Cała prawda o logistyce

Czwarta rewolucja przemysłowa związana z postępującą automatyzacją i informatyzacją procesów coraz bardziej zaciera granicę pomiędzy człowiekiem i maszyną, a coraz więcej funkcji w procesie logistycznym może być zautomatyzowane. Jednocześnie dalszy rozwój rynku e-commerce oraz marketingowych metod personalizacji z pewnością znacząco zwiększą ilość transakcji, co z kolei wpłynie na branżę TSL.

Intensywny rozwój logistyki oraz rosnące zapotrzebowanie na specjalistów z doświadczeniem i odpowiednimi kompetencjami powodują, że w niektórych obszarach logistyki można mówić o rynku kandydata. Taka sytuacja sprawia, że firmy poszukują nowych sposobów na pozyskanie pracowników oraz zatrzymanie tych, którzy już są w organizacji. Pożądani są kandydaci z właściwym doświadczeniem i umiejętnościami miękkimi, a konkurencja o najlepszych specjalistów jest coraz większa. Firmy potrzebują utalentowanych pracowników bardziej niż kiedykolwiek wcześniej.

Szukając odpowiedzi na pytanie o wyzwania, z jakimi mierzą się firmy i kandydaci, zespół Hays Poland przeprowadził badanie na temat ich wzajemnych oczekiwań. Badanie zostało przeprowadzone we wrześniu 2017 r. na ponad 100 firmach, posiadających w swoich strukturach funkcje logistyczne, oraz na niemal 100 pracownikach, reprezentujących takie działy w różnych branżach i specjalizacjach.

Wyzwania rekrutacji

Firmy biorące udział w badaniu wskazały, że najczęściej poszukują kandydatów na stanowiska operacyjne (do pracy w magazynie, centrum dystrybucji czy kierowców). Drugim obszarem, w którym projektów rekrutacyjnych pojawia się najwięcej, jest zarządzanie operacjami magazynowymi. W dalszej kolejności firmy poszukują kandydatów na stanowiska operacyjne w spedycji i na stanowiska związane z planowaniem (supply planning i demand planning).

Rekrutacja pracowników staje się coraz większym wyzwaniem. Trudności obejmują praktycznie wszystkie poziomy stanowisk i wszystkie obszary specjalizacji. Dla 64% firm najtrudniejsze jest znalezienie pracowników na stanowiska fizyczne. Duże trudności występują również w rekrutacji specjalistów i menedżerów. Mniejsze, ale wciąż problematyczne pozostaje zatrudnienie osób na poziomie starszych, samodzielnych specjalistów oraz osób z mniejszym doświadczeniem. Najmniejszą trudność sprawia firmom obsadzenie stanowisk zarządczych.

Pożądani są kandydaci z właściwym doświadczeniem i umiejętnościami miękkimi, a konkurencja o najlepszych specjalistów jest coraz większa. Firmy potrzebują utalentowanych pracowników bardziej niż kiedykolwiek wcześniej.

Dzisiejsze trudności związane są nie tylko ze znalezieniem kandydatów z odpowiednim doświadczeniem, ale również z odpowiednimi kompetencjami miękkimi. W rezultacie firmy coraz intensywniej konkurują o pracowników. Z jednej strony pracodawcy skarżą się na niedobór kandydatów na rynku i konieczność rywalizacji o nich z innymi firmami. Z drugiej natomiast doskwierają im wysokie oczekiwania kandydatów, którzy świadomi sytuacji rynkowej coraz częściej dyktują warunki zatrudnienia. Warto też pamiętać, że organizacje są zróżnicowane wiekowo, co stanowi kolejne wyzwanie dla osób zarządzających, a rozwinięte kompetencje w zakresie przywództwa czy zarządzania zespołem są kluczowe.

Większość badanych firm poszukuje pracowników posiadających 2-3 letnie doświadczenie w obszarze logistyki. Może być to związane z tym, że organizacje coraz częściej inwestują w pracowników, którzy znajdują się na początku swojej drogi zawodowej, włączając ich w różne programy rozwojowe. Daje to możliwość dokształcenia pracownika do potrzeb własnej organizacji, ale też sprawia, że pracownik jest bardziej lojalny i dłużej pozostaje w firmie. W dalszej kolejności pracodawcy poszukują pracowników z 3-5-letnim stażem zawodowym i doświadczeniem w konkretnej branży. Dla 26% firm niezbędne jest posiadanie uprawnień (np. na prowadzenie wózków widłowych), a 24% firm wskazuje wśród kluczowych umiejętność pracy z zespołem.

Dla 59% firm najtrudniejszym obszarem w rekrutacji są stanowiska operacyjne (pracownicy magazynowi i kierowcy). Niewiele mniej trudności sprawia obsadzenie stanowisk związanych z zarządzaniem operacjami magazynowymi. Co trzecia firma wskazuje jako wyzwanie stanowiska związane z transportem i spedycją. Na dalszym miejscu pojawiły się stanowiska planistyczne oraz związane z obsługą klienta. Sprzedaż usług logistycznych została wskazana jedynie przez 12% firm jako obszar sprawiający trudności w rekrutacji.

