Rewolucji ciąg dalszy?

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie uznał, że w stanie prawnym obowiązującym od 1 maja 2004 r. jedynym kryterium uznania, czy przysługuje podatnikowi prawo do odliczenia podatku VAT od nabycia samochodu i paliwa do tego auta jest kryterium związku nabycia ze sprzedażą opodatkowaną podatkiem VAT. Zatem, zgodnie z podejściem sądu, w przypadku wszystkich samochodów, a nie tylko w przypadku „kratek” i pojazdów spełniających wzór Lisaka, w takim samym stopniu podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia całości podatku VAT. Jeśli taka linia orzecznictwa utrwaliłaby się, nie sposób wręcz określić wszystkich skutków tego rewolucyjnego podejścia.

Lawina zdarzeń

Wyrok WSA w Krakowie z 3 kwietnia 2009 r. był kolejną odsłoną pytania o wykładnię prawa podatkowego zadanego przez spółkę Magoora krakowskiemu urzędowi skarbowemu. Przypomnijmy. Organ podatkowy uznał w swej interpretacji, że w stanie prawnym po 22 sierpnia 2005 r. spółka nie miała prawa do odliczenia podatku VAT od paliwa wykorzystywanego do samochodu spełniającego tzw. wzór Lisaka (nabytego przed sierpniem 2005 r.). W sierpniu 2005 r. zmianie uległy bowiem przepisy ustawy o VAT eliminując wzór Lisaka. Spółka nie zgodziła się z tą interpretacją i sprawa ostatecznie trafiła do WSA w Krakowie. Sąd mając wątpliwości odnośnie zgodności polskich przepisów z prawem Wspólnoty zadał Europejskiemu Trybunałowi Sprawiedliwości w Luksemburgu tzw. pytania prejudycjalne i zawiesił postępowanie w sprawie ze skargi spółki.

Rozprawa w ETS, na której reprezentowaliśmy spółkę Magoora, miała miejsce we wrześniu 2008 r. 23 grudnia 2008 r. zapadł wyrok ETS w tej sprawie o sygnaturze C-414/07. Trybunał uznał polskie przepisy za niezgodne z prawem wspólnotowym. Orzeczenie to spowodowało lawinę zdarzeń, w szczególności występowanie rzeszy podatników z wnioskami o zwrot nadpłaty podatku VAT, tj. nieodliczonego podatku VAT od paliwa za lata 2004-2005 oraz pojawienie się na powrót w ofercie firm motoryzacyjnych samochodów „z kratką”. Dużą rolę w tym wszystkim odegrało oficjalne pismo Ministerstwa Finansów wystosowane w lutym 2009 r., w którym potwierdzone zostało prawo do odliczenia podatku VAT od samochodów „z kratką”, jak również od samochodów spełniających wzór Lisaka.

Nieprawomocny wyrok

Skoro ETS wydał swoje orzeczenie, przyszedł czas na WSA w Krakowie, aby wznowił zawieszone postępowanie i ostatecznie wydał wyrok w sprawie Magoora uwzględniający treść orzeczenia ETS. Rozprawa oraz ogłoszenie wyroku miały miejsce 3 kwietnia 2009 r. WSA dokonał idącej bardzo daleko interpretacji polskich przepisów w świetle tez wyroku ETS. Według WSA w obecnej sytuacji, w której w szczególności nie obowiązują już przepisy ustawy o VAT z 1993 r. oraz kilkukrotnie zmieniane były przepisy dotyczące homologacji, jedynym poprawnym wnioskiem jest stwierdzenie, że nie istnieją już żadne prawne ograniczenia w zakresie odliczania podatku VAT od zakupu samochodów i paliwa poza badaniem, czy ich nabycie dokonane zostało w związku z działalnością opodatkowaną VAT podatnika. To stanowisko wręcz rewolucyjne, jeśli uwzględnić jego rozliczne skutki.

Wyrok nie jest prawomocny. Zapewne dyrektor Izby Skarbowej w Krakowie będzie składać skargę kasacyjną. Zatem, prawdopodobnie w przyszłym roku miejsce będzie miała rozprawa przed Naczelnym Sądem Administracyjnym, która przejdzie do historii sądownictwa w sprawach podatkowych.

Podejście innych sądów

Warto dodać, że podobne sprawy zaczęły rozstrzygać również inne wojewódzkie sądy administracyjne, w sprawach innych podatników. Nie mają one zatem formalnego powiązania z wyrokiem ETS w sprawie spółki Magoora. Warto tutaj wskazać na wyrok WSA w Warszawie wydany również 3 kwietnia 2009, w którym podatnika reprezentował Marek Wojda z naszej kancelarii, gdzie Sąd wypowiadał się mniej rewolucyjnie niż WSA w Krakowie.

Uchylając negatywną dla podatnika interpretację indywidualną, ograniczył się jedynie do wskazania, że w świetle wyroku ETS w sprawie C-414/07 zakaz odliczania VAT od paliwa narusza prawo wspó� lnotowe w przypadkach, gdy jego zakres został rozszerzony w porównaniu do ograniczeń rzeczywiście stosowanych przed dniem przystąpienia Polski do UE. Skutki wyroku ETS zawężone byłyby przy takiej interpretacji zasadniczo do samochodów spełniających wymogi “kratek” czy wzoru Lisaka.

Zatem do momentu utrwalenia stanowiska w tej sprawie przez Naczelny Sąd Administracyjny pozostaną wątpliwości, czy pełne odliczenie podatku przysługuje wyłącznie do samochodów typu “kratka” czy spełniających wzór Lisaka (co jest obecnie poza sporem) czy też prawo to przysługuje wobec wszystkich samochodów, również osobowych. Warto również dodać, że na razie opieramy się na ustnych uzasadnieniach WSA. Aby poznać całe stanowisko WSA w Krakowie oraz innych wojewódzkich sądów administracyjnych trzeba poczekać do momentu ogłoszenia pisemnych uzasadnień. Spodziewane jest to jeszcze tej wiosny.

Skutki orzecznictwa WSA w Krakowie

Jakkolwiek nie jest jeszcze przesądzone, jaka finalna linia orzecznictwa zostanie przyjęta przez sądy w Polsce, to tym niemniej znając treść rozstrzygnięcia wyroku w sprawie spółki Magoora wydanego przez krakowski WSA, należy już teraz zastanowić się jakie skutki takie utrwalone podejście wywołałoby dla polskiej gospodarki i odnieść wnioski do własnych decyzji biznesowych.

Wśród tych skutków wymienić należy przede wszystkim znacząco niższe koszty utrzymania floty samochodowej wynikające z odliczenia VAT od samochodów i paliwa. Oznaczać to może także przestrzeń do większych zakupów lepiej wyposażonych samochodów oraz do eksplorowania tych obszarów działalności gospodarczej, które do tej pory były uznawane za nieatrakcyjne z racji wysokich kosztów utrzymania floty samochodowej.

Palącym z kolei problemem może być konieczność opracowania i wdrożenia przemyślanej procedury rozliczania podatkowego prywatnego użytku samochodów służbowych. Nie powinno bowiem być zaskoczeniem, że organy podatkowe, jeśli juz dopuszczą pełne prawo do odliczenia VAT, to tym bardziej gorliwie będą badać kwestię właśnie prywatnego użytku, aby ograniczyć skalę obciążenia dla budżetu państwa.