Dziś i jutro przewozu farmaceutyków

Jest to dziedzina tyleż konserwatywna i stosunkowo niezmienna, co dynamicznie się rozwijająca. Z jednej strony, co wynika z rygorystycznych obostrzeń, często niedostępna dla usługodawców parających się przewozami drobnicowymi, z drugiej jednak otwarta na nowości, w tym innowacje z dziedziny IT, które obecnie w znaczący sposób usprawniają ten sektor.

Odmienny charakter przewozu leków na tle wszystkich towarów transportowanych w warunkach kontrolowanych – takich jak wspomniane już mięso czy kwiaty, ale również chociażby owoce, warzywa, ryby, mrożonki i nawet sprzęt elektroniczny – określają przepisy Prawa farmaceutycznego. Przede wszystkim przewóz produktów leczniczych musi odbywać się bezpośrednio z punktu nadania do punktu odbioru. Dla każdego produktu osobno określa się wilgotność powietrza (maksymalnie 70 proc.) i temperaturę, najczęściej są to przedziały 15°C-25°C, 8°C-15°C oraz 2°C-8°C.

Mały błąd, duża strata

Nawet najdrobniejszy błąd ze strony producenta, który udostępnia niezbędne informacje odnośnie warunków transportu przewoźnikowi lub ze strony usługodawcy, który z tych informacji korzysta i na którym spoczywa ogromna odpowiedzialność za należyte warunki transportu, może spowodować nieodwracalne i kosztowne skutki. Wśród nich trzeba wymienić głównie uniemożliwienie wprowadzenia towaru do obrotu rynkowego. Wiąże się to z koniecznością jego utylizacji. Często na koszt przewoźnika. Dlatego ważna jest kalibracja urządzeń pomiarowych. Bez niej pomiary są nieważne, a usługodawca jest winien zaniedbania, które kończy się wspomnianą utylizacją.

Z kolei w przypadku winy po stronie załadowcy, który popełni błąd w zakresie udzielenia niezbędnych informacji dotyczących warunków przewozu, najdotkliwszą i powszechnie stosowaną karą jest cofnięcie zezwolenia takiemu przedsiębiorcy na prowadzenie obrotu hurtowego produktów leczniczych. Dlatego przewóz farmaceutyków wymaga niezbędnego i gruntownego przygotowania merytorycznego oraz technologicznego od obydwu stron łańcucha dostaw.

Przewóz farmaceutyków jest domeną usługodawców spełniających wiele trudnych do spełnienia kryteriów Ze względu na wysokie wymagania, jakie niesie ze sobą tego rodzaju transport, przewoźnicy zajmujący się przewozami drobnicowymi są z niego wyłączeni. Jest to spowodowane utrudnieniami związanymi z przeładunkiem produktów farmaceutycznych, który odbywa się tylko w tzw. komorach przeładunkowych i nie mogą one należeć do usługodawców transportowych.

Żelazne zasady przewozu farmaceutyków

Komory przeładunkowe są bezpośrednio związane z hurtowniami farmaceutycznymi. Leżą zatem w gestii załadowców. Przedsiębiorca prowadzący hurtownię farmaceutyczną musi posiadać tytuł prawny do pomieszczeń komory przeładunkowej. Komora przeładunkowa powinna zostać ponadto wskazana w treści zezwolenia na prowadzenie hurtowni farmaceutycznej. Pomieszczenia komory przeładunkowej muszą odpowiadać warunkom technicznym, które spełniają hurtownie. Podlega to weryfikacji wojewódzkiego inspektora farmaceutycznego.

W komorach wolno składować produkty w czasie nie dłuższym niż 36 godzin. Farmaceutyki muszą znajdować się w zamkniętych opakowaniach transportowych lub w zbiorczych opakowaniach wytwórcy, w warunkach określonych dla danych leków. Należy do nich dołączyć dokumentację transportową określającą moment, w którym zostały dostarczone do komory.

Wymogi bezpieczeństwa

Kolejne względy bezpieczeństwa w przypadku przewozu leków określa Rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie procedur Dobrej Praktyki Dystrybucyjnej, która obejmuje przepisy regulujące konieczność odpowiedniego oznaczenia towarów oraz nadawcy i odbiorcy, wymogi zabezpieczenia przed wzajemnym skażeniem produktów leczniczych i zabezpieczenia przed zanieczyszczeniem, uszkodzeniem mechanicznym lub kradzieżą, a także konieczność ochrony przed szkodliwym działaniem wysokiej i niskiej temperatury, światła i wilgotności oraz innych niekorzystnych czynników.

Spełnienie wymogów bezpieczeństwa leży w dużej mierze po stronie zleceniodawcy. Jednak odpowiednią wiedzą, doświadczeniem i technologią musi dysponować również przewoźnik. Stąd bardzo ważnym elementem dopełnienia łańcucha dostaw leków jest wybór właściwego usługodawcy: zarówno świadomego zagrożeń, jakie stoją przed osobami transportującymi farmaceutyki, jak i kompleksowo przygotowanego do takiego przewozu.

