Truck & Business Day 2010

Truck & Business Day 2010
Sprawdzone strategie zarządzania firmą transportową
Tendencje i prognozy rozwoju rynku usług sektora TSL

Do tegorocznej edycji konferencji Truck & Business Day zglosiło swój udział ponad 450 menedżerów transportu drogowego, zarówno właścicieli firm przewozowych, jak i dyspozytorów i spedytorów. Wśród partnerów konferencji przeważały firmy oferujące systemy informatyczne i telematyczne wspierające zarządzanie przedsiębiorstwami transportowymi. Wśród nich: InterLAN, Oltis, Comp-Win, Quantum Software, Transics, Punch Telematix, Autoguard i Autosoftware. Ich obfitość jest odzwierciedleniem zapotrzebowania na rynku przewozowym – transportowcy z wykorzystaniem tych systemów wiążą nadzieje na ograniczenie kosztów działalności gospodarczej.

Konferencja rozpoczęła się prezentacją „najmłodszego dziecka” Wydawnictwa EUROLOGISTICS – społecznościowego portalu internetowego dla branży spedycyjno-transportowo-logistycznej – Log24.pl . Prelekcję wygłosił Adam Błuś, współwłaściciel Wydawnictwa.

Kryzys dotknął wszystkich
Jednym z najważniejszych punktów imprezy była prezentacja wyników flagowego badania rynku czasopisma Truck&Business Polska – Top500 – Najlepiej zarządzane spośród największych funkcjonujących w Polsce firm transportowych – edycja piąta. Celem badania co roku jest dostarczenie uczestnikom rynku pełnych i rzetelnych informacji o czołowych firmach świadczących usługi transportowo-logistyczne. W efekcie zobrazowano efektywność działania firm, przedstawiając wpływ sposobu gospodarowania majątkiem i kapitałem na osiągane przychody i zyski. Badania dotyczyły wyników przedsiębiorstw z 2008 r., ponieważ polscy przedsiębiorcy z pewnym opóźnieniem przesyłają do rejestrów KRS swoje dane ekonomiczne.
Podstawowe wnioski z rankingu Top500 są następujące:
• W 2008 r. nastąpiło zdecydowane obniżenie dynamiki sprzedaży usług – w 2004 r. wzrost o 20,9 proc., w 2005 r. o 7,5 proc., 19,5 proc. w 2006 r., 21,3 proc. w 2007, a tylko o 8,8 proc. w 2008 r.
• Osłabienie wzrostu sprzedaży wywołuje obniżenie rentowności firm przewozowych – przeciętna marża netto wyniosła 1,15 proc., przy 4,11 proc. w 2004 r., 1,98 proc. w 2005 r., 2,90 proc. w 2006 r. i 3,24 proc. w 2007 r.
• Rozwój większości firm transportowych został zahamowany – spadek dynamiki sprzedaży – 74 proc. firm, spadek rentowności sprzedaży – 62 proc. firm.
• Rośnie zagrożenie bankructwem. W 2007 r. upadłość ogłosiło 11,4 proc., a w 2008 r. – 18,4 proc. firm.
Nadszedł czas na wyróżnienie najlepszych przewoźników drogowych w ramach Top500. Postanowiliśmy przydzielić wyróżnienia przewoźnikom w trzech kategoriach firm, według osiąganych przez nich przychodów ze sprzedaży usług. Wśród firm małych – osiągających przychody do 25 mln zł rocznie – postanowiliśmy wyróżnić przedsiębiorstwo Cebula Transport. Takiej wielkości podmiotów gospodarczych było wśród 500 najefektywniej zarządzanych 284. Wśród średnich – z przychodami pomiędzy 25 i 100 mln rocznie (172 podmioty w rankingu) – wyróżniliśmy Transmeble z Poznania. Erontrans z Pruszcza Gdańskiego zwyciężył w kategorii największych, czyli osiągających roczne przychody ze sprzedaży przewyższające 100 mln zł. Firma ta wygrała z 43 konkurentami.
Wyróżnionym i pozostałym laureatom rankingu, którzy znaleźli się na liście Top500 – gratulujemy.

