Wyzwanie w zakresie zrównoważonego rozwoju w nieruchomościach

Podwyższenie efektywności energetycznej oraz ograniczenie emisji dwutlenku węgla poprzez wdrożenie realnych ekonomicznie ścieżek dekarbonizacji to według Savills najważniejsze wyzwanie w zakresie zrównoważonego rozwoju w nieruchomościach. Firmy muszą być gotowe do rygorystycznego raportowania danych z zakresu ESG wraz z wejściem wytycznych określonych przez dyrektywę CSRD, a to oznacza, że niezbędne jest opracowanie strategii ESG w oparciu o bardzo dokładną i mocną merytorycznie analizę.

– Kluczowe wyzwania w 2024 r. to podwyższenie efektywności energetycznej oraz ograniczenie emisji dwutlenku węgla poprzez wdrożenie realnych ekonomicznie ścieżek dekarbonizacji; wykazanie zgodności z kryteriami technicznymi wskazanymi w Taksonomii EU; a przede wszystkim poniesienie wartości obiektów naszych klientów poprzez wdrożenia z zakresu programów ESG – mówi Katarzyna Chwalbińska-Kusek, Head of ESG & Sustainability.

Na poziomie korporacyjnym największym wyzwaniem dla firm jest przygotowanie się do rygorystycznego raportowania danych z zakresu ESG wraz z wejściem wytycznych określonych przez dyrektywę CSRD. Gotowość do tego procesu powinna być poprzedzona budową oraz wdrożeniem polityki oraz strategii ESG w oparciu o bardzo dokładną i mocną merytorycznie analizę podwójnej istotności przygotowaną w oparciu o dialog z kluczowymi interesariuszami naszych klientów.  Ważnym elementem jest też edukacja wszystkich pracowników firmy w tematyce zmian klimatu, znaczenia zrównoważonego rozwoju oraz ryzyk i celów ESG w organizacji.

Na poziomie portfolio nieruchomości lub indywidualnych obiektów to już nie tylko koncentracja na osiągnięciu wysokich poziomów w międzynarodowych systemach certyfikacji.

10. największych wyzwań ESG

W ciągu 2023 roku zrównoważony rozwój jeszcze bardziej zyskał na znaczeniu, a według prognoz Savills tendencja ta będzie się utrzymywać również w 2024 roku, gdzie swój udział będą miały kryzysy klimatyczne i zmiany regulacyjne. Poniżej przedstawiamy dziesięć najważniejszych trendów, które naszym zdaniem będą miały wpływ na zrównoważony rozwój w branży nieruchomości.

1. Bardziej rygorystyczna sprawozdawczość danych niefinansowych z obszaru ESG

Sprawozdawczość w zakresie zrównoważonego rozwoju/ESG będzie w dalszym ciągu ewoluować w kierunku bardziej rozbudowanego, złożonego i uregulowanego krajobrazu.

W 2024 rok należy spodziewać się w krajach Unii Europejskiej początkowych etapów wdrażania Dyrektywy o Sprawozdawczości Przedsiębiorstw w Zakresie Zrównoważonego Rozwoju (CSRD) oraz pierwszych prób zastosowania Europejskich Standardów Sprawozdawczości Zrównoważonego Rozwoju (ESRS). Docelowo Dyrektywą tą będzie objętych w Europie ok. 40,000 przedsiębiorstw.

Ponadto, przygotowywana obecnie Dyrektywa Green Claims, kolejny akt prawny z obszaru zrównoważonego rozwoju, ma na celu ograniczenie greenwashingu czyli bezpodstawnych oświadczeń na temat pozytywnego wpływu firm, ich produktów oraz usług na środowisko naturalne oraz człowieka. 

2. Definicja zerowego poziomu emisji netto dla budynków

Inicjatywa Science Based Targets (SBTi) pracuje obecnie nad globalną definicją budynku spełniającego wymagania w zakresie celu 1,5°C lub zerowego poziomu emisji netto. W Wielkiej Brytanii Savills, we współpracy z innymi organizacjami, pracuje nad brytyjskim standardem dla budynków o zerowej emisji dwutlenku węgla netto, który ma zastąpić obecną definicję.

W Unii Europejskiej, wszystkie nowe budynki mają być zero emisyjne od 2030 roku. Natomiast zgodnie z pakietem „Gotowi na 55” UE planuje ograniczyć emisje cieplarniane o co najmniej 55% (w porównaniu z poziomem z 1990 r.) do 2030 r. Aby osiągnąć ten cel, jednym z działań, które będą musiały podjąć Państwa członkowskie będzie redukcja emisji z budynków już istniejących.

