E-commerce a zrównoważony rozwój

Zrównoważony rozwój jest od dawna priorytetem branży logistycznej, która już na etapie projektowania budynków wdraża rozwiązania zapewniające ich efektywność energetyczną i niskoemisyjność. Kwestię zrównoważonego rozwoju warto uwzględnić też w ramach dynamicznie rozwijającego się sektora e-commerce, ponieważ handel elektroniczny ma olbrzymi wpływ na wzrost popytu na usługi logistyczne.

Z badań naukowych dotyczących całościowego wpływu handlu detalicznego na środowisko wynika, że e-commerce poprawia stopień zrównoważonego rozwoju całej branży detalicznej. Kluczem do zrównoważonego handlu jest bowiem zmniejszenie wpływu transportu w handlu detalicznym – największego źródła emisji dwutlenku węgla w Stanach Zjednoczonych – w tym kontekście e-commerce ma duży potencjał. Konsolidacja wielu dostaw w ramach powtarzalnej trasy pozwala zmniejszyć ślad węglowy transportu o ponad 50% – mierzonego w kilogramach ekwiwalentu dwutlenku węgla – w porównaniu do wielkości emisji produkowanej przez pojazd konsumentów podczas przemieszczania się z punktu A do punktu B. Jeśli dodamy do tego szybsze, niż w przypadku indywidualnych klientów, tempo wdrażania przez firmy logistyczne samochodów o napędzie elektrycznym, to zakupy przez Internet realnie wpływają na ograniczenie emisji CO2 w porównaniu do zakupów w sklepach stacjonarnych.

E-commerce wymaga co prawda większej liczby opakowań, nie zmienia to jednak faktu, że ten model sprzedaży jest bardziej korzystny pod względem oszczędności w zakresie transportu, wspierając tym samym zrównoważony rozwój. Szacuje się, że dzięki zakupom przez Internet handel detaliczny zmniejsza swój niekorzystny całościowy wpływ na środowisko o około 15%.
Wiodące zespoły badawcze z MIT, GRESB, Carbon Management oraz innych instytucji wykorzystujących kompleksowe modelowanie statystyczne dokonały oceny ilościowej śladu węglowego poszczególnych modeli handlu. Kalkulacja całościowego śladu węglowego wykazała, że handel elektroniczny jest bardziej zrównoważony niż handel w tradycyjnych punktach sprzedaży. Głównym czynnikiem oddziałującym na środowisko jest transport, a konsolidacja dostaw sprawia, że handel elektroniczny jest w tym zakresie bardziej wydajny. W przyszłości, dzięki stałej optymalizacji łańcucha dostaw, możemy spodziewać się dalszego spadku poziomu emisji. Zapewni to wiele korzyści, zarówno jeśli chodzi o wpływ na środowisko, jak i o efektywność ekonomiczną działalności biznesowej.
Analitycy Działu Badań Prologis wyznaczyli trzy główne aspekty w zakresie zrównoważonego rozwoju gwarantujące istotne i długotrwałe korzyści. Są wśród nich strategiczna lokalizacja, rodzaj kanału sprzedaży i wykorzystanie technologii.

Strategia lokalizacji

Obecnie łańcuch dostaw umożliwia skrócenie dystansu między centrum operacyjnym a konsumentami końcowymi. Prowadzi to do zmniejszenia odległości pokonywanych łącznie przez pojazdy, a w efekcie do ograniczenia emisji dwutlenku węgla i obniżenia kosztów operacyjnych.
Lokowanie towaru w bliskiej odległości od konsumentów końcowych to korzyści dla środowiska. Łączenie dostaw paczek pozwala zmaksymalizować ilość towarów transportowanych na terenie miasta. Obiekty typu Last Touch® oraz miejskie centra dystrybucji nie tylko gwarantują bliskość klienta docelowego, ale również dają możliwość ograniczenia emisji wynikającej z transportu, zapewniając bardziej wydajną dystrybucję (Rycina 1). W opracowaniu efektywnej strategii dostaw pomagają rozwiązania analityczne i technologiczne umożliwiające wybór najbardziej optymalnych tras. Z badań wynika, że wpływ transportu na środowisko w modelu handlu elektronicznego jest o połowę mniejszy niż w przypadku indywidualnych zakupów w sklepie stacjonarnym (Rycina 2), nawet jeśli weźmiemy pod uwagę wyższy odsetek zwrotów zakupionych produktów niż ma to miejsce w klasycznym modelu sprzedaży detalicznej.

