Doskonałość w logistyce

Czy prawdą jest, że za kilka, kilkanaście lat konkurować ze sobą będą nie produkty, a raczej łańcuchy dostaw?

W konkurencyjnej gospodarce usługi logistyczne nabierają coraz większego znaczenia. Współcześnie konsumenci mają do wyboru wiele towarów o zaawansowanej myśli technologicznej, których jakość jest porównywalna. Dlatego dla zdobycia przewagi konkurencyjnej nie tyle będzie się liczył sam produkt, co efektywny łańcuch dostaw.

Logistycy powinni być przygotowani na nieprzewidywalność prognoz i szybko reagować na zmieniającą się sytuację na rynku. Jeśli ktoś potrafi sprostać tym wymaganiom będzie miał przewagę na rynku.

Kluczowymi czynnikami sukcesu w łańcuchu dostaw są: struktury regionalnych sieci, elastyczność, zarządzanie ryzykiem i środkami obrotowymi

W branży logistycznej przyjęło się uważać, że zmiany następują, co pięć lat. Oznacza to, że pomysły i dobre praktyki sprzed pięciu lat, dzisiaj są już niewystarczające. Czy zechciałby pan przytoczyć kilka najważniejszych, przełomowych dla branży innowacji?

To prawda, menedżerowie nie mogą budować swojej przewagi na rynku w oparciu o sukcesy sprzed pięciu lat i muszą bardziej elastycznie dostosowywać się do dynamiki zmian zachodzących na rynku. Ostatnie badania Europejskiego Towarzystwa Logistycznego, uznawane za najważniejsze badanie benchmarkingu łańcucha dostaw wykazują, że kluczowymi czynnikami sukcesu w łańcuchu dostaw są: struktury regionalnych sieci, elastyczność, zarządzanie ryzykiem i środkami obrotowymi. W czasach kryzysu dla zachowania, a nawet wzmocnienia konkurencyjności firmy konieczne jest ograniczenie wydatków związanych z łańcuchem dostaw i niedopuszczenie do zamrożenia kapitału obrotowego w zapasach. Współcześnie, kto dysponuje gotówką – ma przewagę. Z drugiej strony obserwuje się wzrost wymagań odbiorców w zakresie czasu realizacji usług dostaw, ich dostępności i rzetelności. Pomimo oczywistych procesów globalizacji, okazuje się jednak też, że w ostatnich 10 latach więcej towarów przepływa w skali regionalnej niż w skali globalnej.

Postęp w łańcuchu dostaw odbywa się poprzez nieustający proces udoskonaleń, to właśnie ludzie są najbardziej innowacyjni w łańcuchu dostaw. Mogę wymienić przynajmniej dwie przełomowe innowacje w logistyce: pierwszą z nich był kontener, który całkowicei zrewolucjonizował przepły materiałów, a drugą jest technologia RFID, która przyczyniła się do przejrzystości łańcucha dostaw. Co przyniesie przyszłość, zobaczymy, sądzę, że duży wpływ na logistykę może wywrzeć rozwój Internetu i związana z tym komunikacja.

Globalizacja jest powszechnym faktem w naszym świecie, ale wspomniał pan, że w ostatnich latach więcej towarów przepływa w skali regionalnej, niż globalnej. Co to oznacza dla logistyki?

Od globalizacji nie ma odwrotu, ale dla konsumentów ogromne znaczenie mają usługi skrojone na ich potrzeby. Co to oznacza dla łańcucha dostaw? To, że producenci powinni produkować blisko konsumenta, tak, by szybko reagować na ich zapotrzebowanie. A to znaczy, że należy być obecnym w różnych lokalizacjach na świecie, ale zawsze blisko konsumenta.

W niespokojnych gospodarczo czasach firmy musza mieć możliwość szybkiego reagowania w ramach łańcucha dostaw w celu sprawnego zarządzania zmianami, które występują na rynku. Nasze badanie wykazało jednak, ze większość firm logistycznych nie wprowadziło jeszcze do swoich logistycznych strategii, łańcucha dostaw ukierunkowanego na zapotrzebowanie. Kluczem do sukcesu może stać się segmentacja łańcucha dostaw nakierowana na popyt i specyficzne potrzeby odbiorców. Segmentacja łańcucha dostaw może przyczynić się do ograniczenia wielkość zapasów, które nie cieszą się zainteresowaniem konsumenta, a co za tym idzie zoptymalizować koszty.