3. Ciągły rozwój w obszarach społecznych

Należy spodziewać się większego nacisku na znaczenie litery „S” w skrócie ESG, odnoszącym się do działań związanych z ochroną środowiska (E), odpowiedzialnością społeczną (S) i ładem korporacyjnym (G). Rynek będzie dokładniej niż kiedykolwiek analizował kwestie wpływu społecznego, różnorodności, równości i włączenia, zobowiązując się do poprawy obecnej sytuacji i bardziej przejrzystej sprawozdawczości.

4. Najemcy korzystający z zielonych umów najmu

Better Building Partnership (BBP) na rynku brytyjskim zamierza wprowadzić nową wersję Green Leases Toolkit, która będzie stanowić pierwszą aktualizację tego zestawu narzędzi od ponad dziesięciu lat. Choć zielone umowy najmu były tradycyjnie wykorzystywane przez wynajmujących jako środki dyscyplinujące wobec najemców, obserwuje się obecnie rosnącą tendencję ze strony najemców do narzucania wynajmującym wymogów w zakresie zrównoważonego rozwoju, co odwraca dotychczasową dynamikę.

5. Koncentracja na zarządzaniu ryzykiem klimatycznym

W 2023 roku trzy badania wykazały, że instytucje finansowe i fundusze emerytalne w dalszym ciągu nie uwzględniały odpowiednio ryzyka zmian klimatycznych w swoich portfelach. Sektor nieruchomości musi szybko nadrobić zaległości w zakresie ryzyk klimatycznych oraz odporności sektora na ich negatywny wpływ.

6. Bioróżnorodność biologiczna i raportowanie wpływu

Skupienie na różnorodności biologicznej będzie coraz większe, w miarę jak przedsiębiorstwa i instytucje finansowe zaczną dobrowolnie przyjmować ramy sprawozdawczości TNFD (Taskforce for Nature Related Financial Disclosures), a deweloperzy na rynku brytyjskim będą zobowiązani do spełnienia opóźnionych wymagań BNG (Biodiversity Net Gain).

GRI, największy dobrowolny system raportowania danych niefinansowych na świcie, wydał nowy standard dotyczący raportowania wpływu przedsiębiorstw na różnorodność biologiczną. Zmiany w standardzie są odpowiedzią na rosnącą wagę tego aspektu. Raportowanie wpływu przedsiębiorstwa na różnorodność biologiczną wymagane będzie również w ramach obowiązkowego europejskiego standardu sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju, ESRS.

W 2024 roku, Konferencja ONZ, COP16 w Kolumbii ma być poświęcona tematyce różnorodności biologicznej i będzie miała na celu zmobilizowanie planów zatrzymania i odwrócenia degradacji przyrody, w tym ochrony 30 procent planety i przywrócenia 30 procent zniszczonych ekosystemów.

7. Modernizacje i wydajność operacyjna budynków

Ok. 75 – 80 procent budynków, z których będziemy korzystać w 2050 roku, zostało już wybudowanych. Istnieje pilna potrzeba zajęcia się zarówno ich wydajnością, jak i wpływem na zmiany klimatu. Spodziewamy się większego nacisku na raportowanie wydajności operacyjnej/użytkowej budynków.

8. Poprawa jakości powietrza

W Ghanie odbędzie się druga światowa konferencja Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) na temat zdrowia i zanieczyszczenia powietrza, której celem będzie zwrócenie uwagi na kwestię zanieczyszczenia powietrza.  Od połowy 2024 r. w Warszawie uruchomiona została Strefy Czystego Transportu. Dla kierowców oznacza to jedno – samochody napędzane silnikiem diesla bądź benzynowym, niespełniające określonym norm w zakresie emisji spalin, nie będą mogły wjeżdżać do miasta.

9. Większe wykorzystanie sztucznej inteligencji (AI)

Coraz więcej startupów wykorzystuje sztuczną inteligencję do wspierania realizacji celów w zakresie zrównoważonego rozwoju. Na przykład cyfrowe bliźniaki (z ang. digital twins), które są symulacjami lub kopiami świata fizycznego, mogą być wykorzystane do testowania różnych przyszłych scenariuszy i prognozowania zmian wynikających ze zmiany klimatu. Sztuczna inteligencja odgrywa kluczową rolę w uzupełnianiu luk w danych i może służyć jako system wczesnego ostrzegania pomagający decydentom.

10. Kobiety siłą napędową zrównoważonego rozwoju

Udział i przywództwo kobiet w działaniach na rzecz klimatu wiąże się ze skuteczniejszym zarządzaniem zasobami, lepszymi wynikami w zakresie ochrony środowiska i wyższą gotowością na wypadek katastrof. Wykazano, że w sektorze prywatnym bardziej zróżnicowane pod względem płci zarządy i kadry kierownicze przedsiębiorstw prowadzą do bardziej zrównoważonych polityk, a coraz liczniejsze badania dowodzą, że zaangażowanie bardziej zróżnicowanych grup ludzi prowadzi do podejmowania lepszych decyzji.

