Przepisy a rzeczywistość

Jak podaje Telewizja Polska, konieczność uiszczania opłat abonamentowych wiąże się z używaniem odbiornika radiowego lub telewizyjnego, a nie z treścią emitowanych programów.

Obowiązek ten spoczywa również na podmiotach gospodarczych. Są one zobligowane do uiszczania opłat za wszystkie posiadane odbiorniki radiofoniczne lub telewizyjne, w tym również umieszczone w samochodach służbowych.

Odbiorniki radiofoniczne lub telewizyjne używane w miejscach pracy powinny zostać zarejestrowane na dane osobowe użytkownika oraz miejsce pracy. W rozumieniu Ustawy o opłatach abonamentowych odbiornikiem radiofonicznym albo telewizyjnym jest urządzenie techniczne dostosowane do odbioru programu.

Taniej wyłożyć „z góry”

– Charakteru odbiornika nie mają: magnetofon, magnetowid i odtwarzacz CD lub DVD, pozwalające na odtworzenie nagranej wcześniej audycji lub filmu, a także telewizor niepodłączony trwale ani czasowo do żadnej instalacji umożliwiającej odbiór programu -pełniący rolę monitora lub wykorzystywany wyłącznie do celów produkcyjnych. W tej grupie znajdują się również urządzenia wielofunkcyjne jak: komputery, telefony komórkowe itp., ponieważ ich głównym przeznaczeniem nie jest odbiór programów radiowych i telewizyjnych. Za to odbiornikiem radiofonicznym albo telewizyjnym są: telewizor, radio, radio samochodowe, radiomagnetofon, wieża stereo z radiem – informuje Katarzyna Twardowska, rzecznik prasowy Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji.

Istnieją dwa rodzaje opłaty abonamentowej: abonament za użytkowanie odbiorników radiofonicznych i abonament za użytkowanie odbiorników radiofonicznych i telewizyjnych lub telewizyjnych. Opłata za 1 miesiąc za radioodbiornik wynosi 5,35 zł miesięcznie, za odbiornik telewizyjny lub telewizyjny i radiofoniczny wynosi 17,15 zł miesięcznie. Co ciekawe – z nastaniem 2011 roku opłaty te uległy minimalnej podwyżce (odpowiednio o 5 i 15 groszy). Płacąc za rok z góry minimalnie oszczędzamy w porównaniu do przelewania co miesiąc tej samej kwoty – koszt wynosi 58,75 zł i 188,30 zł

Pod groźbą kary

Do przeprowadzania kontroli rejestracji odbiorników RTV są upoważnieni pracownicy Poczty Polskiej na podstawie pisemnych upoważnień. – Przedsiębiorcy nie płacąc abonamentu łamią prawo, a za używanie niezarejestrowanych odbiorników telewizyjnych i radiowych przewidziane są ustawowe kary, podlegające egzekucji administracyjnej zgodnie z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 16. marca 2010 r. – informuje Anna Dmowska, pełnomocnik zarządu TVP ds. Abonamentu.

W przypadku stwierdzenia używania niezarejestrowanego odbiornika radiofonicznego lub telewizyjnego pobiera się opłatę w wysokości stanowiącej trzydziestokrotność miesięcznej opłaty abonamentowej obowiązującej w dniu stwierdzenia używania niezarejestrowanego odbiornika.

Oficjalnie płacą…

Pytając fleet managerów czy regulują płatności za abonament RTV, część z nich odpowiada, że tak. – Oczywiście, że regulujemy, jest to ustawowy obowiązek. Bank jest szczególną instytucją, która podlega bardzo wnikliwemu nadzorowi, tym bardziej w zakresie regulacji zobowiązań. Koszt abonamentu traktujemy jako koszt podatkowy – wyjaśnia Bartosz Adamczewski, menedżer floty AIG Bank Polska.

