Kobiety w branży TSL

Europejski sektor transportu poprzez uwarunkowania wywodzące się z tradycji, został zdominowany przez mężczyzn we wszystkich gałęziach, poczynając od transportu drogowego a na kosmicznym kończąc. Taka sytuacja wynika przede wszystkim z faktu, iż politykę transportową opracowują zwykle mężczyźni, którzy patrzą na świat przez pryzmat swojego stylu życia.

Nie ulega wątpliwości, że sektor jest zdominowany przez mężczyzn i w związku z tym jest przystosowany do pracowników płci męskiej. Niestety, w Unii Europejskiej brak też działań na rzecz uwzględnienia aspektu płci.

Widać jednak pewne zmiany… Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny zwrócił uwagę na pewne aspekty świadczące o podążaniu polityki w dobrym kierunku:

• sprawowanie urzędu komisarza UE odpowiedzialnego za transport przez Violetę Bulc;
• przeprowadzenie badań udowadniających, że większa liczba kobiet na stanowiskach kierowniczych, przynosi przedsiębiorstwom znaczące korzyści. Podkreśla się, że kobiety w procesach decyzyjnych wprowadzają innowacyjność i opracowują nowe koncepcje na rynku.

Raport Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego zaleca Komisji Europejskiej zbieranie danych i analizę statystyczną uwzgledniającą podział ze względu na płeć w zakresie:

• wytycznych i doradztwa w ramach szkolnictwa średniego i wyższego;
• kwalifikacji i szkoleń, w tym szkolnictwa średniego i wyższego;
• poziomów wynagrodzeń;
• możliwościach rozwoju kariery i przeszkód w tym zakresie;
• godzenia życia zawodowego z prywatnym;
• zdrowia i bezpieczeństwa w miejscu pracy;
• kultury pracy, w tym podział na role przypisywane płci;
• udziału kobiet w polityce i podejmowaniu decyzji, w tym ich poziom zaangażowania w zarządy spółek;
• przeznaczanie zasobów dla kobiet prowadzących własną działalność gospodarczą.

W raporcie opublikowanym przez Komisję Europejską (o nazwie: „II wydanie tabeli wyników UE w transporcie”) pokazana jest zmienna ilości kobiet zatrudnionych w sektorze transportu w poszczególnych państwach Unii Europejskiej. Według raportu Polska uplasowała się nieco poniżej średniej UE.

Analizując odsetek kobiet zatrudnionych w sektorze transportu i magazynowania w stosunku do ogółu zatrudnionych w transporcie najlepszymi wynikami mogą poszczycić się: Cypr (32%), Estonia (28%), Litwa (28%), Czechy (28%), Węgry (26%), Francja (26%), Niechlubne najgorsze pozycje osiągnęły następujące państwa: Luksemburg (15%), Grecja (16%), Słowenia (16%), Rosja (17%), Belgia (18%), Hiszpania (18%), Portugalia (20%). Polska uplasowała się na 18 miejscu w Unii Europejskiej, z wynikiem 21%. Dodajmy, że jest to osiem pozycji poniżej średniej europejskiej.

Jednak, jak podaje Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny, w ostatnich dekadach udział kobiet na europejskim rynku pracy zwiększył się we wszystkich segmentach. Choć pozytywna tendencja jest utrzymywana, sektor transportu wciąż w dużym stopniu nie jest przyjaznym otoczeniem dla pracujących kobiet. Branża w dalszym ciągu jest zdeterminowana przez mężczyzn, którzy wykonują pracę jako kierowcy, piloci, technicy oraz pracownicy fizyczni. Natomiast kobiety są zatrudnione głównie na stanowiskach związanych z usługami i administracją. A widok kobiety za kierownicą samochodu ciężarowego dzisiaj również stanowi dość niecodzienny widok. W krajach wysokorozwiniętych kobiety pracujące w zawodzie kierowcy samochodu ciężarowego stanowią 1% – 5% wszystkich kierowców.

Należy zauważyć, że płeć piękna jest zatrudniona głównie na stanowiskach związanych z nowymi łańcuchami dostaw oraz w przedsiębiorstwach logistycznych.

Warto nadmienić, że nowe technologie umożliwiają obecnie zarówno kobietom jak i mężczyznom pracę na takich samych stanowiskach, ponieważ niwelują wymaganie odnoszące się do tężyzny fizycznej.

Statystyki pokazują też nadal wyraźne różnice związane z poziomem płac mężczyzn i kobiet Mężczyźni dominują na stanowiskach wyżej opłacanych: technicznych/kierowniczych. Natomiast kobiety zatrudniane są w działach administracji i obsługi klienta, gdzie zarabiają odpowiednio mniej. Ponadto, zauważalne są też różnice związane z czasem pracy. Mężczyźni przepracowują więcej godzin dziennie, podczas gdy kobiety często wybierają pracę w elastycznych systemach godzinowych, co w efekcie doprowadza do sytuacji, w której sektor transportu oferuje lepsze perspektywy rozwoju kariery mężczyznom.

Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny zachęca przedsiębiorstwa do dzielenia się statystykami dotyczących aspektu płcy w ramach ich odpowiedzialności społecznej, a także do zaangażowania w propagowanie pracy kobiet w sektorze transportu. Co ma przyczynić się do stworzenia obrazu tego sektora, jako sektora preferowanego przez wszystkich bez względu na płeć.

PKS Gdańsk-Oliwa SA zatrudnia obecnie 55,5% kobiet. Dodajmy, że stanowią one 44,4% kadry menadżerskiej firmy. Z ciekawostek, warto nadmienić, co nie zdarza się często, że w latach 1953-1979 na stanowisku kierowcy zatrudniona była kobieta – Pani Zofia Pułka.

Pani Zofia na stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego przepracowała przeszło 26 lat, godząc pracę z życiem rodzinnym i wychowując dwójkę synów. Urodzona w 1919 roku, z zawodu Kierowcą kategorii C, w 1969 roku odznaczona srebrną odznaką Wzorowego kierowcy. Honorowa odznaka okresu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej była zaszczytnym wyróżnieniem oraz wyrazem uznania dla wzorowej zawodowej i społecznej postawy kierowców pojazdów samochodowych oraz motorniczych tramwajów.

PKS Gdańsk-Oliwa SA, na podstawie: TEN/573 Kobiety a transport; Bruksela, 1 lipca 2015 r. „Opinia Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego: w sprawie: „Kobiety a transport”;