Prawo przewozowe – projekt zmian

Prawo przewozowe według Hammurabiego 1)

Odpowiedzialność przewoźnika

§ 1. Jeśli obywatel w podróży znajduje się i srebro, złoto, (drogie) kamienie lub „bagaże” (z) rąk swych (innemu) obywatelowi dał i do przewiezienia przekazał mu, (a) człowiek tamten wszystkiego, co miał przewieźć, w miejscu docelowym nie oddał i wziął (sobie), właściciel przesyłki człowiekowi temu wszystko, co miało być przewiezione i nie zostało oddane udowodni, człowiek ten pięciokrotnie wszystko, co zostało mu przekazane, właścicielowi przesyłki odda.

§ 2. Jeśli obywatela zobowiązanie dłużnicze obciąża i żonę swoją, syna swego lub córkę swą sprzedał, bądź w służbę poddaństwa za długi oddał, 3 lata (w) domu nabywcy ich lub wierzyciela ich będą pracować, czwartego roku wolność im zostanie zwrócona;

Odpowiedzialność za szkody magazynowe

§ 3. Jeśli obywatel zboże swe na składowanie w domu (innego) obywatela złożył i do spichlerza miało miejsce włamanie, bądź właściciel domu skład otworzył i zboże wziął lub (temu, że) zboże w domu jego zostało składowane całkiem zaprzeczył, właściciel zboża o zbożu swym przed bogiem świadectwo złoży, (a) właściciel domu zboże, które zabrał podwoi i właścicielowi zboża (je) odda.

Odpowiedzialność spedytora

§ 4. Jeżeli w podróży na drodze jego nieprzyjaciel wszystko, co niósł, odbierze mu; agent handlowy przysięgę na boga wypowie i odejdzie wolny.

Zastaw na przesyłce

§ 5. Jeśli obywatel u obywatela zboże lub srebro ma, a bez zgody właściciela zboża ze składu lub klepiska zboże wziął, człowiek ten, któremu bez (zgody) właściciela wzięcie zboża ze składu lub klepiska, udowodni się, tyle zboża, ile wziął, zwróci i wszystko, co tamten dał, utraci.

Przewoźne

§ 6. Jeśli obywatel bydło, wóz (długi) i woźnicę do niego najął, za 1 dzień 3 PI ziarna da.

§ 7. Jeśli obywatel wóz (długi) sam najął, za 1 dzień 40 sila 3 ziarna da.

Wynagrodzenie kierowców przewoźnika

§ 8. Jeśli obywatel pracownika najemnego najął, od początku roku, aż do piątego miesiąca, 6 ziaren srebra na 1 dzień da, (a) od szóstego miesiąca aż do końca roku, 5 ziaren srebra na 1 dzień da.

Odpowiedzialność kierowców wobec przewoźnika

§ 9. Jeśli niewolnik do pana swego: „Nie (jesteś) panem moim ty”, powiedział, (zaś), że (jest) niewolnikiem jego dowiedzie mu się, pan jego ucho utnie mu.

Rozpatrywanie roszczeń przed sądem

§ 10. Jeśli obywatel czary obywatelowi zarzucił i nie udowodnił (mu) tego, ten któremu czary zarzucono do Rzeki ‘wejdzie, w Rzece się zanurzy, jeśli Rzeka dosięgnie go, oskarżyciel jego domostwo jego zabierze. Jeżeli człowieka tego Rzeka oczyści < go > i zostanie zdrowy, ten który czary (mu) zarzucił zostanie zabity, ten zaś, którego Rzeka oczyściła domostwo oskarżyciela swego zabierze.

§ 11. Jeśli obywatel podczas rozprawy sądowej z fałszywym świadectwem wystąpił, oświadczenia swojego nie udowodnił, (to) jeżeli rozprawa ta (była) sprawą gardłową, człowiek ten zostanie zabity;

Właściwość odszkodowawcza

§ 12. Jeśli obywatel rabunku dokonał i został złapany, człowiek ten zostanie zabity;

§ 13. jeżeli rabuś nie zostanie złapany, obywatel obrabowany, o tym, co mu skradziono przed bogiem zaświadczy; miasto86 lub rabiânum, na terytorium którego lub w okręgu którego rabunku dokonano, wszystko, co mu skradziono, zwróci jemu;

1) Opracowano na podstawie przekładu Kodeksu Hammurabiego autorstwa Marka Stępnia, 2003. Dla potrzeb opracowania zmieniono kolejność, numery paragrafów oraz dodano tytuły. Z przypisów zrezygnowano, gdyż i tak nie byłoby łatwiej.