Przepowiadanie produkcji

Po przeprowadzeniu analizy obu przypadków okazuje się, że pierwsze przedsiębiorstwo uzyskało lepsze wyniki, ponieważ stosowało zasady zarządzania wiedzą. W związku z tym dysponowało większymi zbiorami tejże wiedzy, jak również umiało kreować nową wiedzę dużo lepiej niż przedsiębiorstwo bankrutujące.

Czarodziejska różdżka

Według dyrektora szkoły w Hogwarcie, profesora Dumbledora konsekwencje naszych działań są tak złożone, tak różnorodne, czasem wręcz sprzeczne, że przewidywanie przyszłości jest naprawdę bardzo trudnym zajęciem. Jak więc można przewidzieć przyszłość, jeśli nie posiada się czarodziejskiej różdżki profesora Dumbledora? Posiadanie wiedzy na temat organizacji i otaczającego ją świata oraz umiejętność jej generowania warunkują podejmowanie prawidłowych decyzji, są więc drogą we właściwym kierunku.

Bardzo często pojęcia wiedzy i informacji są stosowane zamiennie, mimo że informacja jest tylko strumieniem wiadomości, podczas gdy wiedza jest jego wytworem, zakorzenionym w przekonaniach i oczekiwaniach odbiorcy. Wiedza bardzo silnie związana jest z takimi czynnikami jak kultura, etyka, intuicja, warunki pracy, styl zarządzania. Ten ostatni ma decydujący wpływ na sprawność systemu zarządzania, a tym samym na konkurencyjność danego przedsiębiorstwa. Z punktu widzenia konkretnej firmy podstawowym problemem nie jest nabycie wiedzy, ale jej zastosowanie w praktyce.

Jak wiedzę czy też informacje w procesie zarządzania wykorzystują nowoczesne przedsiębiorstwa, które – podobnie jak inne – działają przecież w takich samych warunkach biznesowych i jak wiele innych też walczą z kryzysem i są zmuszone rozwiązywać różne problemy?

Odpowiedź na to pytanie jest lapidarnie prosta i zawiera się w sposobie wykorzystania danych pochodzących z rozmaitych systemów i źródeł: z aplikacji wspomagających działalność operacyjną oraz od dostawców i klientów. W szeregu nowoczesnych przedsiębiorstw szeroko wykorzystuje się dostęp do hurtowni danych SAP BW, które umożliwiają analizę na dowolnych poziomach szczegółowości oraz w różnorodnych przekrojach.

Narzędzia wspomagania

Dla przykładu: moduł planowania popytu (SAP APO), na podstawie historycznych informacji pochodzących od klientów i partnerów, przetwarza odpowiednie wskaźniki liczbowe i automatycznie alarmuje o nagłych zmianach w przyjętych wcześniej modelach kształtowania popytu (monitor alarmów).

Za pomocą modułów planowania rozpływu i rozmieszczenia zapasów w sieci logistycznej oraz globalnej kontroli dostępności (SAP APO) można sprawdzić zapasy zgodnie ze specyfikacją materiałową i kontrolować zdolności produkcyjne zakładów w czasie rzeczywistym lub w trybie symulacyjnym, jak też przekazać klientom wiążące potwierdzenie dostaw.

Moduł SAP APO – planowanie produkcji i planowanie szczegółowe – to narzędzie planistyczne umożliwiające opracowywanie realistycznych planów produkcyjnych dla jednego lub wielu zakładów, przy równoczesnym sprawdzaniu dostępności materiałów, wolnych mocy produkcyjnych, a także pozwalające symulować wpływ różnych strategii i zdarzeń na realizację określonych harmonogramów.

Rozwiązanie „transakcje business-to-business SAP” integruje procesy nabywania i sprzedaży umożliwiając użytkownikom ich samodzielną obsługę z poziomu własnego komputera, na podstawie wcześniej opracowanych strategii. Automatycznie generowane zamówienie (zlecenie sprzedaży) gwarantuje zaoszczędzenie czasu i pieniędzy.

System optymalizacji procesów logistycznych SAP (SAP LES) integruje gospodarkę magazynową z zarządzaniem transportem. W ramach jednego systemu można połączyć różne rodzaje transportu, wybrać odpowiednią formę pakowania, automatycznie wygenerować dokumentację dotyczącą wysyłki, obliczyć koszty czy też ostatecznie po sprawdzeniu wystawić fakturę.

