Egzamin dojrzałości agenta celnego, czyli eksport wyrobów akcyzowych ze składu podatkowego

Kozacy zaporoscy, pisząc w XVII wieku list do sułtana, zawarli w nim taką oto uwagę: „Jaki z ciebie do diabła rycerz, jeśli nie umiesz gołą dupą jeża zabić ?”

Gdybyśmy mieli ów specyficzny sposób dokumentowania męstwa przenieść w dzisiejsze czasy w środowisko agentów celnych, rolę owego nieszczęsnego jeża przejęłyby odprawy celne towarów akcyzowych. W przypadku eksportu wyrobów akcyzowych znajdujących się w składzie podatkowym mamy bowiem do czynienia z konglomeratem przepisów dotyczących: eksportu towarów w rozumieniu przepisów Unijnego Kodeksu Celnego (oraz rozporządzeń delegowanych i wykonawczych), eksportu towarów w rozumieniu ustawy o VAT, oraz przemieszczania wyrobów akcyzowych w procedurze zawieszenia poboru akcyzy – w rozumieniu ustawy o podatku akcyzowym. Nic dziwnego, że większość agencji celnych stara się trzymać z daleka od tak skomplikowanych tematów. A zatem „mądrym dla memoriału, idiotom dla nauki, melancholikom dla rozrywki”*, opiszmy pobieżnie ten niezmiernie frapujący temat.

1. Usuwamy znaki akcyzy

„Po pierwsze primo” – jak mawiają nasi intelektualiści – musimy sobie zadać pytanie, czy na wyrobach akcyzowych są naniesione polskie znaki akcyzy (czyli banderole). Jeśli tak – przed dokonaniem wywozu powinny one zostać usunięte. Oczywiście, jak zawsze wtedy, gdy w grę wchodzą przepisy akcyzowe, nie może się to odbyć na zasadzie samowolki, bez wiedzy i zgody odpowiedniego organu. O planowanym usunięciu banderol należy powiadomić, z podaniem daty i godziny,  właściwy organ, a samo usunięcie powinno odbyć się w obecności wydelegowanego funkcjonariusza.

2. Wystawiamy e-AD

Ponieważ do momentu wystąpienia towaru poza granicę obszaru celnego Unii Europejskiej, wyroby akcyzowe przemieszczają się w procedurze zawieszenia poboru akcyzy, należy w tym przypadku wystawić dokument e-AD. Wystawia się go na tę okoliczność w bardzo bardzo nietypowy sposób. Szczegółów nie zdradzimy – my w Rusak Business Services doskonale wiemy, jak to zrobić, a konkurencji podpowiadać nie będziemy…

3.Wystawiamy EX

Numer wystawionego przez nas dokumentu e-AD musi się znaleźć w polu 40 dokumentu SAD, poprzedzony odpowiednim skrótem. Należy pamiętać, iż zgodnie z art. 7c ust. 2 ustawy o podatku akcyzowym, wyroby akcyzowe w rodzaju alkoholu etylowego oraz paliw silnikowych nie mogą być obejmowane procedurą uproszczoną. Przy czym ustawa nie czyni tu rozróżnienia pomiędzy procedurą wywozu, a procedurą dopuszczenia do obrotu (importu), nie wprowadza też żadnego „progu istotności”, więc nawet jedna „małpka” wódki nie może zostać objęta procedurą wywozu z zastosowaniem procedury uproszczonej. Ponadto, wewnętrzne procedury organów KAS wymagają, aby każda tego typu przesyłka podlegała rewizji celnej. Jako, że kontrole akcyzowe przeprowadzają inne komórki KAS, niż te odpowiedzialne za kontrole celne,  bywa, iż do owej jednej butelki wódki, obejmowanej procedurą wywozu, stawiają się dwie „konkurencyjne” ekipy KAS, w celu przeprowadzenia rewizji: jedna z ramienia komórki odpowiedzialnej za akcyzę, a druga z miejscowego oddziału celnego, który odpowiada za kontrolę wywożonych towarów. Co daje razem: cztery osoby na jedną butelkę. Wytrawni konsumenci napojów wysokoprocentowych uznają taką proporcję za wręcz niedopuszczalną, organy KAS jednakowoż jakoś to akceptują.

