Czym się różnią MES i APS?

Im bardziej złożone są procesy produkcyjne realizowane w firmie, tym bardziej przydatne mogą okazać się wspomniane rozwiązania. Możliwość śledzenia produkcji w toku daje kierownikom produkcji szybki obraz sytuacji na hali oraz umożliwia zebranie danych do analizy. Możliwość zaawansowanego planowania i harmonogramowania produkcji to z kolei elementy, znacząco ułatwią pracę planistów, zwłaszcza przy dużej zmienności produkcji i występowaniu nagłych zamówień.

MES pomaga w analizie

– Systemy klasy MES są systemami określanymi jako System Realizacji Produkcji – wyjaśnia Maciej Wojtkowiak z Quantum Qguar. – W praktyce oznacza to, że zarządzają przepływem informacji na temat zleceń produkcyjnych, czasów realizacji zadań produkcyjnych, postępu prac na hali produkcyjnej, dają możliwość raportowania prac wykonach przy zleceniu lub operacji produkcyjnej, itd. Dbają o to, aby produkty i półprodukty były odpowiedniej jakości i tworzą procesy genealogii produkcji. Integrują inne aplikacje, które już znajdują się w obszarze produkcji, aby lepiej i wydajniej nią zarządzać. Łączą się z systemami SCADA, aby efektywniej zarządzać parkiem maszyn, utrzymaniem ruchu lub w sposób automatyczny przekazywać informacje na temat postępu prac. Wszystkie pozyskane dane pozwalają na analizę i budowę wskaźników kluczowych dla danego przedsiębiorstwa i uzyskanie rzeczywistego obrazu kondycji jego produkcji.

MES pozwoli nam zatem przekonać się, czy bazy istniejące w systemach ERP nie pokrywa się z rzeczywistością, a także jak duże są różnice między tym, co mamy w teorii, a tym, co naprawdę się dzieje na produkcji. Istotną cechę MES jest łatwość z jaką można zintegrować go z wykorzystywanymi przez nas systemami SCADA i innymi rozwiązaniami.

APS pomaga reagować na potrzeby

– APS z kolei są systemami zajmującymi się planowaniem, symulacją i optymalizacją zleceń handlowych lub produkcyjnych – kontynuuje Maciej Wojtkowiak. – Są one naturalnym rozwinięciem systemu klasy ERP i wspomagają osoby planujące produkcję w podjęciu odpowiednich decyzji. Często jest to narzędzie, które znajduję się miedzy systemami MES a ERP. Narzędzia klasy APS obejmują również prognozowanie produkcji, zapasów, zaopatrzenia zarówno w długim horyzoncie czasowym jak i krótkoterminowym (harmonogramowaniem).

Systemy klasy APS są stosowane głównie w branżach, w których procesy produkcyjne stanowią o przewadze konkurencyjnej. Ich zaletą jest szybsza reakcja całego łańcucha dostaw na zmieniające się potrzeby klientów lub w warunkach pojawiania się dodatkowych, niespodziewanych zamówień. Jako ważny atut APS podkreśla się integrowanie planów produkcyjnych z planami dystrybucyjnymi.

Tak dobre jak operator

Paweł Czepiel z Vix Automation podkreśla jednak, że omawiane systemy informatyczne, pomimo rosnących możliwości, nie będą działać same – Warto podkreślić, iż oba te systemy łączy jeszcze jedna cecha – mówi. – Nie są to systemy, które „same” zoptymalizują produkcję. W obu wypadkach informacje z nich płynące są tak dobre i przydatne, jak dobry i wyspecjalizowany jest ich operator. Bo ostatecznie to od jego wiedzy i kompetencji zależy, jak bardzo uda się procesy zoptymalizować i usprawnić przy wsparciu MES lub APS.

Wybierając system MES czy APS nie skupiajmy się zatem wyłącznie na jego funkcjonalnościach. Przyjrzyjmy się również temu jak wygląda interfejs i czy obsługa systemu jest przyjazna. Bardzo ważne jest też wsparcie, jakie zapewnia dostawca na etapie wdrażania i pracy z systemem.

Komentarze

Maciej Wojtkowiak, starszy analityk procesów biznesowych SCE, Quantum Qguar

Odpowiadając na pytanie jakie są różnice funkcjonalne między tymi systemami można śmiało powiedzieć, że są to diametralnie różne narzędzia, które funkcjonalnie mają ze sobą niewiele wspólnego. Ale czy na pewno? Obydwa narzędzia zajmują się elementami produkcji, co oczywiście je łączy. Bardzo często dobre narzędzia klasy MES posiadają takie funkcje jak harmonogramowanie – czyli planowanie krótkoterminowe. Systemy MES potrafią również podać informacje na temat zapotrzebowania na surowce i niezbędne zasoby (np. zasoby ludzkie). Te elementy przecież znajdują się w systemach ERP i APS. Systemy APS potrafią natomiast rozdystrybuować zlecenia na odpowiednie drukarki czy też ekrany operatorów co jest przecież domeną systemów MES. Zatem ich kompetencje łączą się i uzupełniają. Obecnie coraz więcej firm korzysta lub planuje wdrożyć systemy do zarządzania produkcją, które są ze sobą zintegrowane i łączą cechy systemów MES/APS. Bardzo wiele przedsiębiorstw produkcyjnych stawia na sprawną wymianę rzeczywistych danych między obszarem produkcji a działem planowania, ponieważ dzięki temu można szybko reagować na odchylenia i zmieniać harmonogram oraz aktualizować plan.

Paweł Czepiel, kierownik działu handlowego, VIX Automation sp. z o.o.

Systemy MES i APS to dwie odrębne kategorie oprogramowania dla produkcji. APS to przede wszystkim zaawansowane harmonogramowanie i planowanie w oparciu o aktualnie dostępne materiały, maszyny, priorytety zleceń, itp. Celem jest osiągnięcie zoptymalizowanych planów produkcyjnych, szybsza reakcja na zmieniające się potrzeby klientów (np. gdy pojawi się niespodziewane, priorytetowe zamówienie). MES natomiast to grupa rozwiązań IT umożliwiająca kompleksowe monitorowanie produkcji. Efektywność (w tym przed wszystkim OEE), jakość, śledzenie produkcji w toku (traceability), to podstawowe obszary wspierane przez MES. W wielu projektach klienci wykorzystują obie wspomniane grupy narzędzi, gdyż z założenia są one dla siebie komplementarne. Przykładowo: dowolny system ERP udostępnia do systemu APS listę zleceń produkcyjnych. APS przy udziale planisty i wbudowanych mechanizmów – dokonuje optymalnego ich planowania. W tym momencie następuje wymiana informacji z MES, który pobiera listę zleceń i pomaga w ich zwalnianiu do wytwarzania, zbierając przy okazji wszelkie dane produkcyjne. Z drugiej strony – tak jak zrealizowano to w rozwiązaniach GE Digital, system MES informuje narzędzie do harmonogramowania produkcji, jaka jest rzeczywista wydajność i dostępność maszyn. Dzięki temu wykres Gantt’a z harmonogramem produkcji może dynamicznie reagować i informować planistę o rzeczywistej realizacji produkcji na tle postępu planowanego oraz aktualnych statusów zleceń.