Zrównoważona architektura platform logistycznych

Neutralność klimatyczna stała się jednym z priorytetowych celów także dla sektora logistycznego, a znaczącą rolę w jego osiągnięciu odgrywa ograniczenie emisji dwutlenku węgla z działalności magazynowej. Procesy realizowane w obiektach logistycznych wiążą się z wysokim zapotrzebowaniem na energię, a jednocześnie emitują znaczną ilość gazów cieplarnianych, generują odpady oraz przyczyniają się zwiększonego zużycia wody. Choć obiekty magazynowe przeszły istotne zmiany mające na celu ograniczenie ich wpływu na środowisko, droga do satysfakcjonujących rezultatów pozostaje długa. Operatorzy logistyczni, ich klienci oraz podwykonawcy muszą mierzyć się z szeregiem wyzwań natury technologicznej, infrastrukturalnej i prawnej.

Ewolucja przestrzeni magazynowych

Obecne budynki logistyczne, mimo iż wizualnie niewiele różnią się od obiektów budowanych kilka dekad lat temu, pod względem infrastruktury przeszły znaczącą transformację. Zmieniające się standardy, dążenie do zeroemisyjności, uwarunkowania prawne, a także oczekiwania klientów sprawiły, że na magazyny nie patrzy się już tylko i wyłącznie z perspektywy ich funkcjonalności. Maksymalizacja efektywności energetycznej, redukcja kosztów i ograniczanie emisji CO2 są równie ważne. Aby założenia funkcjonalne szły w parze ze zrównoważonym rozwojem ważna jest współpraca na linii klient – operator – deweloper. Klient określa swoje oczekiwania, natomiast zadaniem operatora i architektów jest opracowanie koncepcji budynku dopasowanej do specyfiki biznesu i potrzeb operacyjnych, ale również przyjaznych dla klimatu.

Szczególnym wyzwaniem jest projektowanie magazynów multiklienckich, które mają służyć klientom z różnych branż. Przestrzeń musi być elastyczna i adaptowalna, aby łatwo można było dostosować je do potrzeb i skali operacji. Na etapie projektowania ważne jest znalezienie kompromisu między kosztami a koniecznością zastosowania określonych rozwiązań, takich jak wzmocnienia dachów, zaawansowana izolacja czy przystosowanie pomieszczeń wymagających specyficznych warunków temperaturowych. Klienci, jak i operatorzy dążą do tego, by magazyny spełniały wspomniane wymagania utrzymując przy tym niskoemisyjność i samowystarczalność energetyczną.

– Aktualnym kierunkiem w projektowaniu przestrzeni logistycznych jest tworzenie budynków o wysokiej efektywności energetycznej, które dzięki zastosowaniu odnawialnych źródeł energii ograniczają koszty eksploatacji i jednocześnie spełniają wysokie standardy ekologiczne. W praktyce wykorzystuje się między innymi instalacje fotowoltaiczne oraz systemy odzysku ciepła, które istotnie zmniejszają negatywny wpływ działalności magazynowej na środowisko naturalne. Tego typu obiekty stanowią inwestycję o dużym potencjale na przyszłość, zarówno z perspektywy ekonomicznej, jak i środowiskowej – mówi Mariusz Gajek Dyrektor ds. Technicznych w Europie Centralnej, FM Logistic.

Są perspektywy, jednak istnieją ograniczenia

Niskoemisyjność magazynów jest jednym z największych wyzwań stojących obecnie przed branżą logistyczną. Wielkopowierzchniowe obiekty i realizowane w nich energochłonne procesy wiążą się ze generują znaczne ilości CO2. Aby ograniczyć negatywny wpływ na środowisko, operatorzy poszukują rozwiązań niskoemisyjnych. Jednym z nich są pompy ciepła, które przekształcają energię elektryczną z paneli fotowoltaicznych w energię cieplną, skutecznie ogrzewając wielkopowierzchniowe magazyny. Jednak nadal występuje deficyt związany z magazynowaniem energii, którą można wykorzystać w innym czasie niż kiedy jest produkowana przez instalacje fotowoltaiczne. Mimo że technologia fotowoltaiczna intensywnie się rozwija i ma przed sobą obiecującą przyszłość, jej pełny potencjał nie jest jeszcze wykorzystany, m.in. ze względu na niewystarczające dostosowanie sieci energetycznej w Polsce oraz ograniczenia związane z buforowaniem energii.

