Architektura w służbie optymalizacji

Z Janem Lessaerem, dyrektorem pracowni projektowej Panova Studio, rozmawiamy o roli architekta w projektach z branży przemysłowej, korzyściach ze stosowania BIM oraz konieczności długofalowego planowania inwestycji.

Zanim porozmawiamy o architekturze w TSL, czy możesz powiedzieć nam, kim jest Jan Lessaer? Opowiedz o swojej karierze i dotychczasowych doświadczeniach.

Wyrastałem w środowisku twórczym. Moja rodzina zajmuje się projektowanie od kilku pokoleń, więc można powiedzieć, że mamy to w genach. Ale powiedzmy sobie szczerze, wspomniana branża to nie tylko piękne budynki – choć oczywiście są one ważnym elementem naszej pracy. Dla mnie, jako architekta, kluczowe jest to, aby tworzone przez nas obiekty były przede wszystkim funkcjonalne i spełniały potrzeby korzystających z nich ludzi. Czy to budynek biurowy, centrum handlowe, czy dom mieszkalny – zawsze staramy się projektować w taki sposób, aby budynek był jak najbardziej użytkowy i dostosowany do potrzeb użytkowników. To właśnie funkcjonalność i ergonomia są głównymi elementami w mojej pracy.

Czyli estetyka schodzi na dalszy plan?

Nie chcę tutaj przeciwstawiać funkcji z formą, bo w Panova Studio zawsze łączymy oba te aspekty. W pracy staram się osiągnąć równowagę między funkcjonalnością a estetyką, tak aby projekty były zarówno praktyczne, jak i piękne.

Studiowałem w Polsce w murach Politechniki Śląskiej, a pod koniec nauki postanowiłem wyjechać na staż do Niemiec, aby poszerzyć swoje horyzonty zawodowe i poznać tamtejsze podejście do projektowania. Muszę powiedzieć, że zachwyciła mnie tam nie tylko wysoka jakość projektów, ale również bardzo rzetelna i kreatywna praca projektowa. Architekci, których tam poznałem, przykładają ogromną wagę do każdego detalu, co przekłada się na wysoką jakość  ich projektów. Podczas mojego pobytu miałem okazję podpatrywać i osobiście uczestniczyć w fantastycznych projektach architektonicznych, które łączyły w sobie nowoczesność i tradycję, estetykę i funkcjonalność.

Praca architektów w Niemczech była dla mnie inspirująca. Nauczyłem się, że dobre projekty wymagają nie tylko kreatywności i wizji artystycznej, ale przede wszystkim solidnej, mrówczej pracy projektowej.

Co uważam za największą wartość, którą stamtąd przywiozłem ze sobą do Polski? Jest to otwartość na dyskusję, a  to właśnie otwarty umysł i możliwość omówienia wielu punktów widzenia doprowadza do powstania najlepszych obiektów. Dzięki temu sposobowi działania mamy na koncie realizację m.in. jednego z najbardziej energooszczędnych kompleksów biurowych w Europie: ECO City Katowice, sklep IKEA,  czy przestrzeni magazynowo-przemysłowej dla Doosan.

Dlaczego dobrze zaprojektowany obiekt jest tak ważny z punktu widzenia człowieka, który w nim przebywa?

Planowanie architektoniczne obiektu magazynowego lub przemysłowego wymaga szczególnego podejścia do zagadnień związanych z komfortem i bezpieczeństwem człowieka przebywającego w nim po 8 godzin dziennie. Według raportu „World Green Building Council”, zrównoważone budynki zwiększają wydajność pracowników o 11%, a według badania „Gensler Workplace Survey”, 70% pracowników uważa, że dobrze zaprojektowane miejsca pracy pomagają w skutecznym wykonywaniu zadań.

Jednym z ważniejszych aspektów, które należy brać pod uwagę, jest ergonomiczne projektowanie miejsc pracy. Dostosowanie stanowisk do indywidualnych potrzeb pracowników i ich zdrowia może znacznie poprawić ich efektywność, a także zmniejszyć ryzyko wypadków.  Kolejnym ważnym kryterium jest odpowiednie oświetlenie i wentylacja. W przypadku obiektów przemysłowych, w których pracownicy spędzają dużo czasu, ważne jest, aby zapewnić im odpowiednią ilość światła dziennego oraz sztucznego oświetlenia, które nie będzie wpływać negatywnie na ich zdrowie.

