Służba Celna przyjazna produkcji

Administracje celne państw Unii Europejskiej (UE) pełnią przede wszystkim rolę polegającą na ochronie jej obszaru, a w szczególności zapewnieniu swoim obywatelom i podmiotom gospodarczym działającym na terenie UE równoważnego poziomu bezpieczeństwa. Przyczyniają się także do wzrostu konkurencyjności przedsiębiorstw europejskich na rynkach światowych. W tym kontekście polityka celna jest stale dostosowywana do zmieniającej się sytuacji. W ramach zarządzania Unią Celną (obszar Wspólnoty bez granic celnych, na którym nie pobierane są należności celne) państwa członkowskie wzajemnie oddziałują na siebie i wykonują swoje obowiązki tak skutecznie, jak gdyby stanowiły jednolitą administrację oraz osiągają równoważne cele w każdym miejscu na wspólnym obszarze celnym.

Przejrzyste cele

Istotną kwestią w działaniu administracji celnej jest strategia Unii Celnej. W dniu 08.02.2001 r. Komisja Europejska wystosowała komunikat do Parlamentu Europejskiego i Komitetu Społeczno-Ekonomicznego na temat strategii dotyczącej Unii Celnej. Według tego komunikatu do podstawowych celów strategicznych Unii Celnej należy zaliczyć: stworzenie takiej struktury administracji celnej, aby sprzyjała rozwojowi handlu zagranicznego oraz oparta była na jasnych i stabilnych zasadach; przyznanie krajom członkowskim wymaganych środków budżetowych; ochrona społeczeństwa przed niesprawiedliwymi praktykami w handlu zagranicznym i wynikającymi z nich szkodami (w kwestiach finansowych, handlowych, uczciwej konkurencji, zdrowotnych i środowiskowych).

Unia Celna wdraża politykę niemal we wszystkich dziedzinach dotyczących handlu zagranicznego

Na podstawie powyższych założeń ustalono, iż działania będą odnosić się do obszaru: upraszczania i racjonalizacji ustawodawstwa celnego; rozwoju narzędzi IT; usprawniania i wspierania legalnej działalności podmiotów gospodarczych, a także promowania ułatwień w zakresie wymiany międzynarodowej (UE a „państwa trzecie”).

Unia Celna wdraża politykę niemal we wszystkich dziedzinach dotyczących handlu zagranicznego. Oprócz pierwszorzędnych kwestii, jak np. zwalczanie oszustw, ważną rolę odgrywa – jak już wcześniej wspomniano – zapewnienie obywatelom bezpieczeństwa i umożliwienie legalnego handlu.

Nowe wyzwania

Obecnie służby celne w UE odchodzą od tradycyjnych zadań, które polegają na pobieraniu należności przywozowych w znaczący sposób zasilających budżet Wspólnoty. O powyższym zadecydowały takie wydarzenia, jak: rozszerzenie w dniu 1.05.2004 r. Unii Europejskiej oraz rozwój e-commerce (e-handlu).

W związku z licznymi redukcjami taryfowymi, które wynikają głównie z negocjacji prowadzonych w ramach Światowej Organizacji Handlu, porozumień preferencyjnych zawartych z krajami trzecimi i innych autonomicznych działań, zmniejsza się udział, jaki stanowią należności przywozowe w środkach własnych UE.

Jednym z ułatwień w obrocie towarowym z zagranicą, które wprowadziła Unia Europejska, są procedury uproszczone

Liberalizacja wymiany handlowej i zwiększające się obroty w handlu wymiennym powodują, że środowiska gospodarcze oczekują upraszczania procedur celnych i podatkowych oraz wykorzystywania nowoczesnych metod pracy (tj. technologii informatycznych, zarządzania ryzykiem, kontroli przed przybyciem towaru), które ułatwiają komunikację, ograniczają koszty i czas dostawy towarów. Transparentne przepisy prawne, łatwy i powszechny dostęp do informacji, przewidywalność i jednolitość obsługi administracyjnej oraz swoboda dysponowania towarem są elementami poprawiającymi konkurencyjność gospodarki. Wprowadzanie tych rozwiązań służy wspieraniu rozwoju gospodarczego, co dodatkowo przekłada się na zwiększenie konkurencyjności gospodarki Unii Europejskiej w skali światowej.

Ułatwienia celne

W ramach ułatwiania legalnej działalności gospodarczej i usuwania barier biurokratycznych oraz doskonalenia współpracy z przedsiębiorcami, Służba Celna podejmuje działania zmierzające do wprowadzania usprawnień i udogodnień w międzynarodowej wymianie handlowej. W ramach regulacji prawnych, a także różnego rodzaju uproszczeń, wspólnotowe prawo celne wprowadziło instytucje sprzyjające przedsiębiorcom do prowadzenia skutecznej i efektywnej wymiany gospodarczej. Warto podkreślić, iż ochrona międzynarodowego handlu oraz zabezpieczenie międzynarodowego łańcucha dostaw to obecnie jedno z kluczowych zadań Służby Celnej.

W związku z powyższym zachęca się przedsiębiorców do korzystania z takich instytucji prawnych jak: upoważniony przedsiębiorca (AEO), procedury uproszczone, a także do składania zgłoszeń w formie elektronicznej.

