Prawne aspekty umów leasingowych na auta osobowe

W praktyce wyróżnia się kilka postaci leasingu. Zasadniczą formą jest leasing finansowy, w którym finansujący oddaje korzystającemu rzecz nabytą wcześniej od osoby trzeciej, do używania na czas zazwyczaj odpowiadający okresowi, w jakim zachowuje ona swoją pełną przydatność gospodarczą, a korzystający zobowiązuje się do uiszczania opłat leasingowych. Ich suma za cały okres trwania umowy powinna odpowiadać cenie nabycia tej rzeczy wraz z innymi związanymi z tym kosztami, powiększonej o zysk finansującego.

Ogólne warunki

Z odmienną sytuacją mamy do czynienia w przypadku leasingu operacyjnego. Cechuje go bowiem to, że rzecz będąca przedmiotem leasingu oddawana jest korzystającemu na krótki okres, niepokrywający się z czasem jej gospodarczej przydatności. Opłaty uiszczane przez korzystającego mają zaś postać świadczeń okresowych.

Zgodnie z art. 7092 Kodeksu cywilnego umowa leasingu powinna zostać zawarta na piśmie pod rygorem nieważności. Ogólną zasadą stosowaną przez finansujących jest przekazywanie wraz z umową leasingu formularza ogólnych warunków leasingu, jako integralna część porozumienia, wiążąca dla obu stron. Postanowienia zawarte w OWL często są bardzo rozległe i szczegółowo regulują poszczególne kwestie. Pomimo to, a może właśnie z tego powodu, korzystający przed zawarciem umowy często nie zapoznają się z regulacjami, co w przypadku ewentualnych sporów z finansującym może skutkować dla nich wieloma niekorzystnymi konsekwencjami.

Szczegółowa analiza umowy

Analiza powinna dotyczyć w pierwszej kolejności oczywiście przepisów o opłatach przysługujących finansującemu. Regulacje te w dużej mierze zależą wprawdzie od indywidualnych ustaleń dokonanych przez strony, lecz warto zwrócić uwagę na terminy uiszczania kolejnych opłat leasingowych, ich wysokość i sposób wyliczenia, jak również skutki zapłaty po terminie.

W przypadku leasingu samochodów osobowych, zwłaszcza, gdy korzystającym jest osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą, istotne mogą okazać się regulacje odnoszące się do kwestii oddawania przedmiotu leasingu do użytkowania osobom trzecim. Z punktu widzenia korzystającego, istotne może się bowiem okazać szczegółowe określenie, czy poza samym przedsiębiorcą samochodem mogą jeździć jego pracownicy, osoby z nim współpracujące czy też członkowie rodziny.

Wypowiedzenie

Warto również zwrócić uwagę na zapisy określające warunki, w których finansujący uprawniony będzie do wypowiedzenia umowy przed upływem terminu jej obowiązywania. Często bowiem zastrzega się, że dojdzie do tego np. gdy zostanie wszczęte przeciwko niemu postępowanie egzekucyjne, dojdzie do wystąpienia zaległości podatkowych albo z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne, a nawet w przypadku istotnego pogorszenia stanu majątkowego podmiotu korzystającego, mogącego w ocenie finansującego skutkować zagrożeniem zaprzestania wykonywania zobowiązań wynikających z umowy leasingu. Tego typu zapisy przyznają finansującemu duży zakres dowolności w zakresie oceny sytuacji finansowej, co w pewnych przypadkach może stwarzać poważne ryzyko dla korzystającego.

Co więcej, w ramach uprawnień przysługujących finansującemu, w umowie może się znaleźć zapis, zgodnie z którym korzystający będzie zobowiązany pod rygorem jej wypowiedzenia, do przekazywania finansującemu swoich sprawozdań finansowych, deklaracji podatkowych, czy też zaświadczeń wskazujących na brak zaległości w regulowaniu zobowiązań publicznoprawnych.

Odkup samochodu

Warto również zwrócić uwagę na uregulowania odnoszące się do kwestii odkupu samochodu po zakończeniu okresu obowiązywania leasingu. Zazwyczaj strony zastrzegają w umowie, że po jej upływie korzystający będzie miał prawo nabycia pojazdu będącego przedmiotem leasingu po cenie określonej w umowie lub w stosownym harmonogramie spłat. Jednocześnie możliwe jest zastrzeżenie stosunkowo krótkiego okresu, w którym możliwe jest wykonanie tego prawa. Warto więc to sprawdzić dokładnie, ponieważ w przypadku, gdyby korzystający uchybił temu terminowi, późniejsze nabycie przedmiotu leasingu może okazać się niemożliwe.

Fot. Fotolia