Coraz większego znaczenia będą nabierać też wymagania związane z bezpieczeństwem i potencjalnymi zagrożeniami występującymi w łańcuchu dostaw

Logistyka jest bardzo kosztotwórczym ogniwem w łańcuchu dostaw. Co generuje najwyższe koszty w tej branży?

Po wielu latach nieprzerwanego spadku kosztów logistycznych, obecnie trend ten uległ odwróceniu. W ciągu minionych pięciu lat koszty w logistyce wzrosły o 20 proc. Spośród trzech głównych składników kosztów logistycznych tj. kosztów transportu, magazynowania i zapasów, najbardziej, bo o 35 proc. wzrosły koszty transportu. Transport jest więc najbardziej kosztotwórczą pozycją w łańcuchu dostaw, a jego koszty będą w przyszłości wzrastać. Zawiązane to jest z kurczeniem się zasobów oraz wzrostem wymagań w zakresie ochrony środowiska, a także rosnącymi kosztami dostępu do infrastruktury. To wszystko oznacza również wzrost znaczenia w przyszłości zarządzania ryzykiem w łańcuchu dostaw. Pod tym względem wiele firm wykazuje jeszcze duży, niezagospodasrowany potencjał, jedynie 1/3 badanych przedsiębiorstw wprowadziła zarządzanie ryzykiem łańcucha dostaw.

 W ciągu minionych pięciu lat koszty w logistyce wzrosły o 20 proc.

Wspominał pan, że w zarządzaniu łańcuchem dostaw nie tylko jakość produktów ma znaczenie, ale także jakość świadczonych usług. Czy myśli pan, że pewnego dnia oczekiwania operatorów logistycznych sprostają wymaganiom konsumentów?

Oczekiwania konsumentów są coraz większe i tak naprawdę mamy rynek konsumenta, a nie rynek producenta. To konsument decyduje o tym, jakie produkty i usługi wybiera. Możemy zaobserwować, że logistycy starają się w coraz większej mierze sprostać oczekiwaniom konsumentów, które na przestrzeni lat ulegają zmienom. Ta elastyczność będzie też decydować o konkurencyjności tych firm na rynku. Dla przykładu zarządzający łańcuchem dostaw powinni wziąć pod uwagę fakt starzenia się społeczeństwa i implikacji, jakie to rodzi dla dystrybucji w dużych miastach. Coraz większego znaczenia będą nabierać też wymagania związane z bezpieczeństwem i potencjalnymi zagrożeniami występującymi w łańcuchu dostaw. Odnosi się to szczególnie do dostawców usług logistycznych . Wzrost wydatków związanych z systemami zabezpieczeń spowoduje z kolei wzrost kosztów usług logistycznych. Z naszego badania wynika, że zmiana światowych wymogów w zakresie bezpieczeństwa, głównie w odniesieniu do międzynarodowego transportu towarów doprowadziła do podwyższenia kosztów usług o 50 proc. w jednej na cztery badane firmy, a prognozy na 2010 rok przewidują jeszcze większy wzrost tych kosztów.

Jak pan myśli, w jakim kierunku będą wzrastać wymagania konsumentów?

Konsumenci mają świadomość ograniczeń związanych ze środowiskiem i wiedzą, że decydując się na określone zakupy, mogą wpływać na stan tego środowiska. Jestem pewien, że ekologiczne aspekty w przyszłości będą odgrywać coraz większą rolę i ten terend należy uwzględnić w zarządzaniu łańcuchem dostaw. W przeszłości ochrona środowiska i zasobów nie zajmowały należytego miejsca w świadomości menedżerów logistyki. Obecnie społeczeństwo oraz wiele instytucji publicznych coraz częściej zwraca się do firm o to, by przy podejmowaniu decyzji biznesowych brali pod uwagę aspekt ekologiczny. Ekologia stała się nowym wyzwaniem dla firm logistycznych. W odpowiedzi na wzrastającą świadomość ekologiczną, logistycy powinni tworzyć strategie zrównoważonego rozwoju firm z uwzględnieniem ekologii. Ochrona środowiska i zasobów powinna być integralną częścią logistycznych strategii.