10 najważniejszych pytań dotyczących oprogramowania do optymalizacji tras

Zacznijmy od tego, czym w ogóle jest oprogramowanie do optymalizacji tras?

Wojciech Bujak: Jest to specjalistyczne oprogramowanie, wykorzystujące zaawansowane algorytmy rozwiązujące problemy znane w matematyce jako VRP (vehicle routing problem) oraz problem marszrutyzacji. Ich zadaniem jest automatyczne rozdysponowanie wszystkich dostaw i odbiorów pomiędzy dostępne środki transportu, tworząc optymalny plan dystrybucji. Algorytmy i potężne możliwości obliczeniowe pozwalają uwzględnić wiele czynników istotnych dla planowania i efektywnego wykorzystania floty.

Dlaczego firmy transportowe i logistyczne miałyby korzystać z takiego oprogramowania?

Wojciech Bujak: Oprogramowanie do optymalizacji tras staje się konieczne, jeśli w krótkim czasie trzeba zaplanować wiele środków transportu i z dużą liczbą zadań do wykonania (dostaw/odbiorów). Planowaniem dystrybucji jest bardzo trudno kompleksowo zarządzać. Wiele zmiennych czynników powoduje, że planowanie jest czasochłonne i mało przejrzyste. Zastanówmy się na przykład nad ograniczeniami, takimi jak godziny otwarcia punktów dostaw czy zróżnicowanie ładowności poszczególnych pojazdów. Lepiej, aby system wyręczył pracownika w czasochłonnych obliczeniach, a on zyskał czas na dokładniejszą analizę planu czy realizację innych zadań, chociażby telefon do klienta dla podtrzymania relacji.

A jakie są wymagania dla oprogramowania do optymalizacji tras?

Wojciech Bujak: Po pierwsze – poprawne dane o dostawach i klientach pochodzące z wykorzystywanego oprogramowania do zarządzania transportem, relacjami z klientem lub systemu ERP czy po prostu gromadzone w pliku Excel. Oprogramowanie do planowania tras potrzebuje nie tylko listy zamówień i adresów, ale na przykład godzin awizacji dostaw. Poprzez integracje danych z systemu TMS, CRM lub ERP, z oprogramowaniem do planowania tras, możliwa jest automatyczna wymiana wszystkich potrzebnych danych. Możliwa jest również integracja z komputerami pokładowymi w pojazdach, pozwalająca na przesyłanie zaplanowanych tras do urządzeń nawigujących kierowców.

Jakie parametry bierze pod uwagę system do optymalizacji tras?

Wojciech Bujak: Parametry te nazywane są również ograniczeniami, a do najczęstszych należą godziny otwarcia oraz awizacje. Przykładowo system do optymalizacji tras automatycznie weźmie pod uwagę fakt, że niektóre sklepy w centrach miast mogą być zaopatrywane tylko do godziny 9. Uwzględni także inne ograniczenia:

– zakazy i nakazy wynikające z przepisów ruchu drogowego (dla różnych DMC pojazdów);

– pojemność przestrzeni ładunkowej, dopuszczalna waga i powierzchnia podłogi;

– profile pojazdów (zestawy z przyczepami, samochody dostawcze itd.);

– uprawnienia kierowcy (np. posiadanie certyfikatu ADR) czy doświadczenie;

– regulacje czasu pracy i przerw.

Jaka jest różnica między planowaniem w TMS a systemem do optymalizacji tras?

Wojciech Bujak: „System do planowania? Nasz TMS już to ma”. To częsta odpowiedź na pytanie, czy firmy zastanawiają się nad zakupem systemu do optymalizacji tras, który rozumieją jako cyfrowe, narzędzie do planowania i wizualizacji tras, jakie posiada ich TMS. Oprogramowanie do optymalizacji tras zapewnia jednak znacznie więcej możliwości niż narzędzie do planowania. A więc na czym dokładnie polega różnica?

