Tendencje w produkcji tworzyw sztucznych

Filar gospodarki

Przemysł tworzyw sztucznych to ważna gałąź gospodarki europejskiej, a jego innowacyjny potencjał w istotny sposób wpływa na możliwość utrzymania konkurencyjności Europy w skali globalnej. Utrata tej konkurencyjności to realne zagrożenie, przed którym stoi gospodarka UE, a hasło “Reindustrializacja Europy” coraz częściej pojawia się debacie publicznej. Najważniejszymi zagadnieniami, którymi należy zająć się w celu poprawy kondycji branży w Polsce, to racjonalne wykorzystanie zasobów, uwzględniające również zagospodarowanie odpadów tworzyw, rola tworzyw w rozwoju innowacji i zrównoważonym rozwoju oraz bezpieczeństwo stosowania tworzyw i wyrobów z nich wykonanych.

W Europie cała branża tworzyw sztucznych (produkcja, przetwórstwo, maszyny i oprzyrządowanie) stanowi jeden z filarów gospodarki. Łącznie daje pracę 1.45 milionom mieszkańców Europy, z czego sektor produkcji tworzyw zatrudnia 167 tys. osób, a branża przetwórcza zatrudnia 1.23 mln osób, natomiast 53 tys. osób zatrudnionych jest w firmach produkujących maszyny i oprzyrządowanie dla przetwórstwa tworzyw sztucznych. W naszym kraju pracuje około 10 proc. europejskiej branży tworzyw sztucznych, a więc około 140 tys. osób. Zatrudnione są one w ponad 7550 firmach, głównie przetwarzających tworzywa sztuczne.

Szóste miejsce w Europie

Szacunkowe dane za rok 2013 wskazują, że zapotrzebowanie europejskich przetwórców na tworzywa wyniosło 46 mln. ton, co oznacza niewielki wzrost w stosunku do roku 2012. Względny udział poszczególnych segmentów zastosowań końcowych kształtował się podobnie jak w latach ubiegłych, tzn. największym segmentem pozostały opakowania. W roku 2013 przypadło na nie ponad 39,5 proc. ogólnego zapotrzebowania. Za branżą opakowań znalazły się kolejno: budownictwo (19,5 proc.). branża motoryzacyjna (8,2 proc.), oraz przemysł wytwarzający sprzęt elektryczny i elektroniczny (5,4 proc.). Segment “inne”, pokrywający pozostałe 27,4 proc., obejmuje różnorodne sektory, w tym m.in. urządzenia konsumenckie i AGD, meble, rolnictwo, sport, ochrona zdrowia i BHP.

Dane na temat produkcji i zapotrzebowania na tworzywa sztuczne w Polsce wskazują, że ta branża przemysłu dynamicznie się rozwija – zapotrzebowanie na tworzywa wzrosło w porównaniu z rokiem ubiegłym o ponad 3 proc. i przekroczyło 2,9 mln ton. Ta wielkość stanowi ok. 6,3 proc. zużycia tworzyw w Europie i stawia Polskę na szóstym miejscu po Niemczech, Włoszech, Francji, Hiszpanii i Wielkiej Brytanii. Polska wyróżnia się na tle krajów europejskich, jeśli chodzi o statystyki produkcji przemysłowej.

Dane na temat produkcji i zapotrzebowania na tworzywa sztuczne w Polsce wskazują, że ta branża przemysłu dynamicznie się rozwija.

W Europie w 2013 roku odnotowano lekki spadek produkcji przemysłowej (o 0,4 proc.), podczas, gdy w naszym kraju wzrost wyniósł blisko 2,7 proc.. Dane dotyczące branży tworzyw sztucznych potwierdzają tę prawidłowość. Stąd perspektywy dla branży na rok 2014 są optymistyczne, przede wszystkim ze względu na sytuację w przemysłach powiązanych, m.in. przemyśle elektrycznym i elektronicznym oraz w budownictwie, w którym poprawa wyników obserwowana od II połowy 2013 roku, kontynuowana jest w pierwszych miesiącach br.

Zyski eksporterów

Duże inwestycje w branży przetwórstwa poczynione na przestrzeni ostatnich lat przynoszą korzyści, zwłaszcza w sektorach, których sprzedaż produkcji ukierunkowana jest na eksport, jak np. przemysł samochodowy czy przemysł AGD.