Ekostymulacja rynku
W 1990 r. Unia Europejska po raz pierwszy wydała przepisy określające wartości graniczne emisji spalin dla silników wysokoprężnych pojazdów użytkowych („Euro0”). Od tego czasu, w odstępach 2-4 letnich, Komisja Europejska publikuje kolejne, zaostrzone wartości graniczne, wsparte dodatkowymi wytycznymi w zakresie dokonywania pomiarów tych wartości.
Od października 2008 r. obowiązuje (do 31.12.2013) norma Euro5, wprowadzona Dyrektywą 2005/55/WE oraz nieobowiązkowy, standard EEV (pojazd bardziej przyjazny dla środowiska). W kolejce czeka już norma Euro6, która wejdzie w życie od 31.12.2012 w odniesieniu do udzielania homologacji nowym typom pojazdów lub silników, a rok później przy rejestracji i wprowadzaniu do obrotu nowych pojazdów.

Normy te, wraz z systemem zniżek w opłatach za przejazd ciężarówek po drogach dla pojazdów spełniających coraz to bardziej rygorystyczne normy, jest od czasu ich wprowadzenia najsilniejszym regulatorem rynku sprzedaży pojazdów ciężarowych – silniejszym niż ceny. Im wyższa bowiem spełniana norma, tym mniejsze koszty transportu. Inwestycja ekologiczna zwraca się więc podczas eksploatacji pojazdu. O tych zależnościach między ekologią i rynkiem sprzedaży pojazdów ciężarowych mówiła Alicja Syc, Koordynator d/s Sprzedaży i Marketingu TruckStore Warszawa.