Kanał sprzedaży

Podmioty zajmujące się handlem elektronicznym dążą do zmniejszenia kosztów poprzez konsolidację zamówień i optymalizację sieci. Konsolidacja przepływu towarów w zagregowaną i zoptymalizowaną sieć zapewnia o 50% mniejszy ślad węglowy zakupów przez Internet w porównaniu z tradycyjnym handlem. Oznacza to, że pod tym względem handel elektroniczny jest bardziej zrównoważony niż handel w stacjonarnych punktach sprzedaży. Zróżnicowane zwyczaje zakupowe mają różnoraki wpływ na środowisko. Ślad węglowy zakupów klienta indywidualnego zależy m.in. od rozmiaru jego koszyka, liczby wyjazdów do sklepu czy skali dokonywanych zwrotów. Konsument robiący zakupy przez Internet nie musi dojeżdżać do sklepu, czasem nawet kilkukrotnie, w celu wyszukania, porównania, a następnie zakupu produktu. W e-commerce zamówienie jest łączone z zamówieniami innych klientów, umieszczone w jednej dostawie i dostarczone na tej samej trasie. Jak podkreśla MIT w swoich badaniach [1], taka metoda dostaw jest znacznie wydajniejsza niż indywidualne wyprawy na zakupy i pozostawia niższy ślad węglowy. Ponadto im większa jest liczba produktów zamawianych przez Internet, tym większa efektywność e-commerce. W handlu elektronicznym mamy jednak do czynienia z większą liczbą opakowań niż w przypadku sprzedaży stacjonarnej. Szacuje się, że materiały do zabezpieczenia produktów generują ok. 1 kg ekwiwalentu dwutlenku węgla i odpowiadają za większość wpływu środowiskowego zakupów przez Internet. Jest to jednak nadal wartość znacznie niższa (o ok. 25%) od wpływu jaki ma transport w handlu tradycyjnym (Rycina 2).

Technologia

Wzrost wykorzystania energii ze źródeł odnawialnych oraz coraz liczniejsze wdrożenia zrównoważonych technologii budowlanych wpływają na zmniejszanie śladu węglowego produkowanego przez właścicieli budynków i najemców obiektów. Krótko- i długoterminowe korzyści stają się rzeczywistością. Dostawy za pomocą pojazdów elektrycznych są opłacalne. Ponad 90% przejazdów realizowanych przez samochody dostawcze mieści się w zakresie 100 mil (160 km), co jest odległością możliwą do pokonania
przez pojazdy bezemisyjne. Upowszechnienie samochodów elektrycznych w firmach logistycznych może przyczynić się do zmniejszenia środowiskowego wpływu e-commerce nawet o połowę. Patrząc z perspektywy biznesowej, kluczem do sukcesu jest oferowanie klientom możliwości bezpośredniego podejmowania decyzji w zakresie zrównoważonego handlu. Ponadto klienci inwestujący w technologie przyjazne środowisku utrzymują przewagę nad konkurencją oraz zyskują przychylność partnerów biznesowych i inwestorów, czyli grup, które z biegiem czasu będą zwracać coraz większą uwagę na kwestie odpowiedzialnego i zrównoważonego handlu.

Case study

W Europie na popularności zyskują technologie wspierające zrównoważony transport. Większe miasta europejskie wprowadziły strefy bezemisyjne oraz strefy bardzo niskiej emisji. Ciężarówki mogą do nich wjeżdżać tylko nocą, gdy ruch jest najmniejszy i dostarczają paczki do punktów zlokalizowanych jak najbliżej odbiorców końcowych. Rankiem rowery transportowe i elektryczne samochody dostawcze rozwożą paczki pod drzwi konsumentów. Wniosek – nocne dostawy to wydajny rozładunek i niższa emisja.