– Cieszy wzrost, jaki branża tworzyw sztucznych w Polsce odnotowała w roku 2013, tym bardziej, że prognozy nie były zbyt optymistyczne. Nasz kraj plasuje się w europejskiej czołówce produkcji w niektórych branżach, jak np. sprzętu AGD-RTV. Coraz większą rolę odgrywamy również w przemyśle opakowań, zarówno do żywności i napojów, jak i przemysłowych oraz w branży motoryzacyjnej jako dostawca części. We wszystkich wymienionych branżach tworzywa sztuczne to jeden z najważniejszych materiałów konstrukcyjnych, stosowany na przykład we wszelkich obudowach sprzętu RTV-AGD, w opakowaniach żywności i chemii gospodarczej czy do produkcji części samochodowych – od wnętrza pojazdu poprzez elementy silnika, przewody transmisji płynów, uszczelki itp.– mówi Kazimierz Borkowski, Dyrektor Zarządzający Fundacji PlasticsEurope Polska, dodając – – Konsekwencją tego rozwoju jest niestety duży negatywny bilans handlu zagranicznego branży sięgający 3 mld euro.

Polska branża tworzyw sztucznych

Branżę tworzyw sztucznych w Polsce stanowią producenci tworzyw sztucznych w podstawowej formie, producenci mieszanek i kompozytów (kompunderzy), przetwórcy tworzyw (wytwórcy wyrobów rynkowych z tworzyw sztucznych) i producenci maszyn do przetwórstwa tworzyw. Do branży należą również przedstawiciele łańcucha dostaw (importerzy, dystrybutorzy, hurtownicy) a także recyklerzy tworzyw sztucznych.

W Polsce wytwarzane są podstawowe tworzywa masowe, jak poliolefiny (Basell Orlen Polyolefins), polichlorek winylu (Anwil), polistyren (Synthos), politereftalan etylenu PET (Indorama) a także niektóre tworzywa techniczne, takie jak poliamid 6, POM (Grupa Azoty, Rhodia). Produkuje się również systemy poliuretanowe (BASF, PCC Rokita) a także poliestry i żywice epoksydowe (Lerg, ZCh Organika Sarzyna).

Najliczniejszą grupę branży tworzywowej w Polsce stanowią przetwórcy tworzyw sztucznych, wśród których największe znacznie mają producenci opakowań sztywnych i elastycznych, rur i profili (do zastosowań w budownictwie. Ponadto duże znaczenie mają również producenci kabli i folii. Choć wśród przetwórców przeważają firmy małe i bardzo małe, to jednak ta część branży tworzywowej rozwija się najszybciej, zwłaszcza w grupie wyrobów dla przemysłu opakowaniowego, samochodowego, sprzętu AGD i RTV. W ostatnich latach obserwuje się stały przyrost mocy przerobowych zakładów przetwarzających tworzywa sztuczne, a wprowadzane technologie przetwórstwa często należą do czołowych rozwiązań w skali światowej.

Europa dąży ku wschodowi

Światowa produkcja tworzyw sztucznych w roku 2013 osiągnęła poziom 299 mln ton, co oznacza wzrost w odniesieniu do roku poprzedniego o 3,9 proc.. Utrwaliły się zmiany na światowym rynku tworzyw, wypływające z konkurencyjności poszczególnych regionów, tj. postępująca dominacja krajów azjatyckich (głównie Chin), w których odnotowuje się ponadprzeciętne wskaźniki wzrostu. Trendy średnioterminowe wskazują, że następuje przeniesienie głównych rynków do Azji, w Europie zaś ich przesunięcie w kierunku Europy Centralnej i Wschodniej.

Trendy średnioterminowe wskazują, iż następuje przeniesienie głównych rynków do Azji, w Europie zaś ich przesunięcie w kierunku Europy Centralnej i Wschodniej.

W 2013 roku udział europejskiej produkcji tworzyw sztucznych w produkcji światowej wyniósł 20 proc. – Europa zajmuje drugą pozycję wspólnie z krajami NAFTA. W dalszym ciągu jest także eksporterem netto tworzyw sztucznych. Zapotrzebowanie ze strony europejskich przetwórców wg szacunkowych danych za rok 2013 r. wyniosło 46 mln ton, co oznacza niezmieniony poziom w stosunku do roku poprzedniego. – Wysokie ceny energii i surowców są główną przyczyną obserwowanego spadku udziału europejskiego przemysłu tworzyw sztucznych w produkcji światowej – komentuje te liczby Kazimierz Borkowski. – Wyższe koszty prowadzenia działalności biznesowej w Europie wynikają m.in. także z innej niż w pozostałych częściach świata troski ustawodawcy o aspekty środowiskowe i zdrowotne.