Bezpieczeństwo to następna kwestia, która wymaga szczególnej uwagi podczas projektowania. W zależności od rodzaju działalności, mogą to być różne zagadnienia, takie jak: systemy alarmowe, zabezpieczenia przed pożarem, a także oznakowanie i oświetlenie awaryjne.

Nie można też pominąć sprawy dostępu do obiektu dla osób z niepełnosprawnością. W Polsce istnieją przepisy, które wymagają, aby każdy nowo powstały budynek był przystosowany do potrzeb ludzi z dysfunkcjami. Jest to wyzwaniem szczególnie w obszarze TSL, gdzie występują przecież liczne zagrożenia. Dążymy zawsze do tego, aby każdy użytkownik takiego miejsca nie czuł się wykluczony i w pełni bezpiecznie.

Po co właściwie firmie logistycznej dobry architekt? Czy to nie są zbyt „proste” konstrukcje?

Odpowiem w sposób bardzo… prosty. Architekt jest potrzebny firmom z sektora TSL, aby te mogły skoncentrować się w 100% na swoim biznesie i dążyć do maksymalizacji zysków. Świat wciąż się zmienia, a nowoczesne budynki muszą nadążać za tymi zmianami, aby być konkurencyjne i spełniać oczekiwania swoich użytkowników. W dzisiejszych czasach coraz większą rolę odgrywa optymalizacja kosztów. Kluczowe znaczenie ma również inteligentne zarządzanie obiektem lub całym ich zespołem. Nowoczesne budynki są wyposażone w systemy automatyzacji, które pozwalają na zmniejszenie kosztów związanych z energią i ograniczenie emisji gazów cieplarnianych. Dzięki temu właściciele mogą zwiększyć zyski z budynku, jednocześnie dbając o środowisko naturalne.

Oprócz tego, współczesne obiekty muszą być zaprojektowane w taki sposób, aby spełniać potrzeby użytkowników. Biura czy mieszkania powinny być dostosowane do nowych trendów, takich jak praca zdalna czy życie w mieście. Dlatego projektanci muszą uwzględniać te potrzeby i projektować budynki w sposób, który będzie odpowiadał nowym realiom.

Projektując dla branży logistycznej lub produkcyjnej, bierzemy pod uwagę takie elementy jak skrócenie dróg dostaw czy zoptymalizowanie efektywności ułożenia regałów. Zdarzało się tak, że w toku prac z inwestorem zwiększaliśmy efektywność powierzchni nawet o 10 – 15%.

Czyli architekt oszczędza dla inwestora, ale nie chodzi o zakup tanich materiałów?

Inwestorzy zwracają uwagę przede wszystkim na czas wykonania projektu. W tym względzie architekt pomaga, projektując budynek w taki sposób, aby obiekt był wykonany w jak krótszym czasie. Dzięki temu inwestor może zaoszczędzić czas i pieniądze, co jest istotne zwłaszcza w przypadku rozbudowanych inwestycji.

Dzięki projektowaniu z wykorzystaniem technologii BIM, inwestor może zobaczyć, jak będzie wyglądał budynek przed rozpoczęciem prac budowlanych. BIM to anglojęzyczny skrót od Building Information Modeling. W praktyce oznacza to stworzenie cyfrowego modelu obiektu, który zawiera informacje o jego geometrii, strukturze, instalacjach, materiałach, kosztach i innych ważnych parametrach. BIM pozwala na łatwiejszą i bardziej efektywną współpracę między projektantami, wykonawcami, inwestorami i użytkownikami budynku. Na przykład, architekt projektujący budynek za pomocą BIM może stworzyć wirtualną wizualizację 3D, która pozwoli inwestorowi na pełny wgląd w projekt, a wykonawcy na bardziej precyzyjne wyliczenie kosztów i czasu realizacji inwestycji. Dzięki temu eliminowane są błędy, a inwestor może zaoszczędzić potężne kwoty.