W przypadku flot liczących kilkadziesiąt samochodów lub więcej opłaty abonamentowe są dużym kosztem dla firm. – Opłaty abonamentowe to obciążenie dla wielu firm przy dużych flotach. Jednak koszt ten można odliczać od podatku – informuje Sebastian Paszkowski, spec. ds. floty spółki Biapol.

Dlatego wielu flotowców, naturalnie chcących zachować anonimowość, mówi, że ich firmy nie płacą abonamentu. Część z nich nawet nie wiedziała o zasięgu przepisu – sięgającym odbiorniki w autach…

Regulacje zakontraktowane

Uiszczanie opłat za abonament radiowy może zostać objęte kontraktem z firmami CFM. Taki model jest bardzo wygodny, ponieważ wszystkie formalności związane z płatnościami oraz ewidencją ilości odbiorników w ciągu roku przejmują podmioty obsługujące flotę.

– Masterlease oferuje usługę opłaty abonamentu RTV swoim klientom. W myśl przepisów obowiązek opłaty jest po stronie ostatecznego użytkownika samochodu lub leasingobiorcy, jednak na specjalne życzenie naszych kontrahentów jesteśmy w stanie ten obowiązek przejąć na siebie – informuje Jurand Filipczyk, dyrektor Centrum Technicznego Masterlease.

– W pakiecie naszych standardowych usług nie znajduje się oferta regulowania abonamentu za odbiorniki radiowe w samochodach klientów. W wyjątkowych sytuacjach na życzenie stałych kontrahentów kontrakt obejmuje również dokonywanie przez nas tych opłat. Jednak ewidencję ilości odbiorników w ciągu roku prowadzą klienci – informuje Leszek Pomorski, prezes zarządu ING Car Lease.

Jedną z firm korzystających z tej usługi jest Netia. – Do momentu kiedy samochody były naszą własnością opłaty abonamentowe były regulowane przez nas. Od chwili kiedy mamy samochody w wynajmie – koszty abonamentów RTV pokrywa CFM – wyjaśnia Tomasz Rudyk, kierownik ds. Floty i Telefonów Netia.

Sprzedawca zwolniony

Z innego modelu współpracy z CFM-ami korzysta AIG Bank Polska SA. – Część naszej floty jest wynajmowana, jednakże opłaty za odbiorniki nie są objęte kontraktem. Regulujemy to we własnym zakresie. Ponieważ ilość samochodów w ciągu roku się zmienia, a my znów muszę to powiedzieć, jesteśmy Bankiem, tym samym, ilość wydawanych pieniędzy musi być uzasadniona. Dlatego opłaty są regulowane co miesiąc, w oparciu o szczegółową ilość aktualnie posiadanych samochodów/odbiorników – dodaje Bartosz Adamczewski, menedżer floty AIG Bank Polska SA

Odbiorniki przeznaczone przez przedsiębiorcę (dealera) wyłącznie do sprzedaży lub przekazania osobom trzecim do używania na podstawie umów, jeżeli czynności te należą do przedmiotu działalności gospodarczej danego przedsiębiorcy nie podlegają obowiązkowi rejestracji.

Odpowiedzialność przejęły CFM-y

Tomasz Rudyk, kierownik ds. Floty i Telefonów Netia

– Nie zajmujemy się weryfikacją ilości odbiorników w samochodach w ciągu roku. Zgodnie z umową – pełną odpowiedzialność i obowiązek opłat abonamentowych przeniesiony jest na CFM., co dla nas jest bardzo dobrym rozwiązaniem.

W racie czynszu

Jurand Filipczyk, dyrektor Centrum Technicznego Masterlease

– To, w jaki sposób zostaje uregulowana opłata abonamentowa, określane jest indywidualnie. Tego typu usługa stanowi zwykle część większego pakietu, który szyjemy na miarę potrzeb i oczekiwań klientów. Wśród naszych klientów są firmy, mające w umowie zagwarantowane, że formalna strona regulująca opłaty to Masterlease. Wówczas wysokość abonamentu wliczamy w ratę czynszu albo z opóźnieniem refakturujemy na nabywcę naszych usług.