– Obecnie wielkość instalacji fotowoltaicznych dobiera się tak, by zapewniały jak najwyższy poziom auto konsumpcji energii. Wynika to przede wszystkim z ograniczeń polskiej infrastruktury energetycznej, która w wielu miejscach nie jest jeszcze przystosowana do przesyłania nadwyżek energii do innych lokalizacji oraz braku możliwości jej efektywnego magazynowania. Stanowi to jednak przestrzeń do rozwoju nowych technologii, które pozwoliłyby na przechowywanie nadmiaru energii w postaci wodoru. Takie rozwiązanie nie tylko zapewniłoby stabilność energetyczną obiektów w przypadku chwilowych niedoborów mocy, ale również odciążyłoby sieć energetyczną. Do wdrożenia tych rozwiązań niezbędne są jednak odpowiednie regulacje prawne oraz wsparcie dla rozwoju nowych technologii – mówi Mariusz Gajek z FM Logistic.

W przypadku magazynów, które zbudowano kilkanaście lub kilkadziesiąt lat skala trudności w poszukiwaniu rozwiązań dla uzyskania efektywności energetycznej jest nieporównywalnie większa. Budynki powstałe przed wprowadzeniem koncepcji „zielonego ładu” nie były projektowane z myślą o nowoczesnych rozwiązaniach, takich jak ulepszone materiały izolacyjne, montaż pomp ciepła czy instalacja paneli fotowoltaicznych na dachach. Operatorzy jak i wykonawcy cały czas poszukują innowacyjnych sposobów na pokonanie tych ograniczeń między innymi wykorzystując przestrzeń wokół magazynów. Przykładem takiego działania są powstające na ich terenie farmy fotowoltaiczne.

Jesteśmy na dobrej drodze

Droga do pełnej neutralności klimatycznej pozostaje długa i wymagająca, jednak branża logistyczna podejmuje zdecydowane działania, aby zredukować swój wpływ na środowisko. Ewolucja obiektów magazynowych przebiega dynamicznie, a postępy w zakresie ekologicznego budownictwa są coraz bardziej widoczne. W osiągnięcie neutralności aktywnie angażują się czołowi operatorzy logistyczni, którzy w ostatnich latach otwarcie komunikują swoje ambicje i realizują konkretne działania.

– Aby zrealizować nasze cele klimatyczne, konsekwentnie wdrażamy nowoczesne rozwiązania technologiczne zarówno w nowopowstających obiektach, jak i tych już istniejących. Potwierdzeniem naszych starań są certyfikaty LEED®, które posiadają już 4 nasze obiekty w Polsce. Po pięciu latach od wdrożenia strategii Powering 2030 z sukcesem kontynuujemy coroczne ograniczenie emisji dwutlenku węgla w naszych magazynach w Europie Centralnej, tylko w ostatnim roku ograniczyliśmy emisję o 0,83 Mega ton CO2e., co oznacza realizację redukcji rok do roku na poziomie 13,2% wyznaczonego celu – dodaje Mariusz Gajek Dyrektor ds. Technicznych w Europie Centralnej, FM Logistic

Podjęte działania wskazują, że neutralność węglowa magazynów jest celem ambitnym, jednak możliwym do osiągnięcia. Kluczowe znaczenie mają tutaj poszukiwanie innowacyjnych rozwiązań oraz konsekwencja w ich wdrażaniu. Realizacja tego celu mogłaby postępować szybciej, jednak ograniczenia technologiczne oraz regulacje prawne wciąż spowalniają tempo zmian.