Przepisy o oponach zimowych w Europie

W wielu europejskich krajach stosowanie opon zimowych w wyznaczonych okresach czasu jest obowiązkowe. Sęk w tym, że nie ma jednej definicji opony zimowej.

W Unii Europejskiej nie ma ujednoliconych przepisów odnośnie zimowego wyposażenia pojazdów użytkowych. To utrapienie dla kierowców i uciecha dla miejscowej policji. Przepisy obowiązujące w różnych krajach określają m.in. terminy stosowania opon „zimowych”, minimalną głębokość bieżnika lub wyposażenie pojazdu w łopatę, czy worek z piaskiem (Bośnia i Hercegowina). W niektórych krajach, szczególnie skandynawskich, obowiązują przepisy dotyczące stosowania łańcuchów śniegowych i opon z kolcami. Różne są również wymogi stosowania zimówek – niekiedy wystarczają opony z symbolem M+S, w innych wymagane jest stosowanie opon na kołach osi napędowej z symbolem 3PMSF.

Płatek śniegu

W 2012 roku Unia Europejska wprowadziła dodatkowe oznaczenie opon zimowych w postaci symbolu trzech szczytów górskich i płatka śniegu (3PMSF). Opony tak oznaczone muszą pozytywnie przejść test i spełniać warunki określone odpowiednimi przepisami (m.in. UNECE 117). W teście porównuje się trakcję opony referencyjnej z badaną oponą na drodze pokrytej ubitym śniegiem. Aby pomyślnie zaliczyć test, badana opona musi być co najmniej o 25% lepsza niż opona referencyjna w sześciu próbach na dziesięć. Opona, która zaliczyła test, jest oficjalnie uznawana jako opona śniegowa „na ciężkie warunki zimowe”, czyli na drogi zaśnieżone.

Natomiast opony z symbolem M+S, M.S. lub M&S (muld and snow – błoto i śnieg) nie przechodzą żadnego ujednoliconego testu badawczego. Symbol M+S nadaje oponie jej producent, jeśli z wewnętrznych badań wynika, że dana opona ma na śniegu „lepszą” przyczepność niż opona standardowa. Oznaczenie 3PMSF nie wyklucza, ani nie zastępuje oznaczenia M+S. Dlatego na oponach 3PMSF producenci z reguły umieszczają także oznaczenie M+S. Dla przeciętnych warunków zimowych, z niewielką ilością śniegu i niezbyt niskimi temperaturami, stosowanie opon M+S na osi napędowej w zasadzie wystarcza. W przypadku śnieżnej zimy, mogą one jednak nie zapewniać wystarczająco krótkiej drogi hamowania. Jak wyliczyła firma Continental, krótszą drogę hamowania na śniegu zapewniają opony zimowe 3PMSF (patrz tabela). Opony na mroźną zimę różnią się od opon standardowych rzeźbą bieżnika i składem mieszanki gumowej. Niestety, nie da się opracować mieszanki gumowej o własnościach uniwersalnych – na zimę i na lato.

Legislacyjna przyszłość

Letnia mieszanka gumowa w niskich temperaturach twardnieje, natomiast mieszanka zimowa w wysokich temperaturach staje się zbyt miękka. Wielosezonowe opony nowej generacji często posiadają symbol M+S, a nawet M+S i 3PMSF. Przepisy w poszczególnych krajach określają stosowanie tych opon i z reguły są one wymagane na osi napędowej. Sprzedaż opon zimowych 3PMSF w Europie jest niewielka i wynosi ok. 3% rynku ogumienia. Można jednak oczekiwać, że coraz więcej krajów wprowadzi przepisy wymagające stosowania opon zimowych, ich sprzedaż z pewnością wzrośnie.

