Kody kreskowe – gwiazdy ostatnich trzech dziesięcioleci

Na początek garść informacji historycznych. Koncepcja nowoczesnych kodów kreskowych powstała niedługo po drugiej wojnie światowej w USA, jednak do jej praktycznego zastosowania musiało upłynąć jeszcze sporo czasu. Nastąpiło ono dopiero w 1967 roku, kiedy to Association of American Railroad wprowadziło system identyfikacji wagonów kolejowych właśnie na bazie kodów kreskowych. Komercyjne zastosowanie kodów nastąpiło w latach 70 i 80 XX wieku, kiedy to zaczęły być stosowane w handlu detalicznym ułatwiając i przyśpieszając proces sprzedaży.

Jak sytuacja wygląda dzisiaj? Wystarczy spojrzeć na dowolny towar na półce sklepowej – każdy ma wydrukowany gdzieś na swojej powierzchni kod kreskowy. Element ten stał się tak popularny dzięki swej największej zalecie – możliwości szybkiej i dokładnej identyfikacji towaru. Kody kreskowe mają wiele zastosowań – od śledzenia towarów w łańcuchach dostaw, jednoznacznej identyfikacji produktów, surowców, półproduktów i wyrobów gotowych, planowania produkcji po śledzenie procesów powstawania produktu.

Co ciekawe, kody kreskowe są obecne nie tylko w wielu branżach gospodarki, lecz także są często używane jako motyw przewodni dzieł sztuki i inspiracje artystyczne! (www.barcodeart.com).

Nazwa „kody kreskowe” wywodzi się od symbolik liniowych, jednowymiarowych, czyli najpopularniejszych kodów składających się z ciemnych i jasnych kresek (1D). Kodami kreskowymi nazywane są także oznaczenia zapisywane w dwóch wymiarach i odczytywane są matrycowo – 2D (z wyglądu zupełnie nie przypominające tradycyjnych kodów kreskowych). Dużą zaletą kodów 2D jest możliwość zapisu większej ilości danych na mniejszej powierzchni. Za pomocą symboliki QR Code można zapisać nawet do 7 tyś. znaków numerycznych. Istnieją także symboliki będące połączeniem zapisu liniowego (1D) oraz dwuwymiarowego (2D), który zawiera dodatkowe informacje o produkcie.

Poza kodami jedno i dwuwymiarowymi, istnieją również trzywymiarowe (ew. trójwymiarowe). Opierają się one wprawdzie na koncepcji kodów dwuwymiarowych, jednak rozróżnienie pomiędzy znakami odbywa się poprzez analizę kontrastu bądź głębokości znaków (płaskie lub głębokie). Takie kody znajdują zastosowanie w sytuacjach, gdzie żadna etykieta nie ma szans przetrwania (narażenie na oddziaływanie chemiczne bądź wysoką temperaturę itd.). Symboliki 3D umieszczane są bezpośrednio na produkcie mechanicznie lub za pomocą lasera.

Do odczytu kodów kreskowych stosuje się specjalne głowice skanujące, mające za zadanie odczytać kod i przesłać zawarte w nim informacje. Takie skanery możemy zauważyć przy kasach większości sklepów i supermarketów. Kody kreskowe 1D odczytuje się w sposób liniowy, natomiast 2D matrycowo, czyli za pomocą specjalnej kamery CCD, która wykonuje „zdjęcie”, a specjalny procesor analizuje je pod kątem znajdujących się na nim informacji.

Kody kreskowe stały się również podstawą do rozwoju innych technologii takich jak chociażby RFID. Nie należy się jednak obawiać, że szybko zostaną wyparte z rynku przez inne rozwiązania. Mają obecne ugruntowaną pozycję, a sposoby ich wykorzystania zwiększają się z dnia na dzień w postępie geometrycznym. To jednak jest temat na inne wpisy.