5 % firm płaci abonament

Trybunał Konstytucyjny podkreślił, że obywatelom nieuiszczającym abonamentu nie można stawiać zarzutu odnośnie naruszania zasady dobra wspólnego. Skoro wypełnianie tego obowiązku nie jest w praktyce egzekwowane, to ewentualne naruszenie tej zasady wynika raczej z bezczynności powołanych instytucji i nie obciąża obywateli lecz ustawodawcę i owe instytucje. Zwrócił też uwagę, że abonament mimo wszystko uiszcza ponad 40% ogółu gospodarstw domowych, a zarazem z tego obowiązku wywiązuje się mniej niż 5% firm i instytucji, co również powinno skłaniać ustawodawcę i właściwe instytucje do refleksji.

Egzekucja jest wątpliwa

Łukasz Chwalczuk, Kancelaria Prawna Iuridica

– TK wydał wyrok, który ma pewne podstawy, jeśli chodzi o ciągłość prawa i skuteczność kary, ale pozostawia więcej pytań niż odpowiedzi. Co prawda TK wskazał możliwość przekazania sprawy przez Pocztę Polską, której wyznaczeni pracownicy mają prawo sprawdzania uiszczania opłat abonamentowych, a w przypadku, gdy zobowiązany nie uiści zapłaty wraz z przewidzianą karą, kierownik COF ma prawo wydać odpowiedni tytuł egzekucyjny i przekazać go naczelnikowi urzędu skarbowego. W swoim wyroku TK zrównał opłaty abonamentowe z innymi daninami na rzecz Skarbu Państwa jak np. mandatami, które są wydawane na podstawie decyzji administracyjnej. Z kolei decyzje administracyjne, co do zasady mogą być egzekwowane przez Urzędy Skarbowe i na tej, nieco zawiłej, podstawie prawnej, TK orzekł, a właściwie wskazał, możliwość egzekwowania opłat abonamentowych za pośrednictwem US.

Niestety, droga egzekucji nie jest tak oczywista pod względem obowiązujących przepisów prawnych, wielu specjalistów, w tym jedna z sędzin TK, która wydała zdanie odrębne w wyroku, podważa możliwość egzekwowania opłat abonamentowych przez US na podstawie obowiązujących przepisów. Skutek tego może być taki, że zobowiązany do zapłaty, przeciwko któremu US rozpocznie egzekucję, będzie miał dość spore oręże w ręku, w celu podważania zasadności prowadzenia egzekucji przez US. Niemniej jednak należy spodziewać się, że w niedługiej przyszłości ustawodawca wskaże wprost w ustawie abonamentowej US jako organy współodpowiedzialne za egzekwowanie tej daniny, co biorąc pod uwagę podstawę prawną wyjaśni wszelkie wątpliwości.

Na chwilę obecną egzekucja opłat abonamentowych prowadzona przez US jest możliwa do wyobrażenia, na podstawie wyroku TK, ale jest wysoce wątpliwa.

Od kiedy płacić?

Katarzyna Twardowska, rzecznik prasowy Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji

– Obowiązek uiszczania opłaty abonamentowej powstaje z pierwszym dniem miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano rejestracji odbiornika w placówce operatora publicznego tj. w urzędzie pocztowym. Zgodnie z rozporządzeniem ministra transportu z dnia 25 września 2007 r. w sprawie warunków i trybu rejestracji odbiorników radiofonicznych i telewizyjnych (Dz. U. Nr 187, poz. 1342) rejestracji odbiornika można dokonać w dowolnej placówce Poczty Polskiej w kraju, w terminie 14 dni od dnia wejścia w jego posiadanie. Dowodem zarejestrowania odbiornika jest wniosek o rejestrację lub zawiadomienie o nadaniu indywidualnego numeru identyfikacyjnego.