Dzięki wykorzystaniu strategicznych kart wyników (Balanced Scorecared) możemy analizo-wać i oceniać w czasie rzeczywistym różnorodne kluczowe wskaźniki wydajności dotyczące wszystkich procesów gospodarczych, przebiegających w sieci przedsiębiorstw współpracujących w ramach jednego łańcucha logistycznego. Metoda ta jako doskonałe narzędzie planowania i konsekwetnego realizowania strategii rozwoju została przedstawiona w Logistyce Produkcji nr 4/2011.

Z kolei kokpit zarządzania łańcuchem dostaw (SAP APO) ułatwia monitorowanie całego łańcucha dostaw poprzez wybieranie i wyświetlanie na monitorach kontrolnych strategicznych informacji.

Funkcja „sprzedaż zdalna” umożliwia za pomocą jedynie laptopa (w dowolnym miejscu i czasie) informowanie interesanta o cenie, charakterystyce, jak też o dostępności określonych produktów.

Wszystkie te wymienione moduły dają przedsiębiorstwu wiele wymiernych korzyści, które przyczyniają się do: integracji procesów realizacji i podejmowania decyzji, wysokiej jakości obsługi klienta, przejrzystości procesów całego łańcucha dostaw, zdolności stałej optymalizacji całego systemu logistycznego, obniżenia całkowitych kosztów realizacji zamówienia, obniżenia kosztów realizacji zamówienia na poziomie określonego etapu łańcucha dostaw, możliwości wdrażania (ulepszania) najnowszych rozwiązań, funkcjonalności, metod analizy.

Manufacturing Resource Planning

MRP II (Manufacturing Resource Planning) – metoda planowania zasobów produkcyjnych będąca rozwinięciem MRP I – jest poszerzona o bilansowanie zasobów produkcyjnych i dystrybucję. Formalny standard został zdefiniowany przez APICS w roku 1989 i obejmuje m.in. planowanie sprzedaży i produkcji, planowanie potrzeb materiałowych, zarządzanie zleceniami.

Celem opracowania tego modułu, który umożliwia planowanie działalności przedsiębiorstwa produkcyjnego i dystrybucyjnego (handlowego), było zwiększenie możliwości przedsiębiorstwa w zakresie sprawnego i szybkiego reagowania na zmieniające się potrzeby klientów, przy równoczesnej redukcji poziomu składowanych zapasów. W module tym uwzględnione są aktualne zdolności produkcyjne, poziom zatrudnienia oraz posiadane wyposażenie techniczne. Projektowane operacje zostają zintegrowane z planowaniem finansowym. Prognozuje się bowiem w tym przypadku przepływy finansowe niezbędne do prowadzenia działalności na określoną wcześniej skalę w oparciu o prognozy sprzedaży i przyjęte zamówienia. System taki jest znacznie bardziej złożony w porównaniu do MRP I i wymaga znacznie obszerniejszego zaplecza informacyjnego. Zastosowanie MRP II jako udoskonalenia poprzedniego systemu (MRP) polegało przede wszystkim na zainstalowaniu nowych elementów umożliwiających: permanentną kontrolę przebiegu procesu produkcyjnego i związaną z tym prezentację na bieżąco stanu jego zaawansowania w zakresie wytwarzania zamówionych wyrobów, natychmiastową reakcję na zmiany charakterystyki i ilości produkowanych dóbr, wyznaczanie pożądanej wielkości zapasów, określanie stopnia obciążenia wykorzystywanych urządzeń produkcyjnych, kształtowanie kosztów wytwarzania.

Poprzez stosowanie symulacji (przede wszystkim w warunkach wspomagania komputerowego) prezentowany moduł umożliwia również dokładną analizę możliwych sytuacji. Jako zaletę MRP II należy także wskazać zintegrowanie planowania w ujęciu ilościowym z planowaniem w ujęciu wartościowym, co umożliwia wyrażenie wielkości planowanych w jednostkach pieniężnych.

Enterprise resource planning

Systemy ERP (planowanie zasobów przedsiębiorstwa) to zintegrowane rozwiązania informatyczne wspomagające zarządzanie, obejmujące całość procesów produkcji i dystrybucji, które integruje różne obszary działania przedsiębiorstwa. Usprawnia również przepływ krytycznych dla jego funkcjonowania informacji i pozwala błyskawicznie odpowiadać na zmiany popytu (np. funkcjonalność SCM/CRM).

