Z mobilnym sprzętem w magazynie
We współczesnym magazynie wykorzystywanie sprzętu mobilnego do automatycznej identyfikacji jest oczywiste i konieczne. Różnorodność dostępnych produktów, a także pojawiające się nowe technologie mogą powodować pewien kłopot przy wyborze konkretnego rozwiązania. W artykule przedstawione zostały kluczowe kwestie i wskazówki, którymi warto się kierować przy podejmowaniu decyzji o zakupie sprzętu czy implementacji konkretnego rozwiązania.
Narzędziem, które służy do zbierania, analizowania i przesyłania danych wewnątrz każdej organizacji, jest automatyczne gromadzenie danych, czyli ADC – Automatic Data Capture. ADC to automatyczne, bezpośrednie wprowadzanie danych do komputerowych systemów informatycznych lub innego sprzętu sterowanego mikroprocesorem za pomocą specjalnych urządzeń. Z praktycznego punktu widzenia można rozróżnić kilka powszechnie stosowanych technik ADC :
- optyczne – w tym kody kreskowe, rozpoznawanie znaków graficznych (OCR – Optical Character Recognition), pisma, obrazu;
- magnetyczne – taśmy magnetyczne, rozpoznawanie atramentu magnetycznego;
- elektromagnetyczne – wykorzystanie RFID (Radio‑frequency Identification);
- biometryczne – rozpoznawanie głosu, odciski palców, tęczówki oka;
- dotykowe – karty inteligentne;
- głosowe – słuchawki i mikrofon oraz informatyczny syntezator mowy ludzkiej.
Natomiast biorąc pod uwagę sposoby komunikacji urządzeń ADC z systemami IT, czyli to, w jaki sposób przesyłają dane, trzeba wymienić przede wszystkim: Wi-Fi, Bluetooth i WLAN.
ADC to nie tylko sprzęt do odczytu i interpretacji danych, ale także nośniki tych danych i wreszcie oprogramowanie służące przetwarzaniu i wykorzystaniu danych zebranych za pomocą sprzętu typu terminal, skaner. W artykule skupiamy się głównie na urządzeniach mobilnych ADC, ponieważ są one najważniejszym, ale też niejednokrotnie najkosztowniejszym elementem całego rozwiązania. Obecnie powszechnie stosowane terminale bazują na technice optycznej odczytu kodów kreskowych 1- i 2-wymiarowych (tzw. imagery). Poza tym coraz szerzej stosowane są też terminale z dodatkowymi modułami RFID, czyli terminale kodów kreskowych z dołączanymi skanerami RFID z wbudowaną anteną.
Czynniki decydujące o wyborze rozwiązań
Jest kilka czynników, które determinują wybór określonych rodzajów urządzeń, wykorzystujących jedną lub kilka technik ADC, a także komunikujących się z otoczeniem w jeden z kilku dostępnych sposobów – przedstawione zostały w Tabeli.