Telematyka z służbie przewoźnika
Potem została zaprezentowana cała seria prelekcji związanych tematycznie z cyfrowymi systemami wspierającymi zarządzanie firmami transportowymi.
Patryk Grzelak, dyrektor zarządzający firmy InterLAN, zaprezentował prelekcję pod tytułem „Praktyczne aspekty wykorzystania systemu zarządzania firmą transportową w komunikacji z mapą cyfrową oraz rozwiązaniem telematycznym”.
Anna Staats z firmy Maszoński Logistic, Piotr Laube z Punch Telematix, Marcin Wacławek z AutoMobile-Expert opowiedzieli o wdrożeniu rozwiązań informatycznych dwóch ostatnich spośród wymienionych firm, w przedsiębiorstwie transportowym Maszoński Logistic. Oczekiwane korzyści tego przewoźnika były proste – otrzymywać właściwe informacje, we właściwym czasie. Chodziło o GEO-Fencing, statusy zleceń, przewidywany czas dotarcia i integrację. W efekcie zwiększyło się bezpieczeństwo transportu poprzez pozycjonowanie on-line i nadzór tachografów oraz poprawiła się wydajność floty poprzez optymalizację stylu jazdy, mniejsze spalanie i mniejszą emisję CO2. Projekt wystartował w marcu 2010 r. Ma być wprowadzany w trzech etapach: zainstalowanie 170 urządzeń w pojazdach, optymalizacja wykorzystania floty, integracja oprogramowania InterLAN SPEED.
Swój elektroniczny system do optymalizacji zużycia paliwa w firmie przewozowej przedstawił również dostawca paliw – Shell. Shell FuelSave Partner – bo tak się nazywa – jest nowym rozwiązaniem w zakresie zarządzania paliwem, które – zdaniem firmy Shell – umożliwia operatorom flot: redukcję konsumpcji paliwa nawet do 10 proc., kontrolę i ocenę stylu jazdy kierowcy i wydajność pojazdu, co wpływa na zużycie paliwa, automatyczną aktualizację informacji o paliwie, pojeździe, kierowcy oraz ich lokalizacji. Lecz najważniejsze, że system ten pozwala zacząć zarządzanie paliwem bez wstępnych inwestycji.
Również firma Oltis Group zaprezentowała możliwości oferowanego przez nią systemu do zarządzania transportem, nie tylko drogowym, ale również morskim i lotniczym. Piotr Klimek z Oltis Group, w prelekcji pod tytułem „Przesyłki pod specjalnym nadzorem” – opowiedział o kluczowej roli informacji w procesie zarządzania transportem. Przy okazji zaprezentował kompleksową ofertę ICT produktów i usług tej firmy, która obejmuje: rozwój aplikacji, wdrożenie, upgrade, roll out, doradztwo procesowe, konsultacje, studium, bazy danych, hurtownie danych, integracja systemów, zagadnienia komunikacyjne, specjalne rozwiązanie dla specjalnych urządzeń (np. PDA, RFID, GPS, itp.), wdrażanie rozbudowanych rozwiązań, eksploatację, administrację, utrzymanie (maintenance), wsparcie użytkowników (Service Desk), outsourcing, usługi IT.
Jeszcze inny system wspierający funkcjonowanie firm transportowych zaprezentował Daniel Żórawski, Senior Account Manager firmy Transics, w prelekcji pod tytułem: „Efektywne zarządzanie transportem – korzyści z wdrożenia rozwiązania Transics w firmie Adampol – case study”. Firma Adampol z Białegostoku specjalizuje się w transporcie gotowych samochodów. Ma własną flotę wielkości 270 zestawów. Zatrudnia 480 pracowników. Posiada certyfikat ISO i AEO, własne place magazynowe w Małaszewiczach, Wieliszewie, Tychach i Gdańsku. Poza tym firma buduje zabudowy według własnych projektów oraz obsługuje i naprawia pojazdy ciężarowe. Największymi problemami Adampolu, które system Transicsa miał rozwiązać były: wysokie koszty komunikacji z kierowcami, koszty administracyjne związane z rozliczaniem czasu pracy kierowców, ustalenie faktycznego spalania paliwa przez pojazdy, monitorowanie ile czasu pracy pozostało jeszcze na tachografie, czy kierowca przestrzega przepisów o czasie jazdy i wypoczynku, błędy kierowców w poruszaniu się po właściwej trasie oraz problemy ze znajdowaniem miejsc rozładunku. Adampolowi zależało na przyspieszeniu procesu fakturowania za kursy no i sprostaniu życzeniu wielu klientów, którzy chcą mieć kontakt z kierowcami tego przewoźnika. Te problemy udało się rozwiązać Adampolowi dzięki wdrożonemu systemowi firmy Transics.