Nieruchomości logistyczne przodują wśród obiektów komercyjnych pod względem wydajności energetycznej. Przyczynia się do tego zastosowanie zrównoważonych rozwiązań technologicznych i projektowych. W erze e-commerce strategiczna lokalizacja nieruchomości logistycznej jest kluczowym czynnikiem optymalizacji łańcucha dostaw i prowadzenia zrównoważonej działalności. Koncentracja dostaw w obszarze miejskim umożliwia obniżenie emisji dwutlenku węgla i czyni wymogiem to, co jeszcze wczoraj było tylko opcją. Jednocześnie rozwój handlu elektronicznego wspiera prowadzenie zrównoważonej działalności. Zastąpienie wielu wypraw po zakupy bezpośrednimi dostawami do domu jest bardziej korzystnym rozwiązaniem, nawet biorąc pod uwagę dodatkowe opakowania oraz wyższy odsetek zwrotów zakupionych produktów.
Co więcej, wraz z rosnącą świadomością środowiskową i popytem na ekologiczne dobra konsumpcyjne rośnie popularność pojazdów elektrycznych i przyjaznych środowisku technologii transportowych.

…

Opracowanie na podstawie raportu „E-commerce i nieruchomości logistyczne: korzyści zrównoważonego rozwoju” Prologis Research

…

[1] Analiza środowiskowa dotycząca zakupów przez internet w USA, Centrum Transportu i Logistyki MIT

Komentarze

Marta Kunikowska, kierownik ds. marketingu, Rhenus Logistics W obsłudze magazynowej sprzedaży e-commerce możemy stosować rozwiązania, które przyczynią się do ochrony środowiska i poprawy komfortu pracy ludzi. Co więcej, mogą one istotnie wpłynąć na optymalizację kosztów projektu, które przekładają się na ostateczny koszty logistyczny przeprocesowanej sztuki towaru. Współczesne budownictwo i nowoczesne technologie dają wiele możliwości. Coraz powszechniejsze staje się wykorzystanie fotowoltaiki w budownictwie przemysłowym, przykładem jest magazyn Rhenus Logistics w Tilburgu (Holandia), którego dach został zaadaptowany na farmę paneli fotowoltaicznych, a wytworzona energia znacznie przekracza zapotrzebowanie samego magazynu. W tym obiekcie odzyskuje się również wodę opadową na potrzeby sanitarne, co sprawia, że został uznany za jeden z najbardziej ekologicznych w Europie. Proekologiczne podejście coraz częściej manifestuje się w świadomym doborze materiałów pakowych. Wykorzystanie kartonów z recyclingu, papierowych wypełniaczy zamiast folii bąbelkowej oraz segregacja odpadów na każdym etapie procesu na stałe weszły w naszą codzienność. W projektach e-commerce bardzo ważną rolę stanowi doświetlenie stacji roboczych. Oprócz wykorzystania oświetlenia LED coraz częściej stosowane są różnego rodzaju doświetla. Wykorzystanie światła dziennego nie tylko zmniejsza zużycie energii elektrycznej, ale pozytywnie wpływa na komfort pracy pracowników. W magazynie Rhenus w Bolesławcu zamontowaliśmy doświetla boczne wzdłuż wszystkich ścian budynku. Dodatkowo zastosowaliśmy specjalne doki wyładowcze, które minimalizują utratę ciepła podczas operacji załadunku i rozładunku. Ważny jest również dobrostan ludzi pracujących w magazynie. Ergonomiczne stacje robocze, dostosowana powierzchnia socjalna, komfortowe strefy odpoczynku, a także zorganizowany dojazd do pracy poprawiają komfort pracy.