Tabela 1. Kryteria doboru rozwiązań mobilnych
Kryterium | Na co zwracać uwagę? | |
Skala – wielkość przedsięwzięcia/magazynu | – Zasięg komunikacji urządzenia – Wymagana odległość odczytu | |
Obsługa określonych procesów w magazynach | – Kontrola przyjęć, kompletacji i wydań w magazynach – Inwentaryzacja – Kontrole środków trwałych | |
Środowisko pracy | – W zależności od potrzeb: odporność na uszkodzenia, zapylenie, wilgotność i skrajne temperatury – Ograniczenia wynikające z zastosowania RFID (kolizyjność w odniesieniu do takic materiałów jak: metal, szkło, woda) | |
Ergonomia pracy | – Graficzny interfejs, klawisze skrótów – Wielkość i masa dostosowane do pracowników posługujących się urządzeniem, np. lżejsze urządzenia, zbliżone wielkością i wyglądem do smartfonów dla kobiet – W zależności od potrzeb: terminale z uchwytem pistoletowym (gun), terminale bez uchwytu (brick) lub terminale naręczne mocowane na przedramieniu ze skanerem pierścieniowym | |
Integracja z WMS | – Łatwość integracji sprzętu z istniejącym oprogramowaniem (WMS/moduł magazynowy ERP) | |
System operacyjny | – Przyjazny i znany dla większości użytkowników system operacyjny: Windows CE lub Android | |
Obsługiwane standardy identyfikacyjne | – Obsługa standardowych kodów kreskowych GS1 1D (np. GS1-128) i 2D (GS1 DataMatrix, GS1 DataBar) -W zależności od potrzeb: obsługa standardów branżowych np. standardu ODETTE dla branży automotive | |
Serwisowanie | – Dostępność serwisu – szybkość reakcji w sytuacjach awaryjnych (odpowiedni service level) – Czas naprawy – Możliwość uzyskania urządzenia zastępczego na czas naprawy | |
Marka urządzenia | – Doświadczenie dostawcy/producenta – Czas istnienia na rynku – Sprawdzona marka w danej organizacji lub branży |
Źródło: opracowanie własne
Wydawać się może, że w zestawieniu pominięto najważniejszy element, który powinien być brany pod uwagę przy doborze sprzętu mobilnego – koszt zakupu. Niewątpliwie jest to ważny czynnik, ale nie najważniejszy. Kierując się tym kryterium, można wpaść w kilka pułapek, np. niedostępność części zamiennych (niski poziom serwisu), niska jakość czy niekompatybilność ze standardami. Dlatego lepiej dokonać wyboru przede wszystkim w oparciu o realne potrzeby i wymagania, a także bazować na uznanych i dobrych jakościowo markach niż ryzykować zakup, kierując się wyłącznie ceną.
Dobór i hierarchię kryteriów należy zawsze dopasowywać indywidualnie do potrzeb danego magazynu. Urządzenia dedykowane pod konkretny proces znacząco go usprawnią, ale będą droższe niż urządzenia uniwersalne i będą mogły być wykorzystywane tylko w danym obszarze. Zakup maszyny wyprodukowanej przez firmę istniejącą od niedawna na rynku urządzeń logistycznych zawsze wiąże się z pewnym ryzykiem. Dostarczone rozwiązanie może okazać się hitem, ale równie dobrze może być przyczyną występowania błędów, poza tym może pojawić się problem z integracją z systemem WMS lub z odpowiednią trwałością.
Sytuacja wygląda podobnie przy wyborze samego rodzaju urządzenia. Tutaj także należy dopasowywać zakup indywidualnie do potrzeb magazynu, mając na uwadze fakt, że każde z urządzeń ma swoje wady i zalety.
Skanowanie
Najpopularniejszymi urządzeniami mobilnymi w magazynach są maszyny skanujące kody kreskowe: skanery i terminale przenośne. Pierwsze wykorzystanie skanowania kodu miało miejsce 45 lat temu, kiedy to w supermarkecie w Ohio zeskanowano dziesięciopak owocowych gum do żucia. Od tego czasu znacząco usprawniono używanie kodów kreskowych, choć sama technologia i proces nie zmieniły się za bardzo. Obecnie jest to najtańszy system ADC służący do automatycznej identyfikacji, jaki może zostać wprowadzony do magazynu. Skanery to urządzenia szybkie i przenośne, ich zaletą jest również możliwość indywidualnego dopasowania do pracownika lub procesu (np. poprzez wybór skanera mniejszego i lżejszego dla kobiet czy zaprogramowania go pod konkretny proces) oraz bardzo duża dostępność i różnorodność na rynku zarówno jeżeli chodzi o rodzaj urządzenia, jak i producenta. Jeden z przykładów zastosowania urządzeń mobilnych tzw. ubieralnych w połączeniu ze skanerem pierścieniowym przedstawiono na Rycinie 1.
Największe wady systemu ADC, opartego o kody kreskowe, to nietrwałość nośników, na których umieszczane są kody kreskowe, oraz czynnik ludzki. Etykiety są podatne na uszkodzenia, nadruki bywają niewyraźne, a to skutkuje koniecznością ręcznego wprowadzenia numeru. Przekłada się to z kolei na zmęczenie pracownika, zabiera cenny czas oraz stwarza niebezpieczeństwo popełnienia błędu.
