Czy kontrahent musi wyrazić zgodę na faktoring?

Faktoring służy przede wszystkim szybkiemu uwolnieniu środków zamrożonych w fakturach, co wspiera płynność finansową firmy. Z punktu widzenia płatnika niewiele się zmienia – nadal musi zapłacić należność, ale przelewa ją już na rachunek faktora. Mimo to, w pewnych sytuacjach jego zgoda na usługę może być konieczna. W jakich sytuacjach trzeba ją uzyskać?

Zgoda kontrahenta a przeniesienie wierzytelności

Żeby faktor mógł sfinansować fakturę, musi formalnie stać się jej wierzycielem, co wymaga od klienta przekazania mu praw do wierzytelności. W świetle prawa to tzw. cesja wierzytelności, a właśnie ten mechanizm budzi wątpliwości co do konieczności uzyskiwania zgody płatnika.
Zgodnie z art. 509 Kodeksu cywilnego, cesja wierzytelności jest  dopuszczalna bez zgody kontrahenta. Oznacza to, że przedsiębiorca może przekazać fakturę faktorowi bez wcześniejszego uzgadniania tego z płatnikiem. Istnieją jednak wyjątki od tej reguły.

Zgoda może być wymagana:

•   jeśli w umowie zawarto zapis zakazujący cesji (tzw. klauzula zakazu cesji),

•   w postępowaniach przetargowych lub kontraktach z dużymi firmami, gdzie taki zapis bywa standardem.

Warto dodać, że nowelizacja ustawy o przeciwdziałaniu zatorom płatniczym z 2023 roku wprowadziła ograniczenie – duże przedsiębiorstwa nie mogą zakazywać cesji mniejszym firmom, jeśli są ich dłużnikami. Niestety, praktyka pokazała, że taki zakaz nadal może pojawić się w umowie, ale można go zignorować, jeśli płatność nie została uregulowana na czas.

Obowiązek poinformowania kontrahenta

Gdy umowa nie zabrania cesji, wystarczy poinformować kontrahenta o przeniesieniu wierzytelności. Może to być e-mail, telefon czy wiadomość z nowym numerem konta, na który ma trafić płatność.
W Transcash taka informacja trafia do płatnika natychmiast po uruchomieniu wniosku, dzięki czemu cały proces jest szybki i prosty.

Zdarza się, że kontrahent mimo braku formalnego zakazu może zareagować negatywnie na wiadomość o cesji. W takiej sytuacji warto wyjaśnić, że jego obowiązek się nie zmienia – po prostu płaci należność innemu podmiotowi. Jeśli przedsiębiorca obawia się, że zastosowanie faktoringu wpłynie na relację z kontrahentem, może rozważyć inną opcję. W Transcash w takich przypadkach można skorzystać z pożyczki w wysokości kwoty z faktury, z terminem spłaty odpowiadającym terminowi płatności.

Zgoda kontrahenta a relacje biznesowe

Z prawnego punktu widzenia zgoda płatnika na faktoring zazwyczaj nie jest potrzebna. Problem pojawia się wtedy, gdy w umowie pojawia się zakaz cesji – wtedy bez jego usunięcia finansowanie nie będzie możliwe. Czasem warto jednak podjąć rozmowę i przekonać kontrahenta do rezygnacji z takiego ograniczenia, w imię transparentności i zachowania dobrych relacji.