Wymagania dotyczące stosowania opon zimowych w wybranych krajach (na podstawie Continental):

Albania. Brak ogólnych przepisów dotyczących opon zimowych. Austria. Opony zimowe obowiązkowe od 1 listopada do 15 kwietnia. Wysokie mandaty (od 35 do 5000 euro). Pojazdy ciężarowe > 3,5 t d.m.c. muszą mieć przynajmniej na jednej osi napędowej opony oznaczone symbolem M+S i/lub symbolem alpejskim (3PMSF) o minimalnej głębokości bieżnika 6 mm (diagonalne) lub 5 mm (radialne). Opony zimowe są obowiązkowe dla autobusów (kategorie M2, M3) od 1 listopada do 15 marca.
Belgia. Brak ogólnych przepisów dotyczących opon zimowych. Obowiązek symetrycznego montażu opon M+S oraz ogumienia zimowego.
Białoruś. Brak ogólnych przepisów dotyczących opon zimowych.
Bośnia i Hercegowina. Od 15 listopada do 15 kwietnia dostępne są dwie opcje, które są obowiązkowe do wyboru dla pojazdów posiadających więcej niż 8 siedzeń oraz dla pojazdów > 3,5 t d.m.c.: – opony z profilem zimowym na osi napędowej, minimalna głębokość bieżnika 4 mm lub – opony z profilem standardowym, minimalna głębokość bieżnika 4 mm, w przypadku warunków zimowych (np. opady śniegu, zamarzający deszcz) na osi napędowej należy zamontować łańcuchy.
Bułgaria. Od 15 listopada do 1 marca opony letnie lub zimowe muszą mieć co najmniej 4 mm głębokości bieżnika.
Chorwacja. Opony zimowe obowiązkowe od 15 listopada do 15 kwietnia. Opony M+S obowiązkowe na osi napędowej wszystkich pojazdów > 3,5 t d.m.c. .
Czechy. Opony zimowe są obowiązkowe od 1 listopada do 31 marca, w zależności od warunków drogowych w zimie oraz w miejscach oznaczonych znakiem „wyposażenie zimowe”. Opony M+S obowiązkowe na osi napędowej pojazdów > 3,5 t d.m.c. . Minimalna głębokość bieżnika 6 mm.
Dania. Brak ogólnych przepisów dotyczących opon zimowych.
Estonia. Dla pojazdów > 3,5 t d.m.c. opony zimowe nie są wymagane, ale minimalna głębokość bieżnika to 3 mm.
Finlandia. Pojazdy > 3,5 t d.m.c. w okresie od grudnia do lutego na osi napędowej muszą mieć opony o głębokości bieżnika min. 5 mm, a na pozostałych osiach 3 mm. Opony zimowe, rozumiane jako M+S, obowiązkowe są na osiach prowadzącej i napędowej.
Francja. Brak ogólnych przepisów dotyczących opon zimowych. Wyjątki – zgodnie ze znakami drogowymi. Wyposażenie zimowe jest obowiązkowe dla pojazdów poruszających się po drogach oznaczonych znakiem B26.
Hiszpania. Na drogach górskich (15/TV-87): – autobusy na oponach 3PMSF na wszystkich osiach z bieżnikiem minimalnym 4 mm,- w pojazdach o d.m.c. 3,5 t-7,5 t zbierających odpady, przewożących żywność i pomoc drogowa wymagane są opony zimowe na wszystkich osiach z minimalnym bieżnikiem 4 mm. Zakaz poruszania się innych pojazdów.
Holandia. Brak ogólnych przepisów dotyczących opon zimowych.
Litwa. Dla pojazdów > 3,5 t d.m.c. opony zimowe nie są wymagane, ale minimalna głębokość bieżnika to 1,6 mm.
Luksemburg. Wszystkie osie napędowe pojazdów ciężarowych i autobusów muszą być wyposażone w opony zimowe (z oznaczeniem M+S) podczas jazdy w warunkach zimowych (śnieg, lód, czarny lód).
Łotwa. Dla pojazdów > 3,5 t d.m.c. opony zimowe nie są wymagane, ale minimalna głębokość bieżnika to 4 mm.