Wprowadzenie do magazynu systemu oraz urządzeń wykorzystujących technologię RFID znacznie ogranicza liczbę błędów ludzkich, dostarcza więcej informacji w porównaniu do kodów kreskowych oraz przyspiesza odczyt znaczników. Istotną korzyścią, w porównaniu do technik optycznych, jest również dowolność miejsca umieszczenia chipu, który może znajdować się nawet wewnątrz opakowania z produktem lub na samym produkcie. Niestety, to rozwiązanie również nie jest pozbawione wad. Technika RFID musi być stosowana w połączeniu z szyfrowaniem wrażliwych danych, gdyż fale radiowe mogą zostać w łatwy sposób przechwycone. Przy wprowadzaniu tej technologii należy również bardzo dokładnie określić warunki pracy – w przypadku wprowadzenia nieprawidłowych założeń nie można mieć pewności co do prawidłowości odczytów.
Chcąc stworzyć magazyn z bardzo dobrą organizacją pracy, należy postępować w myśl zasady „Jeśli coś jest do wszystkiego, to jest do niczego”. Dlatego przy wyborze odpowiedniego urządzenia warto dopasować je pod konkretny proces.
Aby usprawnić proces przyjmowania nowych towarów do magazynu, warto zainwestować w skanery wbudowane w stołach. Dostarczenie takiego rozwiązania znacznie przyspiesza realizację procesu, który przybiera formę taśmociągu i przypomina proces skanowania towarów na kasie w supermarkecie. To rozwiązanie jest szczególnie polecane dla przedsiębiorstw z branży odzieżowej, przy asortymencie złożonym z towarów o regularnym kształcie oraz dla magazynów, gdzie każda dostawa jest sprawdzana w całości.
Ciekawym przykładem zastosowań urządzeń mobilnych RFID w magazynie jest obsługa procesu inwentaryzacji. Jeden z dostawców rozwiązań IT podaje, że trzyosobowy zespół wyposażony w ręczne terminale RFID inwentaryzuje magazyn z 6000 palet krócej niż 1,5 godziny. Przy wykorzystaniu terminali do odczytu tradycyjnych kodów kreskowych operacja ta zajęłaby ok. 4,5 godziny. Natomiast przy założeniu wykonywania inwentaryzacji w magazynie wysokiego składowania czas ten jeszcze znacząco by się wydłużył. Przykład terminala z uchwytem skanującym RFID przedstawia Rycina 2.
Dobór odpowiedniego rodzaju urządzeń to jeden z aspektów zarządzania szybką identyfikacją towarów. Aby efektywnie wykorzystywać zakupione maszyny, należy zadbać również o kilka innych elementów. Przy korzystaniu ze skanerów czy terminali przenośnych warto poświęcić trochę czasu na odpowiednie zaprojektowanie kodów kreskowych. Brak marginesów, występowanie niedodruków, niewłaściwa lokalizacja kodu, zbyt grube kreski, zbyt mały rozmiar kodu lub zbyt mały kontrast to jedne z najczęstszych powodów uniemożliwiających automatyczną identyfikację towaru. Wykorzystując z kolei technologię RFID, należy pamiętać o ograniczeniach w przewodzeniu fal elektromagnetycznych.
Podsumowanie
W najbliższych latach w związku z postępującą robotyzacją procesów magazynowych i urealnianiem implementacji Logistyki 4.0, również w warunkach polskich, należy spodziewać się zastępowania obecnie stosowanych urządzeń mobilnych wykorzystujących kody kreskowe. Urządzenia te będą stopniowo zastępowane technologiami opartymi o RFID czy techniki wizyjne, dodatkowo wyposażone w sensory umożliwiające wzajemną komunikację. Jednak z pewnością proces ten potrwa co najmniej kilkanaście lat, a w związku z tym kryteria wyboru sprzętu mobilnego dla magazynu wciąż są istotne i aktualne.
