Transformacja cyfrowa w przemyśle
Pojęcie transformacji cyfrowej w przemyśle towarzyszy nam od wielu lat. Odkąd pojawiły się pierwsze systemy informatyczne, firmy zaczęły dążyć do automatyzacji procesów, wykorzystując wsparcie technologii informacyjnych.
Segregatory dokumentów zaczęły być zastępowane przez foldery plików, kalkulatory przez arkusze kalkulacyjne, a czynności manualne zostały wsparte automatyzacją. W latach 90. XX wieku nastąpił gwałtowny wzrost popytu na oprogramowanie klasy ERP (Enterprise Resource Planning), wspomagające zarządzanie zasobami przedsiębiorstwa w jego czterech podstawowych obszarach: produkcji, finansach, zakupach oraz sprzedaży.
W XXI wieku transformacja cyfrowa w przemyśle nabiera nowego znaczenia. Zauważalne jest z pewnością zdecydowanie większe nasycenie rynku systemów klasy ERP, w stosunku do lat 90. XX wieku. W przeszłości o sukcesie firm produkcyjnych w dużej mierze decydował efekt skali przy jednoczesnej minimalizacji kosztu jednostkowego i zachowaniu satysfakcjonującej jakości. Zwiększające się wymagania klientów spowodowały konieczność zmiany modelu działalności z produkcji „na magazyn” na produkcję „pod zamówienie”. Firmy produkcyjne stanęły przed poważnym wyzwaniem, w jaki sposób osiągać rentowność na coraz krótszych seriach w czasach, kiedy ekonomiczna wielkość partii traci swoje dotychczasowe znaczenie.
Szeroko pojęta czwarta rewolucja przemysłowa, kojarzona głównie z robotyzacją czy internetem rzeczy, przyniosła również wsparcie w zakresie lepszej organizacji działań operacyjnych firm produkcyjnych. Nowego znaczenia nabrało m.in. harmonogramowanie produkcji. Na rynku pojawiły się wyspecjalizowane systemy klasy APS (Advanced Planning and Scheduling), które stopniowo zastąpiły popularne arkusze kalkulacyjne. Planiści otrzymali narzędzie umożliwiające harmonogramowanie szczegółowe z użyciem wielu różnych reguł kolejkowania, błyskawicznie przeprowadzające kontrolę materiałową i biorące pod uwagę wszelkie ograniczenia procesu produkcyjnego. Wśród korzyści z zastosowania wyspecjalizowanej klasy systemów wymieniane są przede wszystkim: poprawa terminowości produkcji, minimalizacja stanów magazynowych, produkcji w toku, redukcja pracochłonności przygotowania harmonogramu oraz zmiana roli planisty.
Kolejnym ważnym, zrewolucjonizowanym obszarem działalności była rejestracja produkcji. Coraz ważniejszą rolę zaczęły pełnić systemy umożliwiające śledzenie w czasie rzeczywistym postępów realizacji zleceń, korzystające z metod półautomatycznych (zbieranie informacji poprzez panele dotykowe zlokalizowane na hali) oraz automatyczne (pobieranie sygnałów bezpośrednio z maszyn). Informacje uzyskiwane dzięki systemom umożliwiły natomiast wyliczanie rozmaitych wskaźników efektywności działań produkcyjnych, których analiza pozwala na przedsięwzięcie odpowiednich działań zmierzających do zwiększenia konkurencyjności przedsiębiorstwa.
Transformacja cyfrowa wymusiła zmianę modeli biznesowych przedsiębiorstw w kontekście globalnym. Bardzo istotnego znaczenia nabrał outsourcing, który pozwolił firmom na koncentrację na obszarach, w których się specjalizują i które decydują o ich przewadze konkurencyjnej. Producenci zaczęli korzystać z modeli SaaS (system as a service), traktować informatykę jako usługę, powierzaną wyspecjalizowanym firmom. Dzięki technologiom chmurowym zminimalizowane zostały bariery wejścia w nowoczesne technologie informacyjne, zmalały koszty bieżącej obsługi informatycznej oraz podniesione zostało bezpieczeństwo danych.
Opinie na temat przyszłości transformacji cyfrowej są podzielone. Jedni uważają, że dalszy rozwój będzie się odbywał na drodze ewolucji, powodującej stopniowe usprawnienia poszczególnych obszarów działalności przedsiębiorstw. Inni sądzą, że czeka nas rewolucja cyfrowa, która doprowadzi do tworzenia się nowych rynków oraz zanikania tradycyjnych. Pewne jest natomiast, że czekają nas inspirujące zmiany i tylko elastyczne przedsiębiorstwa będą w stanie z powodzeniem egzystować i odnosić sukcesy.
Dr Paweł Dawid
Business Development Manager w DSR S.A.