W odróżnieniu od narzędzi do wizualizacji tras przejazdu, system do optymalizacji tras automatycznie oblicza i planuje nie tylko dystanse i czasy pojedynczych tras, ale całościowo analizuje wszystkie opcje połączenia dostaw w marszruty i przypisuje odpowiednie pod względem dostępności, ładowności i wyposażenia samochody. Symulacje generowane są błyskawicznie. System wykorzystuje zaawansowane algorytmy do szybkiego obliczania milionów kombinacji i generuje plan dystrybucji, który, w zależności od oczekiwań planisty, ma najniższy łączny dystans tras, najkrótszy łączny czas pracy lub angażuje mniejszą liczbę samochodów. Algorytm uwzględnia przy tym wszystkie ograniczenia.

Jak duża powinna być firma, aby używać takiego oprogramowania?

Wojciech Bujak: Czy oprogramowanie do optymalizacji tras jest wartościowe tylko dla firm z dziesiątkami ciężarówek lub większych? Odpowiedź brzmi „nie”. To nie liczba pojazdów, ale złożoność operacji określa, czy system do optymalizacji tras ma sens, czy nie. Planista, który codziennie pod presją czasu układa trasy z wieloma punktami dostaw, może utracić całościowy przegląd planu dystrybucji, niezmiernie istotny dla maksymalizacji wydajności. Ponadto system do optymalizacji tras rośnie wraz z firmą. Jeśli liczba zamówień, pojazdów lub planistów wzrośnie, system do optymalizacji tras zapewni kontrolowany wzrost.

Czy system do optymalizacji tras zastąpi planistów?

Wojciech Bujak: Oczywiście nie, planiści pozostają niezbędni. System do optymalizacji tras posiada zaawansowane algorytmy, które ułatwiają firmom optymalne planowanie w oparciu o dużą liczbę zmiennych. Pozwala to planistom skupić się na porównaniu wariantów, podejmowaniu decyzji i sfinalizowaniu planowania oraz innych działaniach. Najlepszy plan zawsze będzie wynikiem inteligentnych algorytmów i doświadczonych planistów.

Czy za pomocą systemu można poinformować swoich klientów o spodziewanym czasie dostawy?

Wojciech Bujak: Po zaplanowaniu tras system do optymalizacji tras umożliwi poinformowanie wszystkich klientów o spodziewanym czasie dostawy (określanym jako ETA). Powiadomienia mogą być przesyłane pocztą e-mail lub SMS-em. Ramy czasowe można dowolnie zmieniać.

Czy można oszczędzać dzięki oprogramowaniu do optymalizacji tras?

Wojciech Bujak: Zautomatyzowany system do planowania tras zapewni optymalne wypełnienie pojazdów, więcej zamówień zrealizowanych taką samą liczbą pojazdów/planistów oraz wydajne i punktualne przejazdy. Zaplanujemy wiele dostaw na trasie, wysyłając mniej pojazdów. Innymi słowy, planowanie tras będzie mniej czasochłonne, co pozwoli planistom poświęcić więcej czasu na inne istotne zadania.

W jaki sposób oprogramowanie do optymalizacji tras obniży koszty? Poprzez automatyczną, błyskawiczną weryfikację wariantów rozdzielenia zamówień na dostępne środki transportu. Obniżenie łącznego przebiegu i czasu planowania zapewnia pośrednio i bezpośrednio redukcję kosztów. Zamówienia będą zawierały informacje o punktach dostaw pojazdu, po czym oprogramowanie do optymalizacji tras wyznaczy dla tych adresów najbardziej optymalną marszrutę. Zapewni to najbardziej efektywną realizację transportu, oszczędność cennych kilometrów i godzin pracy. Dzięki dokładności, z jaką planuje system do optymalizacji tras, podniesie się jakość usług świadczonych klientom. Dodatkowe korzyści w postaci zmniejszenia emisji CO2, osiągnięcia celów zielonej logistyki i działania w sposób bardziej przyjazny dla środowiska przyjdą naturalnie.

I ostatnie pytanie – jakie są koszty systemu do optymalizacji tras?

Wojciech Bujak: Zależy to od różnych czynników, takich jak potrzebny zasięg terytorialny map, pokrycie sieci dróg, liczba planistów, liczba pojazdów i opcjonalnych funkcji/modułów. Istotna będzie także złożoność wdrożenia (oraz zaangażowanie konsultantów i wdrożeniowców). Na podstawie szybkiej analizy wymagań jesteśmy w stanie przygotować dopasowaną ofertę cenową. Z pewnością istotniejszy niż koszt zakupu jest zwrot z inwestycji.