Komentarze
Jacek Cyran, dyrektor zarządzający, DCLOG Zastosowanie technologii mobilnych diametralnie zmieniło pracę magazynu, począwszy od zagadnienia dostępu do informacji o zleceniach magazynowych do stopnia komplikacji samych procesów. Trudno nawet określić, jak bardzo wzrosła wydajność, ponieważ zależy to od specyfiki procesów magazynowych. Patrząc w szerszym kontekście, zastosowanie technologii mobilnych wpływa na całość magazynu, tj. oznakowanie lokalizacji, identyfikację towarów, realizowane procesy. Ważnym aspektem jest szybkość wdrożenia nowych pracowników. W obecnych czasach obsługa magazynu bez rozwiązań mobilnych jest nieekonomiczna. Technologie mobilne dają wiele możliwości zmiany pracy magazynu. Organizacja pracy – łatwiejszy start nowych pracowników, lepsza kontrola oraz pomiar efektywności pracy, uporządkowanie odpowiedzialności oraz organizacji. Aspekt ekonomiczny – podniesienie wydajności pracy, możliwość indywidualnego premiowania pracowników. Jakość – obniżenie poziomu błędów, szybsza reakcja na błędy. Komunikacja – zastąpienie dokumentów papierowych elektronicznym obiegiem informacji. Powodem wdrażania automatyzacji procesów magazynowych jest problem z dostępnością pracowników, wysokie koszty pracy oraz rozwój technologiczny. W tym zakresie widzę dwa główne trendy: implementację nowych technologii wspierających pracownika w magazynie: technologia głosowa, technologia wizyjna oraz zaawansowanej automatyzacji procesów w postaci zainstalowania automatycznych przenośników, sorterów czy wózków. Wszyscy pracownicy wskazują na potrzebę łączenia różnych usług i technologii np. awizacji z oknami czasowymi na rampach oraz zarządzaniem parkingiem, dział reklamacji – połączenia wszystkich usług i procesów w jednym miejscu, aby można było szybko weryfikować zgłoszenia reklamacyjne. Ważne jest to, że logistyka magazynowa intensywnie wykracza poza ramy określone standardami systemów klasy WMS i oczekuje dużo więcej. |
Remigiusz Kaczewski, Senior Sales Development Manager, SKK S.A. Wprowadzenie urządzeń mobilnych do magazynów zaowocowało przede wszystkim redukcją błędów oraz znacznym przyspieszeniem pracy. Urządzenia te pozwoliły także na uwolnienie się od dokumentów papierowych, które zastąpiono danymi w postaci elektronicznej. W ten sposób wyeliminowano istotną sferę generowania błędów (podczas przepisywania danych z kartki do systemu komputerowego). Likwidacji uległy również opóźnienia związane z czasochłonnym przenoszeniem danych z papieru do komputera. Z kolei rozpowszechnienie komunikacji bezprzewodowej umożliwiło większą mobilność magazynierów. Dziś magazynier może teoretycznie przez całą swoją zmianę nie wychodzić spomiędzy regałów, realizując zadania, które pojawiają się na ekranie urządzenia. Wszystko wskazuje na to, że w najbliższej przyszłości niewiele zmieni się w tym zakresie. Urządzenia będą ewoluować, przekształcając się pod kątem wielkości i wygody użytkowania, jednak nic nie zapowiada przełomu, który spowodowałby całkowite zastąpienie terminali kodów kreskowych innym rozwiązaniem. Oczywiście pojawiają się nowe technologie tj. RFID, Voice Picking, lecz są one stosowane w niewielkiej liczbie magazynów. Trwają prace nad przystosowaniem nowych rozwiązań, takich jak rozszerzona rzeczywistość, drony czy autonomiczne roboty. Mimo to nadal są to zabiegi, na które stać właścicieli największych magazynów. Minie jeszcze wiele lat zanim tego typu rozwiązania staną się powszechne. A użytkownik ciągle oczekuje tego samego: sprawnego, wygodnego urządzenia, które będzie mu pomagać w pracy, a nie przeszkadzać. I rzecz jasna… pozwoli zrobić więcej, w krótszym czasie i dokładniej. |