Historia tego systemu zaczyna się począwszy od rozwiązań klasy MRP, poprzez MRP II aż do dnia dzisiejszego, kiedy to coraz częściej podczas różnego rodzaju konferencji pojawia się określenie ERP II. ERP kierowane jest w zasadzie do każdego rodzaju przedsiębiorstwa, niezależnie od tego czy głównym obszarem aktywności ekonomicznej firmy jest produkcja, handel czy też usługi. W zależności od wielkości firmy oraz stopnia złożoności procesów w niej zachodzących decydenci powinni wybierać odpowiednie rozwiązanie informatyczne, tak aby pamiętać, żeby nie przeinwestować funduszy, a co gorsza nie doinwestować. Skutkiem tego drugiego mogą być powstające wąskie gardła będące wynikiem niepełnego przepływu informacji pomiędzy komórkami funkcjonalnymi przedsiębiorstwa.

Pojawia się zatem pytanie, jakie obszary funkcjonalne przedsiębiorstwa należy objąć wdrożeniem zintegrowanego systemu informatycznego, aby można mówić, że wdrożony został system ERP? W tym celu należy wprowadzić podział na przedsiębiorstwa produkcyjne (wymagające funkcjonalności, jaką jest zarządzanie produkcją) oraz usługowe i handlowe. W przypadku firm produkcyjnych koniecznym jest, aby zintegrowany system obejmował co najmniej mechanizm MRP (Manufacturing Resorce Planning) czyli: harmonogramowanie planu produkcji, planowanie potrzeb materiałowych, zarządzanie strukturami materiałowymi, ewidencję magazynową, sterowanie zleceniami, planowanie zdolności produkcyjnych, zaopatrzenie, zarządzanie popytem, logistykę, czyli planowanie dystrybucji. Ponadto konieczne jest również, aby system ERP zawierał narzędzia dla takich obszarów jak: kadry i płace, czyli zarządzanie zasobami ludzkimi oraz finanse i księgowość. Z kolei aby mówić w o systemie ERP w przedsiębiorstwach handlowych i usługowych, konieczne jest, aby były wdrożone rozwiązania w obszarach: finanse i księgowość, kadry i płace oraz logistyka oraz gospodarka magazynowa. Coraz częściej systemy ERP uzupełniane są o dodatkowe narzędzia automatyzujące i usprawniające pracę kadry zarządzającej. Należą do nich m. in.: Business Intelligence, Controlling, CRM (Customers Relationship Management) Work Flow, MES (Manufacturing Execution Systems) oraz RFID.

Wybór oprogramowania

Zdaniem dr. Jacka Maciejeca z Instytutu Logistyki i Magazynowania (ILiM), autora przeprowadzonych w 2010 roku badań systemów ERP/MRP II pod względem obsługi globalnych standardów GS1 – na rynku brakuje usystematyzowanych informacji o możliwościach oprogramowań do zarządzania przedsiębiorstwem z zakresu obsługiwanych przez nie standardów GS1, głównie kodów kreskowych i znaczników RFID.

Autor tych badań zauważa, że w praktyce wybór oprogramowania nie należy do zadań łatwych, ponieważ dostępne na rynku systemy ERP/MRP II łączone są interfejsami z systemami już funkcjonującymi w firmach, charakteryzują się pewnymi podobieństwami w zakresie proponowanych rozwiązań merytorycznych, podobnej ceny zakupu licencji, niezależności od sprzętu i systemów operacyjnych, a także otwartości na otoczenie informatyczne. Czynniki utrudniające podjęcie decyzji mogą wynikać z różnic jakości integracji między modułami, różnymi narzędziami wspomagającymi szybkość i jakość wdrożeń oraz doświadczenia konsultantów dostawcy oprogramowania.

Badaniem objęto 40 największych firm informatycznych, z których 16 wyraziło zainteresowanie tematyką GS1 i wzięło udział w ankiecie, a ich systemy: Epicor 9, Expertis, Impuls, Infor LN, IFS Applications, JD Edwards Enterprise, Lowson, MAAT, Microsoft Dynamix AX, Microsoft Dynamix Navision, Oracle BusinessSuite, Sage, SAP ERP, SENTE, TETA, objęto tym badaniem. Badając te systemy analizowano między innymi: wykorzystywanie numerów GTIN na opakowaniach jednostkowych i zbiorczych, wykorzystywanie numerów GLN do identyfikacji partnerów handlowych, możliwość wykorzystywania IZ (Identyfikatorów Zastosowań), możliwość wykorzystywania numerów SSCC, obsługę podstawowych symbolik kodów kreskowych GS1 oraz możliwość współpracy z EDI.

Wyniki badań Instytutu Logistyki i Magazynowania potwierdzają, że ok. 80 proc. polskich firm czeka na kompleksową informatyzację, w tym systemy ERP / MRP II. W Tabeli 1. autor badań prezentuje swoje wyniki, stanowiące o wykorzystaniu standardów GS1 przez objęte badaniem systemy ERP / MRP II.