Ważnym elementem dopełnienia łańcucha dostaw leków jest wybór właściwego usługodawcy: świadomego zagrożeń, jakie stoją przed osobami transportującymi farmaceutyki, jak i kompleksowo przygotowanego do takiego przewozu

Innowacje IT pomoga

Do niedawna wybór przewoźników dysponujących technologiami transportu chłodniczego był ograniczony do bazy kontaktów załadowców, ewentualnie w grę wchodziła któraś z giełd transportowych. Był to zakres ograniczony i niepewny. Dla każdej giełdy transportowej chłodnia to prostu chłodnia, brakuje precyzji na polu określenia szczegółowych warunków przewozu i możliwości gruntownej weryfikacji usługodawców. Przykładem tego, że sytuacja zmienia się jest SmartFrigo, platforma wymiany ofert obejmujących przewóz towarów wymagających transportu w temperaturze kontrolowanej.

Na takiej platformie skupione są tylko firmy transportowe o specjalizacji chłodniczej. Załadowca może dokładnie określić swoje preferencje odnośnie warunków transportu produktów i za sprawą kilku kliknięć myszką zamieścić ofertę, które w czasie rzeczywistym trafi do 800 przewoźników przygotowanych do świadczenia usług opartych o tego typu transport. Umożliwia to aplikacja SmartFrigo Connect. Sprawia ona, że na pulpicie komputera pojawiają się najaktualniejsze oferty użytkowników programu, zgodnie z wcześniej wybranymi ustawieniami dotyczącymi tras, towarów i warunków przewozu.

Platforma dedykowana transportowi chłodniczemu dała nowe możliwości producentom leków, proponując im nie tylko oszczędność czasu. Jeśli dany przewoźnik wyrazi zainteresowanie konkretną ofertą transportu, załadowca otrzymuje natychmiastową ofertę zwrotną na pulpit z możliwością podglądu profilu firmy, jej taboru i dostępem do dokumentów, takich jak licencja transportowa czy aktualne OCP. Dodatkowym usprawnieniem procesu weryfikacji przewoźników jest opcja pozwalająca zweryfikować międzynarodową licencję transportową przewoźnika.

Liczy się komunikacja

W oprogramowaniu przydaje się też wbudowany komunikator, za pośrednictwem którego przyszli kontrahenci mogą ustalać szczegóły jednorazowego przewozu bądź długoterminowego kontraktu. Platforma posiada bowiem także funkcję pozwalającą na organizację przetargów transportowych. Proces składania i realizowania ofert przetargowych jest przyspieszony – wynika z funkcjonalnego systemu powiadomień w czasie rzeczywistym. Klienci platformy otrzymują oferty cenowe online w jednym miejscu z możliwością analizy cen zaraz po ich otrzymaniu. Nie muszą czekać na zakończenie przetargu w celu analizy pojedynczych ofert. Takie rozwiązanie sprawia, że załadowca może na bieżąco analizować i podejmować kluczowe decyzje.

– Komunikator pozwala także na wyminę dokumentów między kontrahentami. Nie trzeba więc korzystać w tym celu z poczty elektronicznej, co oznacza dodatkową oszczędność czasu – objaśnia Rafał Skalski, kierownik Działu Obsługi Klienta w SmartFrigo. – Załadowca może wystawiać własne oferty, może się on także opierać na ofertach przewoźników, którzy zamieszczają informacje ofertowe dotyczące dostępności swoich usług w danym czasie, na danych trasach.

Przyszłość transportu leków

Inny element zwiększający potencjał sektora przewozu farmaceutyków dzięki takiej platformie to możliwość znalezienia przewoźników, oferująca wyszukiwanie zgodnie z różnymi filtrami, takimi jak typ chłodni, rodzaj towaru, obsługiwane kraje. – Przewoźnicy chętnie korzystają z platformy również ze względu na ten aspekt oprogramowania, ponieważ prezentuje on pełen profil usługodawcy – jest to możliwość kompleksowego poinformowania o swoich usługach potencjalnych współpracowników, czego nie oferuje żaden z popularnych portali wizytówkowych – dodaje Rafał Skalski.

SmartFrigo to obecnie jedyny w Polsce (i jeden z nielicznych na świecie) produkt skupiający zamknięte grupy przewoźników świadczących usługi transportu chłodniczego i załadowców zainteresowanych korzystaniem z takich usług. W niedalekiej przyszłości powstawać będą kolejne programy o podobnych właściwościach, także te skupione wyłącznie na branży przewozu leków. Trudno dokładnie przewidzieć rozwój rozwiązań IT dedykowanych transportowi w warunkach kontrolowanych, w tym transportowi produktów leczniczych. Jedno jest jednak pewne – stanowią one ważny i dzisiaj już niepomijalny czynnik rozwoju tego rynku.