Piotr Wąs, Managing Director, SpaceFactory W branży e-commerce wykorzystywane są trzy główne typy obiektów magazynowych. Są to magazyny do przygotowywania i wysyłki zamówień, obsługi zwrotów oraz doręczania przesyłek bezpośrednio do klientów końcowych. Podejście do zrównoważonego rozwoju w każdym z nich jest znacząco różne. Czym innym jest poszukiwanie efektywności „zielonych” rozwiązań w dużym, liczącym nawet do 100 000 mkw. centrum fulfillment, które jest miejscem przygotowywania wysyłek, czym innym w centrum zwrotów, zwłaszcza jeśli jest obsługiwane przez zewnętrznego operatora, a jeszcze inaczej będzie w przypadku magazynów obsługujących logistykę ostatniej mili. Stosowanie „zielonych” rozwiązań w magazynach to proces, którego w SpaceFactory jesteśmy świadkami i uczestnikami już od wielu lat. Upowszechniają się takie rozwiązania jak oświetlenie LED, krany z perlatorami czy panele warstwowe o wyższych parametrach izolacyjności cieplnej. Wiele wdrażanych rozwiązań wynikających ze stosowania dobrych praktyk zarówno przez inwestora-dewelopera, jak i przez firmy wykonawcze takie jak SpaceFactory, nie podnosi znacznie kosztów realizacji, a jednocześnie pozwala budować w sposób zrównoważony. Innowacyjne narzędzia do gromadzenia i analizy danych generowanych przez budynki pomagają m.in. optymalizować zużycie mediów i dbać o takie parametry jak np. mikroklimat w budynku, który jest ważny nie tylko dla przechowywania towaru, ale przede wszystkim pracy ludzi. Coraz częściej na budynek patrzymy z perspektywy człowieka i jego komfortu, do czego przyczyniło się w znacznym stopniu wprowadzenie certyfikacji WELL. Sprzymierzeńcem zrównoważonego rozwoju są też rozwiązania proptech, jak np. czytniki tablic rejestracyjnych. Rośnie też znaczenie elektromobilności – rozbudowa flot w oparciu o pojazdy elektryczne jest coraz częściej elementem strategii firm kurierskich. Obecnie trwa też dyskusja, w jaki sposób w większej skali wykorzystywać dachy płaskie dla celów fotowoltaiki.

Igor Roguski, Head of Industrial & Logistics Department, Central & Eastern Europe, BNP Paribas Mówienie o zrównoważonym rozwoju w kontekście logistyki w sektorze e-commerce to zadanie niełatwe. Charakteryzuje się ona dużym rozdrobnieniem i potrzebą zarządzania produktami na poziomie sztuki, a nie palety czy samochodu ciężarowego. To przekłada się na większą liczbę przewozów oraz istotnie wpływa na zapotrzebowanie na powierzchnie magazynowe. Szacuje się, że popyt na przestrzeń magazynową jest nawet trzykrotnie większy dla tego samego wolumenu sprzedawanych towarów. Biorąc pod uwagę kryzys zdrowotny, z którym obecnie się mierzymy, przewiduje się osiągnięcie poziomu udziału handlu online oscylującego wokół 16% jeszcze w tym roku, a w 2022 r. przekroczenie poziomu 20%. Jednym z elementów, które mogą realnie przyczynić się do wspierania zrównoważonego rozwoju przy obsłudze sektora e-commerce, jest oświetlenie hal magazynowych. Energooszczędne oświetlenie LED to już standard dla nowoczesnych obiektów. Coraz częściej pojawiają się takie rozwiązania, jak zastosowanie protokołu DALI do systemów oświetlenia, który umożliwia łatwe zarządzanie złożonym systemem oświetleniowym. Możliwość ograniczenia oświetlanych stref do obszarów, gdzie poruszają się ludzie oraz sterowanie natężeniem, zdecydowanie obniża wydatki na energię oraz emisję CO2 powstającego podczas jej wytwarzania. Odpowiednio zaprojektowany system oraz wykorzystanie nowoczesnych technologii sterujących może obniżyć koszty oświetlenia nawet o 90%. Innymi elementami wspierającymi filozofię zrównoważonego rozwoju są ściany o wysokich parametrach izolacyjnych oraz coraz popularniejsze wykorzystywanie dachów magazynowych na instalacje fotowoltaiczne.

