Transport intermodalny w Polsce

Transport intermodalny pozwala tworzyć nowoczesne łańcuchy transportowe łączące dwa lub więcej rodzajów transportu w jeden system. Oparty jest na węzłach stanowiących punkty styku różnych gałęzi transportu uczestniczących w przemieszczaniu towarów bez zmiany jednostki ładunkowej. Im większa liczba tych węzłów (terminali lądowych i lądowo-morskich), tym łatwiejszy jest dostęp do sieci połączeń.

Aktywnych terminali intermodalnych w Polsce w 2016 r. było 35. Siedem z nich obsługiwało przesyłki morze-kolej, morze-droga (terminale morskie), a 28 przesyłki kolej-droga (terminale drogowe).

Najwięcej terminali zlokalizowanych było w województwie łódzkim (6) i województwach pomorskim oraz wielkopolskim – po 5 terminali.

Terminale morskie

Z opracowania przygotowanego przez GUS wynika, że długość nabrzeży przeładunkowych w terminalach morskich w 2016 r. wyniosła łącznie 7,5 km. Większość, bo 72,2% stanowiły nabrzeża do obsługi jednostek ładunkowych w systemie lo-lo. Powierzchnia parkingowo-manewrowa zajmowała 8,2 ha, a łączna powierzchnia składowa terminali – 55,3 ha, w tym dla jednostek skonteneryzowanych – 42,7 ha. Place składowe mogły pomieścić 99,3 tys. TEU.

Polskie terminale morskie posiadały łącznie 12,5 tys. metrów torów dla kolei normalnotorowej, z czego 72,5% przeznaczone było bezpośrednio do załadunku/wyładunku jednostek intermodalnych.

Średnia długość składu (liczba wagonów) obsługiwanego jednocześnie na terminalu morskim wyniosła 52 sztuki.

Terminale lądowe

Powierzchnia składowa terminali lądowych w ubiegłym roku wyniosła łącznie 61,8 ha, w tym dla jednostek skonteneryzowanych – 57,3 ha. Pojemność placów składowych wyniosła 53,7 tys. TEU, zaś powierzchnia parkingowo-manewrowa w terminalach lądowych zajmowała łącznie 17,7 ha.

Terminale lądowe posiadały łącznie 55,6 tys. metrów torów dla kolei normalnotorowej, z czego 54,1% przeznaczonych było bezpośrednio do załadunku/wyładunku jednostek intermodalnych.

Średnia długość składu (liczba wagonów) obsługiwanego jednocześnie na terminalu lądowym to 32 sztuki.

Przeładunki w terminalach intermodalnych

Łączna roczna zdolność przeładunkowa terminali transportu intermodalnego w Polsce wyniosła 8,3 mln TEU, w tym w terminalach morskich – 5,6 mln TEU, a w terminalach lądowych – 2,7 mln TEU. Stopień wykorzystania ich mocy przeładunkowych osiągnął 57,6% (w terminalach morskich – 63,3%, w terminalach lądowych – 45,7%).

W 2016 r. przeładowano łącznie 48,2 mln ton ładunków skonteneryzowanych, w tym przewiezionych transportem morskim – 21,5 mln ton (co stanowiło 44,6% ogółu ładunków przeładowanych w terminalach morskich i lądowych), transportem samochodowym –12,9 mln ton (26,7%), a transportem kolejowym – 13,8 mln ton (28,7%). W ogólnej liczbie przeładowanych kontenerów w terminalach morskich i lądowych przeważały kontenery 40’ (57,4%). Udział kontenerów 20’ wyniósł 36,7%, kontenerów 45’ i więcej – 5,2%, a 30’ – 0,7%.

Informacje przekazane przez GUS dotyczą także liczby i rodzajów urządzeń przeładunkowych, którymi dysponowały terminale intermodalne w ubiegłym roku – zebrane zostały w Tabeli 1.

W przewozie transportem intermodalnym dominowały ładunki z grupy chemikalia i produkty chemiczne, które stanowiły 21,2% ogółu przetransportowanych ładunków, towary mieszane – 23,8%, produkty spożywcze napoje i tytoń – 12,5%. 7,3% przeładunków stanowiły wyroby włókiennicze i odzieżowe, a wyroby z drewna i samo drewno 6,8% przewozów, zaś meble i inne niesklasyfikowane towary 5,8%.

Na podstawie raportu GUS: Transport intermodalny w Polsce w 2016 roku.

[1] Informacja sygnalna opracowana na podstawie badania „Transport intermodalny”, zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 28 lipca 2016 r. w sprawie programu badań statystycznych statystyki publicznej na rok 2017 (Dz. U. poz. 1426).