Doświadczenie i kompetencje

Znalezienie kandydatów z odpowiednim doświadczeniem i zakresem umiejętności miękkich i technicznych to największe wyzwanie dla współczesnych przedsiębiorstw. Wyzwaniem są także wymagające lokalizacje – takie, w których znajduje się dużo firm konkurencyjnych lub takie, gdzie dostępność kandydatów jest niska.

Pracodawcy wskazują także, że wzrasta odsetek kandydatów, którzy rezygnują z ubiegania się o stanowisko podczas procesu rekrutacji bądź nie pojawiają się na umówionych spotkaniach. Rynek kandydata wymaga od osób prowadzących projekty rekrutacyjne dynamicznego działania. Sytuacja, kiedy kandydat może w danym miesiącu otrzymać więcej niż jedną ofertę pracy, sprawia, że dynamika procesów rekrutacyjnych musi być większa. Pracodawcy powinni też rozważyć większą elastyczność swoich działań. Być może można połączyć kilka spotkań rekrutacyjnych w jedno, a kandydatom, którzy mieszkają w innym mieście lub kraju, można zaoferować zdalną formę rozmowy.

Odpowiednie doświadczenie i wysoko rozwinięte kompetencje miękkie wydają się być kluczowe dla pracodawców. Niemal 90% firm podkreśla, że od pracowników działów logistyki oczekują rozwiniętych kompetencji miękkich. Pracodawcy liczą również u kandydatów na nastawienie na rozwój i ciągłe doskonalenie, aby wspólnie realizować cele biznesowe i być jeszcze bardziej konkurencyjnym.

Niezbędna jest też znajomość języków obcych. Wymagany język najczęściej ściśle powiązany jest z regionem obsługiwanym przez dział zlokalizowany w Polsce. Z badania Hays wynika, że język angielski potrzebny jest w niemal 95% firm. Rośnie również zapotrzebowanie na język niemiecki, rosyjski oraz języki skandynawskie.

Które kompetencje miękkie są niezbędne do osiągnięcia sukcesu w obszarze logistyki? Ponad połowa firm wskazuje elastyczność, dopasowanie się do zmiennych warunków oraz umiejętności pracy w zespole jako najważniejsze. Niemal połowa firm biorących udział w badaniu ocenia także proaktywną postawę i podejście do pracy, komunikatywność, zdolność do pracy pod presją czy umiejętność szybkiego rozwiązywania problemów, jako kluczowe w obszarze logistyki.

Oprócz posiadanego doświadczenia, to cechy osobowości oraz nastawienie do pracy mają znaczenie podczas wyboru pracownika. Pracodawcy szukają osób zaangażowanych, zainteresowanych rozwojem, otwartych, przyjmujących proaktywną postawę. Cenią sobie dojrzałość emocjonalną i kwalifikacje. Starają się wybierać osoby, które będą najbardziej dopasowane nie tylko do stanowiska, ale też do zespołu i samej firmy.

Świadczenia, które mają znaczenie

Wymagający rynek pracy to dla firm konieczność odpowiadania również na oczekiwania kandydatów i oferowania im świadczeń dodatkowych dopasowanych do potrzeb. Niestety obecnie oferowane benefity tylko w części odpowiadają potrzebom pracowników i w ich odczuciu przesądzają o atrakcyjności oferty. Przykładowo, dla pracowników najcenniejsze benefity to możliwość pracy elastycznej oraz prywatna opieka medyczna, podczas kiedy nie są to świadczenia oferowane najczęściej.

Pracodawcy, którzy nie myśleli dotychczas o zmianie palety świadczeń dodatkowych, powinni rozważyć wybrane benefity przynajmniej dla części pracowników. Dobrym pomysłem dla firm może okazać się wprowadzenie systemu kafeteryjnego, dzięki czemu świadczenia, które otrzymują pracownicy, będą postrzegane przez nich jak benefit. Aby przyciągnąć i zatrzymać osoby z potencjałem niezbędnym do dalszego rozwoju organizacji, pracodawcy muszą zadbać o konkurencyjne wynagrodzenia oraz pakiety świadczeń dodatkowych, dopasowanych do rzeczywistych oczekiwań pracowników. Firmy powinny skupić się na wszystkich obszarach, które z perspektywy kandydata świadczą o atrakcyjności oferty. Dla pracowników znaczenie ma wiele kwestii, które pomijane mogą znacznie utrudnić firmie budowanie przewagi konkurencyjnej.

Przyszłość jest inna

Rekrutacja przyszłości powinna zacząć się już dzisiaj. Długość procesu rekrutacji i elastyczność to kluczowe obszary, podobnie jak terminowa i rzetelna informacja zwrotna. Niezbędne są też działania związane z budowaniem marki pracodawcy oraz komunikacją (również tą w mediach społecznościowych), ponieważ wizerunek firmy jest ważniejszy niż kiedykolwiek wcześniej.

Chcąc zatrzymać pracowników w organizacji, warto zwrócić uwagę na zarządzanie wszystkimi generacjami pracowników oraz rozwijanie kompetencji menedżerów, pamiętając o powiedzeniu, że „pracownik przychodzi do firmy, ale odchodzi od szefa”. Organizacje, które szybciej od innych docenią rolę kapitału ludzkiego i umiejętnie będą zarządzać pozyskanymi talentami, mają większe szanse na odniesienie sukcesu.