Damian Kołata, E-Commerce Operations Director Poland / Eastern Europe, Fiege Z równoważony rozwój był przez długi czas w środowisku logistycznym jedynie raczej marketingowym sloganem, za którym nie stały realne czyny i ciężko było jeszcze kilkanaście miesięcy temu pokazać rzeczywiste wyniki działań, mających na celu wdrażanie ekologicznych rozwiązań i zmniejszanie emisji dwutlenku węgla. Ostatnie miesiące pokazały istotne zmiany i nowe, godne naśladowania pomysły. Biorąc pod uwagę parki magazynowe, na uwagę zasługuje inicjatywa 7R Green, w ramach której stosowane będą rozwiązania pomagające zminimalizować oddziaływanie na środowisko naturalne. Budynki dostarczane w ramach projektu green zasilane będą energią fotowoltaiczną, a elewację pokrywać będzie roślinność podkreślająca walory ekologiczne obiektu. Ich powierzchnia będzie idealnie dopasowana pod operacje e-commerce bądź logistykę ostatniej mili. Pisząc o zrównoważonym rozwoju w e-commerce, nie sposób nie wspomnieć o Zalando i inicjatywie pod nazwą SBT (Science Based Target). W jej ramach Spółka do 2025 r. zobowiązała się do redukcji emisji dwutlenku węgla wynikającej z działalności operacyjnej aż o 80%, a w zakresie produkcji odzieży dla własnych marek o 40%. Aby tego dokonać, wszystkie magazyny Zalando będą zasilane energią odnawialną, a nowe budynki będą dostarczane w taki sposób, aby osiągnąć zerowy ślad węglowy. Ponadto 90% partnerów Zalando również wdroży do tego czasu podobne strategie. Warto również wspomnieć o działalności operacyjnej. W tym sektorze już wcześniej Zalando zobowiązało się do całkowitego wyeliminowania jednorazowych plastikowych opakowań do końca 2023 r., natomiast od września 2019 r. testuje wielorazowe opakowania wysyłkowo-zwrotne w Finlandii, Norwegii, Szwecji i Danii (tzw. RePck bags). Na skutek tych wszystkich zmian, 89% opakowań podlega już recyclingowi, a planowane zmiany spowoduję redukcję plastiku o prawie 650 ton.

Marcin Trawczyński, kierownik Oddziału w Poznaniu, Ekol Polska Rozwój sektora usług e-commerce to wyzwanie, tym większe im większe dążenie firm do rozwijania się w sposób odpowiedzialny za dostępne zasoby i środowisko naturalne. Takie wartości przyświecają firmie Ekol i takie wymagania stawiają operatorom logistycznym coraz częściej także sami klienci. Chęć sprostania wyzwaniom zrównoważonego rozwoju w sytuacji, kiedy zmienia się charakterystyka działania magazynów, wymaga zmiany podejścia do wielu procesów. Na skutek coraz większej liczby przesyłek obsługiwanych na tej samej powierzchni pojawia konieczność innej organizacji pracy i równocześnie większe zapotrzebowanie na pracowników, dla którego alternatywą pozostaje automatyzacja części procesów. W firmach takich jak Ekol posiadających swój własny dział R&D zintensyfikowano prace ukierunkowane ściśle na implementację nowych i doskonalenie rozwiązań służących obsłudze rynku e-commerce. Prace muszą skupiać się nie tylko na zapewnieniu sprawnej obsługi rosnącej liczby wysyłanych przesyłek, ale także na proporcjonalnie rosnącej liczbie przesyłek wracających do magazynu jako zwroty od klientów. Po trudnych kilkunastu tygodniach pandemicznych ograniczeń wyraźnie widać, że jednym z trendów zapewne będzie utrzymująca się na stabilnym, wysokim poziomie liczba przesyłek dystrybuowanych w kanale e-commerce. Świat logistyki po pandemii zmieni w wielu aspektach, a jednym z nich będzie obsługa kanału sprzedaży internetowej. Ważne jednak, aby w świecie, z pandemią czy bez, wywierającym coraz większą presję na maksymalizację zysków nie zapominać o wartościach, które niesie ze sobą idea zrównoważonego rozwoju. I stosować się do tych zasad, tak jak robimy to w firmie Ekol, mając świadomość, że nie jest to już tylko kwestia dobrowolnego, biznesowego wyboru, ale coraz bardziej znacząca powinność wobec środowiska naturalnego i przyszłych pokoleń.

