Odpowiedzialność zarządu sp. z o.o.

Odpowiedzialność cywilnoprawna członków zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (dalej jako: sp. z o.o.) jest uregulowana w przepisach od art. 291 do art. 300 Ustawy z dnia 15 września 2000 roku Kodeks spółek handlowych (dalej jako: K.s.h.). Jak ona wygląda w szczegółach?

Odpowiedzialność członków zarządu wobec spółki

Członkowie zarządu odpowiadają wobec sp. z o.o., gdy swoim działaniem lub zaniechaniem sprzecznym z prawem lub postanowieniami umowy spółki wyrządzili jej szkodę. Od odpowiedzialności można uwolnić się wykazując brak winy.

Za szkodę wyrządzoną sp. z o.o. odpowiadają solidarnie wszyscy, którzy się do niej przyczynili. Jeżeli sp. z o.o. w terminie roku od ujawnienia szkody nie złoży powództwa o jej naprawienie, to może to zrobić każdy ze wspólników. Roszczenie o naprawienie szkody przedawnia się z upływem trzech lat od dnia, w którym sp. z o.o. dowiedziała się o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia. Jednakże w każdym przypadku roszczenie przedawnia się z upływem dziesięciu lat od dnia, w którym nastąpiło zdarzenie wyrządzające szkodę.

Odpowiedzialność członków zarządu za fałszywe dane

Członkowie zarządu sp. z o.o. mogą ponosić odpowiedzialność, jeżeli umyślnie lub przez niedbalstwo podali fałszywe dane w oświadczeniu członków zarządu o wniesieniu przez wspólników wkładów albo o wniesieniu przez wspólników wkładów na podwyższenie kapitału zakładowego. W takim wypadku członkowie zarządu odpowiadają solidarnie ze sp. z o.o. wobec wierzycieli przez trzy lata od dnia zarejestrowania sp. z o.o. lub zarejestrowania podwyższenia kapitału zakładowego.

Odpowiedzialność członków zarządu za zobowiązania spółki

Odpowiedzialność za zobowiązania sp. z o.o. ciąży na członkach zarządu w przypadku bezskuteczności egzekucji wobec sp. z o.o.

Wspólnicy sp. z o.o. nie ponoszą odpowiedzialności za jej zobowiązania jednak, gdy wspólnik jest jednocześnie członkiem zarządu, to nie chroni go to przed wyżej wskazaną odpowiedzialnością.

Bezskuteczność egzekucji przeciwko spółce

Podstawową funkcją art. 299 K.s.h. jest ochrona interesów wierzycieli w przypadku nierzetelnego działania zarządu sp. z o.o. Przepis ten ma skłaniać członków zarządu do podjęcia odpowiednich działań w przypadku, gdy sp. z o.o. staje się niewypłacalna. Brak należytej staranności w tym zakresie może prowadzić do odpowiedzialności członków zarządu za zobowiązania sp. z o.o.

Wskazana odpowiedzialność członków zarządu ma charakter subsydiarny (posiłkowy) – powstaje, gdy egzekucja wobec sp. z o.o. jest bezskuteczna oraz gwarancyjny – chroni interesy wierzycieli. Jeżeli w toku egzekucji przeciwko sp. z o.o. komornikowi nie uda się ściągnąć całości lub części wierzytelności to wydaje postanowienie o jej umorzeniu z uwagi na bezskuteczność. W takiej sytuacji wierzyciel może wystąpić przeciwko członkom zarządu z powództwem o zapłatę obejmującym należność niewyegzekwowaną od sp. z o.o. Uzyskanie przez wierzyciela prawomocnego orzeczenia sądu pozwala na zaspokojenie roszczenia z majątku członka (członków) zarządu sp. z o.o.

Ustalenie członków zarządu odpowiedzialnych za zobowiązania spółki

W przypadku zarządu wieloosobowego, każdy z członków zarządu ponosi solidarną odpowiedzialność za zobowiązania sp. z o.o. Gdy skład zarządu sp. z o.o. ulegał zmianom należy pamiętać, że:

• członek zarządu ponosi odpowiedzialność za zobowiązania, które powstały w czasie pełnienia przez niego funkcji (przy czym zobowiązanie nie musiało stać się wymagalne);
• za zobowiązania sp. z o.o. odpowiada ten członek zarządu, który pełnił funkcję, gdy powstały okoliczności uzasadniające ogłoszenie upadłości przez sp. z o.o.

Członek zarządu nie ponosi odpowiedzialności za zobowiązania sp. z o.o., które powstały w okresie, kiedy nie pełnił funkcji. Skład zarządu sp. z o.o. można ustalić korzystając ze strony internetowej Krajowego Rejestru Sądowego (https://ekrs.ms.gov.pl/web/wyszukiwarka-krs/strona-glowna/).

Analiza informacji odpowiadającej odpisowi pełnemu z Rejestru Przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego dla sp. z o.o., którą można pobrać z ww. strony, pozwala m.in. prześledzić zmiany wpisów dotyczących składu zarządu. Przed wytoczeniem powództwa przeciwko członkowi zarządu warto przejrzeć akta rejestrowe sp. z o.o., gdyż ww. informacja nie zawiera daty powołania i odwołania członka zarządu oraz jego danych adresowych, które powinny wynikać z dokumentów przechowywanych w sądzie rejestrowym. Akta rejestrowe są jawne – dostęp do nich ma każdy zainteresowany.

Uwolnienie się członka zarządu od odpowiedzialności

Członek zarządu może uwolnić się od wyżej wskazanej odpowiedzialności za zobowiązania sp. z o.o. jeżeli wykaże, że:

• we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości lub w tym samym czasie wydano postanowienie o otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego albo o zatwierdzeniu układu w postępowaniu w przedmiocie zatwierdzenia układu;
• niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości nastąpiło bez jego winy;
• wierzyciel nie poniósł szkody pomimo niezgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości oraz niewydania postanowienia o otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego albo niezatwierdzenia układu w postępowaniu w przedmiocie zatwierdzenia układu.