt na nowe pojazdy – mówi Mirosław Michna.

Unijny rynek samochodów osobowych skurczył się w 2013 roku o 1,6% (do 11,86 mln sztuk), zaś samochodów dostawczych o 0,4% (do 1,37 mln sztuk).

– Wzrosła z kolei liczba rejestracji samochodów ciężarowych i autobusów (odpowiednio o 6,3 i 4,5%), przy czym podobnie jak w Polsce jest to wzrost tymczasowy, związany z EURO VI. Pozytywnym zjawiskiem jest wzrostpopytu na części i akcesoria na kilku istotnych z punktu widzeniach Polski rynkach docelowych: w Niemczech, w Hiszpanii i we Włoszech – mówi Jakub Faryś.

Samochody użytkowe oraz części i podzespoły napędzają polski przemysł motoryzacyjny

W 2013 roku wyprodukowano w Polsce 590,3 tys. pojazdów silnikowych – o 8,9% mniej niż rok wcześniej i ponad jedną trzecią mniej niż w 2008 roku (dane nie obejmują pojazdów specjalnych). Za spadek odpowiada segment samochodów osobowych. W 2013 roku wyprodukowano ich 475,1 tys., tj. o 12% mniej niż rok wcześniej.

Odmienna sytuacja ma miejsce w segmencie samochodów dostawczych i ciężarowych, który od pięciu lat notuje systematyczny wzrost i powrócił już w pełni do równowagi po kryzysie. W całym 2013 roku wyprodukowano ich 111,1 tys. szt. – o 6,9% r/r więcej niż w 2012 roku. Wzrosła także produkcja autobusów do 4,2 tys. sztuk (o 4,8% r/r).

Dobre wyniki – lepsze niż zapowiadały to dane dostępne w połowie 2013 roku – osiągnęli także producenci szeroko rozumianych części i akcesoriów motoryzacyjnych (w tym szyb i akumulatorów) oraz opon. W ciągu trzech kwartałów 2013 roku ich eksport wzrósł (licząc w euro) odpowiednio o 6,7% oraz 6,4% r/r.

Ogółem w 2013 roku produkcja sprzedana polskiego przemysłu motoryzacyjnego osiągnęła wartość 109,2 mld zł. To nominalnie o 6,3% więcej niż w 2012 roku.