Nowe rozliczenia VAT w usługach transportowych w 2010 r.
Kolejny rok, kolejne zmiany w przepisach prawa podatkowego. Tym razem ustawa o podatku od towarów i usług w zakresie rozliczania usług transportowych została w znaczącym zakresie znowelizowana. Wszystko za sprawą ustawy z 23 października 2009 r. o zmianie ustawy o podatku od
Zgodnie z nowymi obowiązującymi już regulacjami, co do zasady miejscem opodatkowania usług świadczonych dla podatników w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług jest kraj siedziby usługobiorcy.
Podatek płaci usługodawca
Miejscem opodatkowania usług świadczonych dla podmiotów nie posiadających statusu podatnika VAT (np. na rzecz osoby fizycznej) z pewnymi wyjątkami jest kraj, gdzie usługodawca posiada siedzibę lub też stałe miejsce zamieszkania. Oznacza to w praktyce, że niezależnie od tego, czy transport jest świadczony wyłącznie na terytorium Polski czy też, mówiąc nomenklaturą dotychczasową, jest to tzw. transport wewnątrzwspólnotowy lub międzynarodowy, to o ile będzie świadczony na rzecz zagranicznego podatnika, nie będzie podlegał opodatkowaniu VAT w Polsce – jeśli nabywca oczywiście nie ma w Polsce stałego miejsca, dla którego ta usługa byłaby świadczona. W zakresie dokumentowania wystawiona faktura VAT nie będzie zatem zawierała faktury z polskim podatkiem VAT. Inaczej sprawa wygląda w przypadku wykonywania transportu pomiędzy krajami Unii. Dla wyłączenia z opodatkowania krajowym, polskim podatkiem VAT nie będzie konieczne wykazywanie zagranicznego numeru identyfikacji podatkowej.
Transport krajowy i zagraniczny
Z kolei w przypadku transportu międzynarodowego nasz krajowy przewoźnik będzie wystawiał fakturę VAT zagranicznemu kontrahentowi, ale – co istotne – nie będzie musiał gromadzić dokumentów uprawniających do stosowania 0-procentowej stawki VAT, gdyż usługa będzie w całości opodatkowana przez nabywcę.
Inaczej sytuacja będzie wyglądała, gdy polski przewoźnik wystawi fakturę VAT na polskiego podatnika za transport międzynarodowy. Zgodnie ze zmienionymi przepisami, w takiej sytuacji nie tylko polski odcinek transportu będzie podlegał opodatkowaniu VAT w Polsce, ale cała trasa transportu. Jeśli polski usługodawca nie będzie miał w swojej dokumentacji dokumentów uprawniających do stosowania preferencji, to będzie musiał naliczać VAT od całości usługi, zatem nie tylko od odcinka krajowego, lecz od całej trasy. Usługi w całości wykonywane z kolei poza Unią Europejską (bez tranzytu przez Polskę), jeśli będą świadczone dla polskiego podatnika podatku VAT, będą w całości opodatkowane w Polsce VAT-em. Problematyczną kwestią jest stawka VAT dla tego rodzaju usług, a mianowicie, czy 0 proc., czy 22 proc., gdyż art. 88 ust.3, który definiuje transport międzynarodowy, nie został znowelizowany. Istnieje duże ryzyko, że w takiej sytuacji wykładnia pójdzie w stronę 22 proc., a nie 0 proc.
Inaczej sprawa wygląda przy usługach świadczonych na rzecz konsumentów (nie podatników). Jeśli transport rozpocznie się i zakończy na terytorium dwóch różnych państw członkowskich, to miejscem opodatkowania będzie kraj, gdzie transport towarów się rozpoczyna.
Należy również wskazać, że od nowego roku, w sytuacji podatników kupujących usługi transportu towarów od zagranicznych przewoźników, niezależnie od tego, gdzie transport był wykonywany i czy na fakturze podano tzw. euroNIP polskiego podatnika, to i tak będzie zobowiązany do rozliczania importu usługi. Jeżeli natomiast transport był wykonywany w Polsce lub był to tzw. transport wewnątrzwspólnotowy, to obecnie podlega opodatkowaniu wg stawki 22 proc.