Mocowanie i odszkodowania
Następnie przyszedł czas na rozstrzygnięcie konkursu ”Złoty Pas 2010”, w którym rywalizowali producenci pasów do mocowania ładunków. Konkurs zorganizował i po raz kolejny poprowadził wręczenie dyplomów Marek Różycki, redaktor naczelny czasopisma „Towary Niebezpieczne”. Zwycięzcami zostały spółki Dolezych Polska i Load Look. Wyróżnienia odebrały przedstawicielki obu firm, w kolejności: Ryszarda Hat i Magdalena Dąbkowska.
Ostatnią z serii prezentacji telematycznych zaprezentował Sławomir Tul z firmy AutoGuard. Tytuł wystąpienia brzmiał: „Optymalizacja zasobów, praktyczne aspekty oraz korzyści finansowe wynikające z zastosowania systemu telematycznego do zarządzania flotą samochodową”. Przedstawił w kilku punktach korzyści z systemu Autoguard. Są wśród nich poprawienie gospodarki w zakresie zużycia paliwa, poprzez ograniczenie zużycia nawet o 15 proc. oraz lepsze wykorzystanie kart paliwowych dzięki możliwości planowania miejsc tankowania na całej trasie przejazdu. W sferze planowania trasy system ułatwia optymalne wykorzystanie dostępnych pojazdów, lepsze wykorzystanie czasu pracy kierowcy, zarządzanie obowiązkowymi postojami kierowców i minimalizowanie pustych przejazdów. Stały monitoring pojazdu, zwiększa bezpieczeństwo kierowcy oraz ładunku, system na bieżąco przekazuje stan wybranych podzespołów pojazdu i systemów pokładowych. W sferze ubezpieczeń system daje możliwość negocjowania zniżek na ubezpieczenie pojazdów i przewożonych ładunków, wielkość upustów może pokryć koszt instalacji urządzeń. Poza tym coraz więcej towarzystw ubezpieczeniowych wymaga instalacji urządzeń GPS podczas ubezpieczania aut wyższej klasy lub drogich transportów.
Janusz Cymer z Kancelarii Prawnej Kurier omówił „Trudności na jakie napotykają przewoźnicy w procesie odzyskiwania odszkodowań transportowych”. Omówił zakres obowiązków do dopełnienia przez ubezpieczonego, podając kilka przykładów. Przedstawił intencje, jakie powinny przyświecać zawarciu polisy, a także zakres obowiązków ubezpieczonego po szkodzie. Zaprezentował jak powinno wyglądać postępowanie ubezpieczonego przed zdarzeniem, po zdarzeniu oraz w trakcie likwidacji szkody, kiedy to rodzi się wiele sporów.

Zgubne skutki pazerności
Z dużym zainteresowaniem spotkało się wystąpienie Łukasza Bryły „Jak unikać dowolności interpretacyjnych związanych z czasem pracy kierowców”. Zaprezentował cały szereg zagadnień związanych z tym drażliwym tematem. Wśród nich były: identyfikacja przerwy w prowadzeniu pojazdu, skrócenie dziennego czasu odpoczynku a przekroczenie dziennego okresu prowadzenia pojazdu, skrócenie tygodniowego czasu odpoczynku, sprawy związane z rekompensatą za skrócony tygodniowy czas odpoczynku, odstąpienie od norm czasu pracy kierowcy oraz odpowiedzialność za czas pracy przedsiębiorców w orzecznictwie sądów administracyjnych. Po prelekcji nastąpiła cała seria pytań, bo rozliczanie czasu pracy kierowców jest tematem podnoszącym adrenalinę u przewoźników drogowych.
Jedną z najciekawszych prelekcji, bo dotyczących bardzo drażliwego ostatnio tematu – planowanego na lipiec 2011 r. wprowadzenia w Polsce elektronicznego systemu poboru opłat za przejazd po drogach krajowych – wygłosiła Izabella Mitraszewska z Centrum Zarządzania i Telematyki Transportu Instytutu Transportu Samochodowego. Wystąpienie nosiło tytuł „Wpływ planowanego wprowadzenia opłaty elektronicznej za przejazd po polskich drogach na sytuację transportu drogowego oraz najnowsze zmiany w dziedzinie szkoleń kierowców i certyfikacji przewoźników”. Pani Izabella porównała rozwiązania techniczne systemów elektronicznego poboru opłat (SEPO) stosowanych w Europie i na świecie w kontekście kosztów budowy, eksploatacji oraz przyjazności korzystania. Przedstawiła cechy i skutki manualnego systemu poboru opłat, korzyści z wdrożenia SEPO, działania niezbędne do budowy i wdrożenia systemu w Polsce, zmiany w zakresie CPC oraz szkoleń kierowców,
Przewidywane konsekwencje wdrożenia zmian są dość pesymistyczne dla polskiego transportu drogowego, a w konsekwencji dla każdego konsumenta. Wśród nich prelegentka wymieniła dalszy wzrost kosztów pracy, skutkujący zmniejszeniem konkurencyjności polskich przewoźników, narastający brak kierowców zawodowych, postępujące zagrożenie dla polskich przewoźników na polskim rynku usług transportowych przez konkurencję z krajów wysokorozwiniętych oraz własną nieuczciwą konkurencję. Zaprezentowała również możliwe skutki sytuacji w transporcie samochodowym w sferze ekonomicznej. Tu na pierwszy plan wysuwa się wzrost cen towarów i usług, bo przecież wszystko co się sprzedaje trzeba przewieźć. W konsekwencji może to doprowadzić do postępującej inflacji, bankructwa firm różnych sektorów gospodarki, spadku wpływów z podatków, dalszego wzrostu rygorów w zakresie wydatków samorządowych na cele publiczne i społeczne. W konsekwencji grozi nam pogorszenie wiarygodności Polski, jako partnera w międzynarodowej współpracy gospodarczej.
Z kolei Janusz Piechociński – wiceprzewodniczący sejmowej Komisji Infrastruktury mówił o „Transporcie finansowanym ze środków unijnych”. Okazuje się, że liczba projektów transportowych, finansowanych z tych źródeł wynosi obecnie 1.805. Inwestycje w sektorze transportu charakteryzują się najwyższą wartością dofinansowania z funduszy Unii Europejskiej – 22,2 mld zł. Wśród projektów transportowych najwięcej środków zostało przeznaczonych na inwestycje drogowe i autostrady (ponad 14,3 mld zł dofinansowania) oraz projekty kolejowe (blisko 6,2 mld zł dofinansowania).