Na co inwestor w branży logistycznej powinien zwracać uwagę przy planowaniu budowy nowego obiektu? Z jakimi trudnościami będzie musiał się zmierzyć?

Inwestor branży logistycznej powinien skupić się na trzech najważniejszych kwestiach: lokalizacji, lokalizacji i lokalizacji. Wybór odpowiedniego miejsca jest kluczowy dla sukcesu inwestycji. Przy planowaniu, jako architekci pomagamy inwestorowi, weryfikując możliwości chłonności działki, opracowując masterplan inwestycji, a także wykonując analizę gruntów lub plan urbanistyczny.

Ważne jest, aby inwestor dokładnie przebadał teren, na którym planuje zbudować swój obiekt i upewnił się, że spełnia on wszystkie wymagania. W tym procesie nasze biuro architektoniczne, które ma na pokładzie specjalistów różnych dziedzin, wspiera klienta, gdy pojawią się np. problemy formalno-prawne lub inne trudności. Tego typu przeszkody mogą odsunąć inwestycję nawet na kilka lat.

Inwestor oczywiście musi wziąć pod uwagę logistyczne wymagania firmy i klientów, takie jak: dostępność dróg, bliskość portów lotniczych lub morskich, a także infrastruktury kolejowej czy autostrad. To wszystko ma wpływ na szybkość i koszt transportu towarów.

Nie bez znaczenia jest też kierowanie się przepisami dotyczącymi ochrony środowiska lub ochrony pracy, w celu uniknięcia problemów natury urzędowo-prawnej. Tutaj też wsparcie architekta może okazać się bezcenne.

Omijając zagrożenia, inwestor omija tym samym problemy, a te często wiążą się z dużymi wydatkami. Najczęściej spotykamy się z sytuacją, gdy klient ma już zaawansowane analizy pod kątem komunikacji oraz samej lokalizacji, ale w ogóle nie oszacował takich kwestii jak analiza geologiczna i koncepcja posadowienia czy hałas oddziałujący na tereny przyległe.

Co zarekomendowałbyś jako architekt klientowi, który chciałby dzisiaj wybudować obiekt z powierzchnią magazynową, produkcyjną lub biurową?

Poradziłbym, aby myślał o inwestycji w dłuższej perspektywie. Jako architekci jesteśmy w stanie zaprojektować budynek, który będzie adaptował się do bardzo indywidualnych potrzeb klienta w czasie. Dziś wiemy, jak bardzo centralizacja dostaw, rozwój e-commerce i ewolucja technologiczna wpływają na poszczególne branże i działalności naszych klientów. Dlatego już na etapie planowania mamy świadomość tego, jak będzie można zmienić obiekt za 5, 7, czy 10 lat.

Co jest unikatowym “podpisem” w waszych projektach? Na co zwracacie szczególną uwagę?

Towarzyszenie klientowi od pierwszej rozmowy, aż do oddania obiektu do użytku. Praktyczne podejście do powierzonych nam inwestycji jest dla nas kluczowe. Dbamy o to, aby na każdym kroku generować oszczędności dla inwestora, ułatwiać mu pracę oraz szukać rozwiązań, które po zrealizowaniu inwestycji przyniosą realne korzyści, ale nie tylko wirtualne, na przedłożonym projekcie. Opieka Panova Studio oznacza partnerstwo w podejściu do współpracy, zaangażowanie wszystkich członków zespołu, w skład którego wchodzą specjaliści praktycznie każdej dziedziny architektury, urbanistyki czy budownictwa. Tak wielobranżowa grupa wcale nie jest standardem na rynku, więc jest to tym co nas wyróżnia.

Wszystko to pozwala nam kompleksowo wspierać klientów, bez konieczności posiłkowania się zewnętrznymi podmiotami. Jesteśmy jak przyjaciel, który w nowoczesny sposób prowadzi inwestora za rękę przez meandry architektury, urbanistyki, prawa i zrównoważonego rozwoju. Jesteśmy po to, aby pomóc inwestorom  w realizacji celów i inwestycji, które będą dla nich korzystne i funkcjonalne.

Rozmawiała: Dominika Maliszewska

Artykuł ukazał się w czasopiśmie Eurologistics 3/2023