Podsumowując należy zaznaczyć, że wskaźniki ESG nie są zwykle częścią obowiązkowej sprawozdawczości finansowej. Mimo to firmy coraz częściej ujawniają te informacje w swoich raportach rocznych lub w samodzielnym raporcie dotyczącym zrównoważonego rozwoju (lub ESG).

Komentarze

Emilia Dębowska

Head of Sustainability Europe, Panattoni

CSRD to narzędzie, które ma pomóc firmom w określeniu rzetelnych i realnych celów na drodze do dekarbonizacji oraz służyć monitorowaniu postępu. W przypadku najemców i deweloperów powierzchni przemysłowych oznacza to m.in. dokładne monitorowanie śladu węglowego budynków. Nie da się go znacząco ograniczyć bez inwestycji w podwyższanie ich efektywności energetycznej. Obejmuje to np. instalację nowoczesnych systemów HVAC, pomp ciepła, wykorzystanie materiałów o niskim śladzie węglowym, central wentylacyjnych z odzyskiem ciepła, modernizację starszych budynków oraz zwiększenie udziału OZE.

Chociaż te rozwiązania prowadzą do zmniejszenia kosztów operacyjnych po stronie użytkowników, wyzwaniem są jednak koszty ich implementacji ponoszone przez deweloperów czy inwestorów, a w przypadku OZE dodatkowo niewydolność krajowych sieci energetycznych i duży udział paliw kopalnych w miksie energetycznym. Panattoni standardowo wzmacnia dachy budynków pod instalacje fotowoltaiczne – do końca 2023 roku dostosowano prawie 1 milion m kw. dachów, a kolejne 600 tysięcy m kw. jest w budowie. Po wyposażeniu w panele będą mogły dostarczyć do 75 MWp mocy.

Firmy powinny również dążyć do zmniejszania zużycia zasobów wody – np. przez wykorzystanie wody szarej czy wodooszczędne urządzenia sanitarne oraz promować recykling i odpowiedzialne gospodarowanie odpadami. Na budowach Panattoni recykling przekracza 90%. Ponieważ użytkownicy powierzchni muszą przygotować się na dokładne raportowanie zużycia energii, wody i emisji CO2, deweloperzy i najemcy muszą także inwestować w zaawansowane systemy monitorowania, gromadzenia oraz analizowania zebranych danych. Sprzyjają temu inteligentne systemy zarządzania budynkami (BMS). Dyrektywa CSRD stawia przed rynkiem nieruchomości wyzwania, ale także szanse. Firmy, które odpowiednio wcześnie dostosują swoje strategie i procedury, mogą nie tylko spełnić wymagania regulacyjne, ale również zyskać przewagę konkurencyjną.

Marcin Czerniewski

Development Manager Prologis w Polsce

W Prologis nie postrzegamy dostosowywanie się dyrektywy CSRD w kontekście wyzwań, a raczej drogi do zrównoważonego rozwoju całej branży. Dla nas nieruchomości magazynowe są inwestycjami na długie lata. Dlatego budując, modernizując i zarządzając naszymi parkami bierzemy pod uwagę nie tylko potrzeby klientów, ale takżepoziom oddziaływania budynków na środowisko w długiej perspektywie. Dzięki swojemu „zielonemu” doświadczeniu i zasobom, które posiadamy jesteśmy – jak głosi nasze hasło – ”ahead of what’s next”. Naszym najważniejszym celem  ESG jest zobowiązanie do osiągnięcia zerowej emisyjności netto do 2040 roku.

Wśród działań, które podejmujemy w Polsce, aby jeszcze bardziej dekarbonizować naszą działalność i przesuwać granice zrównoważonego rozwoju w branży, jest m.in.: zakup certyfikowanej energii od Tauron, wymiana oświetlenia na inteligentne systemy LED, certyfikowanie każdego nowego obiektu w systemie BREEAM na poziomie minimum Excellent czy inwestycje w instalacje fotowoltaiczne a teraz także pompy ciepła. Od lat gromadzimy dane dotyczące zużycia energii, emisji gazów i innych wskaźników zrównoważonego rozwoju dla wszystkich naszych obiektów. Dzięki rzetelnym analizom mamy przejrzysty obraz naszego wpływu na środowisko, możemy łatwo śledzić postępy w zakresie zrównoważonego rozwoju i podejmować w pełni świadome decyzje dotyczące inwestowania w „zielone technologie”. Dotyczy to nie tylko nowych obiektów, ale także starszych budynków –  tylko w ubiegłym roku zainwestowaliśmy w modernizację naszych parków blisko 37 mln zł z funduszu inwestycyjnego CAPEX.

Artykuł ukazał się w czasopiśmie Eurologistics 3/2024