Upoważniony Przedsiębiorca (AEO)

Głównym założeniem instytucji AEO jest zwiększenie stopnia bezpieczeństwa międzynarodowych łańcuchów dostaw poprzez zarządzanie ryzykiem i wymóg przestrzegania przez podmioty gospodarcze przepisów celnych. Jednocześnie instytucja ta przyczynia się do wzrostu szybkości i efektywności przepływu towarów oraz przekłada się na ułatwienia związane z korzystaniem z procedur celnych. Certyfikat AEO uprawnia do korzystania z ułatwień odnoszących się do kontroli celnej dotyczącej bezpieczeństwa i ochrony oraz uproszczeń przewidzianych w ramach przepisów celnych. Dodatkowo, daje rękojmię przestrzegania przepisów prawa wspólnotowego przy dokonywaniu międzynarodowych transakcji. Jest również niewątpliwie krokiem w budowaniu pozytywnego wizerunku firmy w szeroko pojętych relacjach biznesowych. Posiadanie statusu AEO przez partnerów handlowych zyskuje coraz większe znaczenie zarówno w środowisku biznesowym, jak i w kontaktach z administracją celną. Jest podstawą do uznania firmy ze statusem Upoważnionego Przedsiębiorcy za partnera zaufanego i bezpiecznego. Należy też mieć na względzie fakt, że im więcej ogniw w międzynarodowym łańcuchu dostaw posiada status AEO, tym bardziej oczywiste jest poprawienie bezpieczeństwa zewnętrznych granic Unii Europejskiej, a także realizowanie korzyści przysługujących ze względu na status AEO (łańcuch dostaw jest na tyle bezpieczny, na ile bezpieczne jest jego najsłabsze ogniwo). Należy podkreślić, że status AEO (ze względu na fakt, że procedury związane z uzyskaniem statusu Upoważnionego Przedsiębiorcy (oparte są międzynarodowych standardach w audytowaniu i wdrażaniu) przyznany przedsiębiorcy w jednym państwie członkowskim Unii Europejskiej jest uznawany na terenie całej Wspólnoty Europejskiej, a także w USA, Andorze, Szwajcarii, Norwegii i Japonii. Trwają prace nad umowami, które pozwolą na wzajemne uznawanie świadectw wydanych we Wspólnocie oraz w innych krajach WCO (tj. Kanada, Chiny).

Procedury uproszczone

Jednym z ułatwień w obrocie towarowym z zagranicą, które wprowadziła Unia Europejska, są procedury uproszczone. Wieloletnie doświadczenie potwierdza, że właśnie ta instytucja, która stanowi istotne udogodnienie dla firm, cieszy się największym uznaniem wśród przedsiębiorców. O atrakcyjności tej procedury świadczy to, że instytucja ta dedykowana jest zarówno małym, jak i dużym przedsiębiorcom. Największe korzyści wynikające ze stosowania uproszczeń wiążą się z tzw. „procedurą uproszczoną w miejscu”, która polega na tym, że towar dostarczany jest bezpośrednio do firmy, a wszelkie czynności związane z objęciem towaru procedurą celną są realizowane przez upoważnionego pracownika przedsiębiorcy. Instytucja procedury uproszczonej przekłada się nie tylko na efektywne zarządzanie czasem, ale i poprawę płynności finansowej w firmie. Korzystanie z tej formy ułatwień daje możliwość przesunięcia terminu płatności należności celnych oraz rozliczenia podatku od towarów i usług z tytułu importu towarów w deklaracji podatkowej.

Zgłoszenia elektroniczne

W związku z sytuacją gospodarczą na świecie oraz zmianami uwarunkowań technologicznych coraz więcej przedsiębiorców dąży do oszczędności poprzez wykorzystanie narzędzi elektronicznych. Wychodząc naprzeciw tym potrzebom, Służba Celna w sposób aktywny realizuje inicjatywę bez-papierowego środowiska dla handlu i tym samym umożliwiła przedsiębiorcom składanie zgłoszeń celnych w formie elektronicznej, co przekłada się na efektywne zarządzanie czasem i wymiernymi korzyściami dla podmiotów gospodarczych, dokonujących obrotu towarowego z zagranicą.

Posiadanie statusu Upoważnionego Przedsiębiorcy (AEO) i pozwolenia na korzystanie z procedury uproszczonej w połączeniu dodatkowo z szybkim dokonywaniem zgłoszeń celnych poprzez systemy elektroniczne to możliwość wcześniejszego podjęcia towaru. Swobodne dysponowanie towarem, niemalże natychmiastowe zwolnienie środka transportu, usprawnienie obiegu dokumentacji i dodatkowo poprawa płynności finansowej powoduje usprawnienie organizacji pracy w firmie.

Realizacja założeń

W najbliższym czasie Służba Celna będzie podejmowała kolejne działania zmierzające do wdrażania jeszcze szerszego zakresu usług i udogodnień dla środowiska biznesowego. Biorąc pod uwagę zmieniające się warunki rynkowe oraz dążąc do ograniczania istniejących barier i obciążeń administracyjnych przedsiębiorców, uruchamiane będą usługi świadczone właśnie drogą elektroniczną. Obecnie trwają prace nad wdrożeniem koncepcji „Single Window” i „One-Stop-Shop”, które to koncepcje zapewniają załatwianie wszelkich formalności dotyczących zgłoszenia celnego w jednym miejscu poprzez jedno okienko elektroniczne.

Mając na uwadze powyższe, przedsiębiorcy uczestniczący w międzynarodowych łańcuchach dostaw mogliby rozważyć możliwości korzystania z ułatwień celnych, a wolny rynek i rozwijająca się gospodarka zweryfikują, czy dana firma powinna dążyć do ciągłego doskonalenia/ulepszania swoich działań – zgodnie z japońską filozofią postępowania „kaizen”.