Przewoźnik to nie spedytor
Z dużym zainteresowaniem menedżerów transportu i właścicieli firm przewozowych spotkała się prelekcja Łukasza Chwalczuka, właściciela Kancelarii Prawnej Iuridica, który porównał prawa i obowiązki spedytorów i przewoźników drogowych. Podstawowe cechy umowy przewozu są następujące: odpowiedzialność za towar (na zasadzie ryzyka), odpowiedzialność za opóźnienie w dostawie, specyfika procesu reklamacyjnego (przewóz krajowy, międzynarodowy), różne okresy przedawnienia (przewóz krajowy, międzynarodowy). Z kolei dla umowy spedycji charakterystyczne są: ograniczona odpowiedzialności za towar, ograniczona odpowiedzialności za opóźnienia (z wyjątkiem klauzul umownych), uproszczona procedura reklamacyjna, jednakowe zasady przedawnienia w spedycji krajowej i międzynarodowej.
Na zakończenie konferencji zabrał głos Marek Różycki, redaktor naczelny czasopisma Towary Niebezpieczne, który opowiedział o „Zmianach w zakresie obowiązków przewoźnika przy przewozie produktów chemicznych”. Rok 2011 będzie kolejnym rokiem zmian. Dla polskich przedsiębiorców najważniejsze będą zmiany w zakresie systemu szkolenia kierowców, a także stosowania zwolnień. Od 2011 r. wszystkie dokumenty przewozowe ADR mają być przechowywane 3 miesiące. Przewoźnik towarów niebezpiecznych będzie musiał już nie tylko upewnić się, że posiada wymagane dokumenty, lecz także sprawdzić ich zawartość pod kątem odpowiedniości i kompletności. Szczegóły najważniejszych zmian, które po upływie sześciomiesięcznego okresu przejściowego będą bezwzględnie obowiązywać od 1 lipca 2011 r. przytaczamy w najnowszym numerze dwumiesięcznika Truck&Business Polska.
Jak zawsze na zakończenie naszego spotkania z przewoźnikami drogowymi wręczyliśmy nagrody ufundowane przez partnerów Truck&Business Day. Zapraszamy na kolejny „szczyt transportowy”, czyli naszą następną konferencję, która odbędzie się 5 października 2010 r., jak zawsze w Warszawie w Hotelu Novotel Airport w Warszawie.

Marek Loos
Fot. Marek Loos