Niemcy. Wymagane wyposażenie zimowe zależne od aktualnych warunków. Pojazdy > 3,5 t d.m.c. muszą być wyposażone w opony zimowe (3PMSF) na osiach napędowych. Ramy czasowe nie są określone. Dotyczy to opon wyprodukowanych po 1 stycznia 2018. Dla opon wyprodukowanych przed 1 stycznia 2018 dopuszczalne są opony oznaczone jako M+S. Od 1 lipca 2020 opony zimowe 3PMSF będą obowiązkowe również dla osi prowadzącej i dla przedniej osi skrętnej. W warunkach zimowych odnosi się to także do opon wyprodukowanych po 1 stycznia 2018 roku. Opony M+S produkowane do 1 stycznia 2018 są przyjęte jako właściwe zimowe wyposażenie do 30 września 2024.
Norwegia. Pojazdy >3.5 t d.m.c. – obowiązkowe minimum 5 mm głębokości bieżnika w okresie od 1 listopada do pierwszego poniedziałku po Wielkanocy (południowa Norwegia) oraz od 16 października do 30 kwietnia włącznie (północna Norwegia). Opony z oznaczeniem M+S i/lub 3PMSF obowiązkowe na wszystkich kołach od 15 listopada do 31 marca.
Polska. Brak ogólnych przepisów dotyczących opon zimowych.
Portugalia. Brak ogólnych przepisów dotyczących opon zimowych.
Rosja. Przewidywane jest wejście w życie nowego rozporządzenia. W grudniu, styczniu oraz lutym pojazdy ciężarowe oraz autobusy będą musiały być wyposażone w opony z symbolem M+S lub 3PMSF na wszystkich osiach. Minimalna głębokość bieżnika 4 mm.
Rumunia. W zimowych warunkach drogowych osie napędowe wszystkich pojazdów > 3,5 t d.m.c. oraz pojazdów przewożących ludzi (o liczbie miejsc wyższej niż 9) muszą być wyposażone w opony zimowe 3PMSF lub M+S.
Serbia. Opony oznaczone symbolem 3PMSF lub 3PMSF obowiązkowe od listopada do kwietnia. Minimalna głębokość bieżnika 4 mm. Stosowanie łańcuchów zgodnie ze znakami i warunkami drogowymi.
Słowacja. Opony zimowe 3PMSF/M+S obowiązkowe dla ciężarówek > 3,5 t d.m.c. od 15 listopada do 31 marca na osi napędowej (min. głębokość bieżnika 3 mm).
Słowenia. Od 15 listopada do 15 kwietnia dostępne są dwie opcje, które są obowiązkowe do wyboru dla pojazdów > 3,5 t d.m.c.: – opony zimowe przynajmniej na osi napędowej (minimalna głębokość bieżnika 3 mm), – opony standardowe, ale w pojeździe muszą być przewożone łańcuchy, które należy zamontować na kołach na osi napędowej w przypadku wystąpienia warunków zimowych.
Szwajcaria. Brak ogólnych przepisów dotyczących opon zimowych. W zimowych warunkach drogowych mogą obowiązywać regulacje lokalne (np. drogi prowadzące przez przełęcze alpejskie). Jeżeli w wypadku, do którego doszło w warunkach zimowych, uczestniczył pojazd wyposażony w ogumienie standardowe, jego kierowca może być pociągnięty do odpowiedzialności. Tylko opony 3PMSF uznawane są za odpowiednie do warunków zimowych. Minimalna głębokość bieżnika opon zimowych 1,6 mm; rekomendowana wartość to 4 mm.
Szwecja. W warunkach zimowych minimalna głębokość bieżnika wynosi 5 mm dla wszystkich opon poza ogumieniem przyczepy. W zależności od warunków pogodowych, od 1 grudnia do 31 marca, pojazdy d.m.c. < 3.5 t muszą być wyposażone w opony oznaczone 3PMSF lub opony z kolcami. Pojazdy > 3.5 t d.m.c. muszą być wyposażone w opony 3PMSF, POR lub opony z kolcami na osi prowadzącej i napędowej, na innych osiach opony M+S są dozwolone. Do 30 listopada 2024 dozwolone jest użycie opon z oznaczeniem M+S na wszystkich osiach.
Ukraina. Brak ogólnych przepisów dotyczących opon zimowych.
Węgry. Brak ogólnych przepisów dotyczących opon zimowych.
Wielka Brytania. Brak ogólnych przepisów dotyczących opon zimowych.
Włochy. Brak ogólnych przepisów dotyczących opon zimowych. Wyjątki – zgodnie ze znakami drogowymi.