4. Unikamy kurierów

O ile nie chcemy zapłacić akcyzy od wywożonych wyrobów akcyzowych, nie powinniśmy korzystać z firm kurierskich. Przy licznych przeładunkach i przekazywaniu sobie towaru i dokumentów z rąk do rąk, nagminnie zdarza się bowiem, iż wystawione przez nas zgłoszenie do procedury wywozu, ginie gdzieś w pomroce dziejów, a firma kurierska zgłasza towar do procedury wywozu ponownie, pisząc na chybił trafił co jest w środku paczki. Miałem Klienta, któremu pewna 3-literowa firma robiła to niemal przy każdej wysyłce, uparcie deklarując wysokoprocentowy alkohol jako „katalogi reklamowe” pod kodem CN 49111010… Oczywiście, przy każdej takiej wysyłce, nadawcy groziła zapłata podatku akcyzowego od „zaginionego” alkoholu.

5. Obgryzamy paznokcie i czekamy na IE 599

Dalsza realizacja procedury wywozu przypomina wywóz każdego innego towaru. Z tym, że brak IE 599 dla eksportera wyrobów akcyzowych oznacza nie tylko brak możliwości zastosowania zerowej stawki VAT, ale i konieczność uiszczenia podatku akcyzowego od towarów, na które nie otrzymał w/w komunikatu.

6. Poszukujemy zaginionej przesyłki albo…

Jeśli nie doczekaliśmy się komunikatu IE 599, nie pozostaje nam nic innego, jak skorzystać z dobrodziejstw art. 335 ust. 4 Rozporządzenia Wykonawczego Komisji (UE) 2015/2447 z dnia 24 listopada 2015 r.  ustanawiającego szczegółowe zasady wykonania niektórych przepisów rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 952/2013 ustanawiającego Unijny Kodeks Celny:

4. Jeżeli urząd celny wywozu poinformuje zgłaszającego o tym, że urząd celny wyprowadzenia nie udzielił odpowiedzi w terminie określonym w ust. 3, zgłaszający może przedstawić urzędowi celnemu wywozu dowody świadczące o tym, że towary opuściły obszar celny Unii.
Dowody te może w szczególności stanowić jeden z następujących dokumentów lub kilka z nich:
a) kopia potwierdzenia dostawy podpisana lub uwierzytelniona przez odbiorcę spoza obszaru celnego Unii;
b) dowód zapłaty;
c) faktura;
d) potwierdzenie dostawy;
e) dokument podpisany lub uwierzytelniony przez przedsiębiorcę, który wyprowadził towary poza obszar celny Unii;
f) dokument przetworzony przez organ celny państwa członkowskiego lub państwa trzeciego zgodnie z zasadami i procedurami mającymi zastosowanie w danym państwie;
g) prowadzony przez przedsiębiorców rejestr towarów dostarczonych na statki morskie, statki powietrzne lub instalacje morskie.

Musimy zatem zgromadzić jak największą ilość dowodów, o których mowa w rozporządzeniu i przedłożyć je organowi celnemu, w którym było złożone zgłoszenie do procedury wywozu. Jeżeli urząd uzna je za wiarygodne i wystarczające, to wygeneruje retrospektywnie komunikat IE 599 na tej podstawie i sprawa będzie zamknięta.

Warto zauważyć, iż w rozporządzeniu użyto zwrotu: „w szczególności (…) jeden z następujących dokumentów”. Mamy zatem w tym przypadku do czynienia z katalogiem otwartym – organ celny może uznać wywóz towaru za dokonany również na podstawie dowodów innych, niż te wskazane w treści rozporządzenia (z której to furtki jednak zwykle nie korzysta).

7. … płaczemy i płacimy (akcyzę)

Jeśli nie udowodnimy wywozu wyrobów akcyzowych alternatywnymi metodami, nie pozostaje nam nic innego jak uiszczenie podatku akcyzowego od towarów, które objęliśmy procedurą wywozu, ale nie otrzymaliśmy do tej transakcji komunikatu IE 599. I – jeśli nie chcemy stracić pozwolenia na prowadzenie składu podatkowego – radzimy to robić w terminie i bez dodatkowych ponagleń ze strony organów KAS.

.

*Jak z powyższego wynika, z alkoholem trzeba uważać – nie tylko w życiu prywatnym, ale i w biznesie. I tu i tu ważne jest, aby mieć na kogo liczyć w trudnych chwilach – a doświadczony zespół specjalistów Rusak Business Services jest w stanie zapewnić profesjonalne wsparcie podmiotom, prowadzącym obrót wyrobami akcyzowymi, tak z innymi krajami Unii Europejskiej, jak i z krajami trzecimi.

* Benedykt Chmielowski „Nowe Ateny”, Lwów 1745