Odszkodowanie za zawyżanie cen samochodów ciężarowych
W związku z decyzjami Komisji Europejskiej dotyczącymi sztucznego wyznaczania cen przez określonych w decyzji producentów samochodów ciężarowych (MAN, Daimler, DAF, Iveco oraz Volvo/Renault, Scania), każdy, kto zapłacił więcej niż powinien w przypadku niezakłóconej konkurencji,...
Początkowo były wątpliwości co do sposobu i trybu dochodzenia powyższych roszczeń, a także sposobu ustalania wysokości odszkodowania. Niemniej w dniu 27 czerwca 2017 roku weszła w życie ustawa z dnia 21 kwietnia 2017 r. o roszczeniach o naprawienie szkody wyrządzonej przez naruszenie prawa konkurencji, która w znaczący sposób ułatwia dochodzenie odszkodowań za naruszenie prawa konkurencji.
Podmiot odpowiedzialny i uprawniony
Podmiotem odpowiedzialnym za szkodę jest przedsiębiorca dokonujący naruszenia prawa konkurencji. W omawianym przypadku będą to polskie oddziały producentów ciągników siodłowych. Z roszczeniem może wystąpić zarówno nabywca bezpośredni, jak i nabywca pośredni. Nabywca bezpośredni to osoba fizyczna lub prawna, która zakupiła bezpośrednio od sprawcy naruszenia produkty lub usługi, których dotyczy naruszenie prawa konkurencji. Czyli wszystkie osoby fizyczne i prawne, które nabyły samochody ciężarowe bezpośrednio od ich producentów.
Nabywcą pośrednim natomiast jest osoba fizyczna lub prawna – klient kupujący od nabywcy bezpośredniego lub kolejnego nabywcy produkty lub usługi, których dotyczy naruszenie prawa konkurencji, lub produkty lub usługi będące pochodnymi takich produktów lub usług, lub zawierające takie produkty lub usługi. Tym samym nabywcą pośrednim będzie nabywca samochodu ciężarowego z rynku wtórnego, leasingobiorca, kredytobiorca.
Wysokość szkody
Przy ustalaniu wysokości szkody wyrządzonej przez naruszenie prawa konkurencji sąd może posiłkować się wytycznymi zawartymi w komunikacie Komisji 2013/C 167/07 oraz wytycznymi Komisji Europejskiej, o których mowa w art. 16 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/104/UE. Ponadto na wniosek sądu Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów lub organ ochrony konkurencji innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej może udzielić sądowi pomocy przy ustalaniu wysokości szkody, jeżeli pozwalają na to zebrany przez niego materiał dowodowy i posiadane informacje.
Ciężar dowodu
W przedmiotowym postępowaniu funkcjonuje domniemanie, że naruszenie prawa konkurencji wyrządza szkodę. Tym samym to na pozwanym (podmiocie naruszającym) ciąży obowiązek wykazania, że w wyniku zmowy cenowej nie została wyrządzona powodowi szkoda. Ponadto w niniejszym postępowaniu przewidziano szereg ułatwień procesowych, w szczególności sąd może na pisemny wniosek powoda, który uprawdopodobnił swoje roszczenie i zobowiązał się, że uzyskany w ten sposób dowód będzie wykorzystany jedynie na potrzeby toczącego się postępowania, nakazać pozwanemu, osobie trzeciej lub organowi ochrony konkurencji wyjawić środek dowodowy służący stwierdzeniu faktu istotnego dla rozstrzygnięcia, znajdujący się w ich posiadaniu.
Odsetki ustawowe, właściwość sądu
Jeżeli podstawą ustalenia odszkodowania są ceny z daty innej niż data ustalenia odszkodowania, poszkodowanemu należą się również odsetki ustawowe za okres od dnia, z którego ceny stanowiły podstawę ustalenia odszkodowania, do dnia wymagalności roszczenia o naprawienie szkody. Sprawy o naprawienie szkody wyrządzonej przez naruszenie prawa konkurencji należą do właściwości sądów okręgowych. W przypadku roszczeń o naprawienie szkody wyrządzonej przez naruszenie prawa konkurencji termin przedawnienia wynosi 5 lat od dnia zaprzestania naruszeń. Przy czym jego bieg uległ zawieszeniu z chwilą wszczęcia przez Komisję Europejską postępowania w sprawie naruszenia prawa konkurencji, którego przedmiotem jest naruszenie prawa konkurencji będące podstawą roszczenia o naprawienie szkody.
Zawieszenie biegu przedawnienia ustaje po upływie roku od dnia uprawomocnienia się orzeczenia stwierdzającego naruszenie prawa konkurencji lub zakończenia postępowania w inny sposób.