Rafał Nawłoka, prezes zarządu, DPD Polska W DPDgroup mamy świadomość wpływu działalności logistycznej na środowisko naturalne i życie społeczności. Rozwijamy więc usługi z myślą o ograniczeniu emisji dwutlenku węgla oraz zmniejszeniu uciążliwości logistyki dla mieszkańców miast, zgodnie ze strategią społecznej odpowiedzialności biznesu DrivingChangeTM. Jej głównym celem jest redukcja o 30% emisji CO2 na każdą przesyłkę do 2025 r. Zgodnie z tegorocznym raportem DPDgroup Barometr E-shopper sami e-konsumenci coraz częściej wyrażają oczekiwanie dotyczące zminimalizowania negatywnego wpływu branży e-commerce na środowisko i życie społeczności. Działaniami, które realnie wpływają na zrównoważony rozwój, jest unowocześnianie floty, optymalizacja tras przejazdów samochodów LNH i decentralizacja procesów. Oprócz dwóch centralnych sortowni korzystamy z oddanej do użytku w 2018 r. Warszawskiej Regionalnej Sortowni w Parzniewie, która wykorzystuje szereg rozwiązań logistycznych i architektonicznych zgodnych z zasadami zrównoważonego rozwoju. Na ten rok zaplanowaliśmy uruchomienie sortowni w Rudzie Śląskiej zaprojektowanej w tym samym modelu. Dążymy do tego, by nasze obiekty były jak najmniej uciążliwe dla środowiska. Już dziś wszystkie działają według modelu oszczędzającego zasoby naturalne, a także prowadzą selektywną zbiórkę odpadów. W naszych oddziałach w Słupsku i w Kaliszu zainstalowaliśmy panele fotowoltaiczne, które są źródłem czystej energii. Dokonujemy także zakupów „zielonej energii”, potwierdzonych oficjalnymi certyfikatami. W miastach rozwijamy sieć oddziałów miejskich, których kurierzy dostarczają przesyłki pieszo lub za pomocą pojazdów nisko- lub zeroemisyjnych.

Konrad Osiadacz, Senior Business Development Director, FM Logistic CE Biznes e-commerce często wiąże się z dużym rozdrobnieniem, niewielkimi wolumenami oraz wieloma punktami nadania i odbioru przesyłek. Pierwszy i podstawowy krok, aby był to biznes ekologiczny to agregacja – przeniesie obsługi e-commerce do magazynu operatora logistycznego i zebranie wszystkich operacji dla wszystkich kanałów sprzedaży pod jednym dachem. Rozwiązanie przydatne przy wdrażaniu strategii omnichannel, pozwalające na płynne przesunięcia zaangażowanych zasobów. Operatorzy logistyczni inwestują również w nowoczesne budynki z naciskiem na energię pochodzącą ze źródeł odnawialnych bądź wykorzystujące energooszczędne rozwiązania, np. oświetlenie LED, panele fotowoltaiczne czy zwiększoną liczbę świetlików dachowych. Innym krokiem dla zrównoważonego rozwoju jest także ograniczenie kosztów i emisji CO2 związanych z pierwszą i ostatnią milą w procesie dostawy. Towar, który kurier musiałby odebrać z kilku różnych punktów, jest teraz zagregowany w jednym miejscu. Z kolei punkty odbioru Pick-up Drop-off (PUDO) lub paczkomaty sprawiają, że dostawa B2C nabiera znamion B2B – liczba paczek dostarczanych podczas jednego stopu kurierskiego zwiększa się z 1,1 do ponad 35 paczek/stop. Oczywiście niebagatelną rolę odgrywają tu pojazdy elektryczne, których jest coraz więcej. W FM Logisitc CE, w ramach projektu City‑Login dla logistyki miejskiej, już od 2017 r. posiadamy specjalnie zaprojektowany samochód elektryczny z agregatem chłodniczym. Wykorzystujemy go dzisiaj przy operacjach dla sektora farmaceutycznego, które prowadzimy pod marką FM Health. Pojazd ten średnio tygodniowo pokonuje 433 km, realizując 124 dostawy. Myślę, że ze względu na nieuniknione wprowadzanie przez miasta różnego rodzaju ograniczeń emisji CO2 jest to obszar, w który warto inwestować.