Przestrzeganie praw człowieka to sprawa nas wszystkich

Przyjęcie przez Parlament Europejski Rezolucji dotyczącej należytej staranności i odpowiedzialności przedsiębiorstw [1] to jeden z ważnych kroków na drodze do przestrzegania praw człowieka oraz standardów środowiskowych w łańcuchu dostaw.

Zgodnie z danymi Międzynarodowej Organizacji Pracy na świecie prawie 25 milionów osób doświadcza pracy przymusowej [2], a lista wyzwań dotyczących jakości życia jest zdecydowanie dłuższa.

Społeczna odpowiedzialność przedsiębiorstw to podejmowanie decyzji, które nie powodują negatywnych konsekwencji dla społeczeństwa i środowiska. Założenia koncepcji mogą wydawać się proste, jednak w praktyce sytuacja jest o wiele bardziej złożona, zwłaszcza jeśli spojrzymy na wszystkie procesy, jakie towarzyszą produkcji wyrobu. Biorąc za przykład koszulkę bawełnianą i śledząc wszystkie etapy, jakie potrzebne są do jej produkcji: od pola bawełny, poprzez przetwarzanie, farbowanie, szycie, transport, magazynowanie i sprzedaż, otrzymujemy złożony obraz powiązań i relacji występujących w łańcuchu dostaw. Im bardziej złożony produkt, tym więcej ogniw, w których mogą pojawić się wyzwania społeczne i środowiskowe.

Obecnie większość łańcuchów dostaw to globalne sieci, które często sięgają krajów, gdzie standardy społeczne i środowiskowe nie są przestrzegane. Oznacza to, że ryzyko nadużyć w obszarze praw człowieka rośnie. Łamanie praw pracowniczych, praca dzieci czy praca przymusowa oraz brak dbałości o wymiar środowiskowy to problemy, z którymi nadal nie poradził sobie biznes. Kupując produkt, który powstał z naruszeniem standardów społecznych, jako konsumenci często nieświadomie wspieramy te praktyki.

Nowa Rezolucja Parlamentu Europejskiego zwraca uwagę na problem łamania praw człowieka w biznesie oraz wskazuje na należytą staranność jako punkt wyjścia do skutecznego radzenia sobie z wyzwaniami społecznymi i środowiskowymi. Jest też odniesieniem dla dalszych prac legislacyjnych – w odpowiedzi Komisja Europejska przedstawi projekt dyrektywy na ten temat. Będzie to kolejna inicjatywa obok międzynarodowych Wytycznych OECD dotyczących należytej staranności dla odpowiedzialnego prowadzenia biznesu, która podnosi kwestię zarządzania w łańcuchu dostaw. Tym razem opracowywany dokument ma mieć konsekwencje prawne.
Należyta staranność to proces, w którym przedsiębiorstwa identyfikują, zarządzają oraz minimalizują ryzyka związane z prawami człowieka w łańcuchu dostaw. W praktyce organizacje biznesowe powinny znać obszary, gdzie może dość do nadużycia oraz podejmować działania minimalizujące prawdopodobieństwo takiego zdarzenia, a w momencie, kiedy sytuacja kryzysowa jednak wystąpi – inicjować działania naprawcze. W rezultacie poznanie, monitorowanie łańcucha dostaw i tworzenie bardziej przejrzystych procesów spowodują, że przestrzeń do nadużyć będzie mniejsza.

Społecznie odpowiedzialne podejście biznesu wymaga sprawdzenia czy dostawcy, z jakimi firma współpracuje, przestrzegają praw człowieka i dbają o wymiar środowiskowy. Oczekują tego coraz bardziej świadomi klienci, a przy wsparciu rozwiązań prawnych być może uda się zaspokoić potrzeby wszystkich interesariuszy. Temat praw człowieka i odpowiedzialności środowiskowej to sprawa nas wszystkich.

.

[1] https://www.europarl.europa.eu/doceo/document/TA-9-2021-0073_PL.pdf
[2] Na podstawie: https://www.ilo.org/wcmsp5/groups/public/@dgreports/@dcomm/documents/publication/wcms_575479.pdf