Omnichannel daje wybór
Sebastian Kaczmarski, Kierownik ds. Centralnych Operacji Logistycznych, IKEA Distribution Services S.A., opowiada nam o tym jak wyglądała współpraca z FM Logistic przy projektowaniu operacji w Wiskitkach, jak rozwój omnichannel zmienił postrzeganie logistyki przez IKEA, oraz dlaczego zrównoważony rozwój jest tak ważny w działalności firmy.
(Rozmowę z Guilhemem Vicaire z FM Logistic na temat projektu w Wiskitkach znajdą Państwo tutaj)
Panie Sebastianie, IKEA w Polsce działa na naprawdę dużą skalę – mamy u nas nie tylko sklepy stacjonarne, ale też zakłady produkcyjne no i oczywiście szybko rozwijający się omnichannel. Proszę na początku przedstawić skalę operacji logistycznych IKEA prowadzonych w Polsce
IKEA w Polsce, w ramach różnych spółek, prowadzi zróżnicowaną działalność logistyczną – począwszy od produkcji części asortymentu, poprzez transport, czy prowadzenie operacji w regionalnym centrum dystrybucji, które obsługuje sklepy nie tylko w Polsce, ale również w Finlandii, krajach bałtyckich, Słowacji, Czechach i na Węgrzech. To także działalność w sektorze e-commerce poprzez wyspecjalizowane magazyny obsługujące zamówienie klientów z całej Polski. Do tego należy dodać operacje logistyczne w 11 sklepach IKEA. Jest to zatem kompleksowa działalność, dzięki której zatrudniamy kilka tysięcy osób i współpracujemy z wieloma operatorami logistycznymi.
Czy jest jakiś obszar, w którym logistyka IKEA szczególnie wyróżnia się na tle operacji prowadzonych przez inne podmioty z branży?
W naszej działalności biznesowej kierujemy się wizją tworzenia lepszego życia na co dzień dla wielu ludzi, co również jest odzwierciedlone w całym łańcuchu dostaw. Konsekwencją takiego myślenia jest zrównoważony rozwój, który jest jednym z naszych priorytetów. Aby mieć pewność, że dostawcy IKEA w całym łańcuchu wartości stosują się do naszych norm, wszyscy z nich muszą pracować według Kodeksu Postępowania IKEA – IWAY. Dokument definiuje minimalne wymagania wobec dostawców i usługodawców w zakresie warunków pracy, warunków środowiskowych i społecznych, a także opisuje, czego dostawcy mogą oczekiwać od IKEA w zamian. Pozwala nam to wprowadzać, ale i promować odpowiednie standardy na rynku. IKEA od początku działania w obszarze logistyki w Polsce szukała optymalnych rozwiązań, łączących nowoczesne, automatyczne rozwiązania logistyki wewnętrznej z pracą ludzką – nadal chcemy się tak rozwijać, wierząc, że taki mix rozwiązań jest najbardziej korzystny dla zrównoważonego rozwoju.
Pierwsze centrum dystrybucyjne firmy w Jarostach działa już ponad 20 lat. Jak wiemy, jego rola jest dziś bardzo duża także w skali europejskiej…
Tak, Centrum Dystrybucji w Jarostach zostało otwarte w 2001 roku i z biegiem lat zostało kilkukrotnie rozbudowane. Aktualna powierzchnia to 157 000 mkw. Rola Centrum Dystrybucji w tym czasie się zmieniała, zmianie uległy również procesy magazynowo – logistyczne, czy obsługiwane rynki IKEA. Z uwagi na zasięg działania, skalę oraz pojemność, jest to kluczowa lokalizacja dla całego łańcucha dostaw IKEA. Obecnie, Centrum Dystrybucji w Jarostach realizuje również zamówienia e-commerce – tzw. dostawy paletowe realizowane do odbiorców indywidualnych w Polsce.
Jaką rolę w sieci logistycznej IKEA będzie pełnił nowy obiekt w Wiskitkach?
Obiekt w Wiskitkach to nowa platforma ukierunkowana na realizację małych zamówień paczkowych. Dzięki tej jednostce, IKEA zabezpieczyła potrzeby rozwoju w ramach sprzedaży omnikanałowej na kolejne lata. Jest to nowy obiekt, który poprzez dostosowanie procesów i nowe rozwiązania z zakresu automatyzacji, umożliwi nam oferowanie jeszcze bardziej dostępnych usług dla klientów i zabezpiecza perspektywę wzrostu liczby wysyłanych paczek. Dla klienta istnieje jedna IKEA, bez względu na to czy produkty kupuje w sklepie stacjonarnym, online czy poprzez Aplikację Mobilną. Dlatego celem IKEA jest stworzenie przyjaznego i wygodnego doświadczenia w środowisku omnikanałowym.
Jak wyglądała współpraca FM Logistic i IKEA przy tym imponującym projekcie? Które z zaproponowanych rozwiązań były inicjatywą operatora, a które są efektem wspólnych ustaleń i prac?
Nasza współpraca przy tym projekcie – bo z FM Logistic współpracujemy również w ramach Centrum Dystrybucyjnym w Jarostach – rozpoczęła się na etapie przetargu i projektowania przestrzeni magazynowej. Większość rozwiązań została zaproponowana przez operatora, jednak zastosowane są również elementy, które sami rekomendowaliśmy, jak np. profile w regałach do składowania palet czy też maszyna Packsize do tworzenia opakowań na wymiar. To rozwiązanie pozwalające na przycinanie wysokości kartonów do wielkości produktów, zapewnia mniejsze zużycie papieru. Są to sprawdzone rozwiązania w innych magazynach paczkowych IKEA, dlatego uważaliśmy za zasadne ich wykorzystanie. Całość ma przekładać się na zwiększenie dostępności, poprawę procesu dostaw artykułów IKEA oraz zwiększenie satysfakcji naszych klientów.
Jak rozwój omnichannel zmienił postrzeganie logistyki przez IKEA? Czy byli Państwo gotowi na idące za tym wyzwania?
IKEA rozpoczęła modyfikację łańcucha dostaw jeszcze przed wybuchem pandemii COVID-19 i postawiła na zintensyfikowanie rozwoju w kierunku omnikanałowym. Otwarcie Centrum Dystrybucji do klienta w Jarostach czy pierwszego magazynu e-commerce dla małych paczek w 2018 roku, były krokiem wyprzedzającym. Dzięki temu mogliśmy szybciej reagować na zachodzące zmiany i nowe potrzeby klientów. Omnikanałowość w IKEA oznacza dawanie klientom opcji wyboru najwygodniejszego dla nich miejsca i sposobu zakupów, co jest odpowiedzią na ich wzrastające oczekiwania oraz potrzeby. Dlatego dostosowanie jednostek centralnych do większej sprzedaży online to jeden element. Nie możemy jednak zapomnieć o adaptacji sklepów stacjonarnych, które dziś pełnią kluczowy element w siatce logistycznej i realizują wiele zadań Fulfilment, wspierając dalszy rozwój omnikanałowy.
Dzięki współpracy z FM Logistic i inwestycji w zaawansowaną automatykę, klienci zyskali możliwość dokonywania zamówień z opcją dostawy kolejnego dnia w szerszym oknie czasowych. Ale czy opcja “next-day-delivery” jest na tyle istotna dla polskiego klienta, że warto dokonywać pod jej kątem niebagatelnych inwestycji?
Oczekiwania klientów zmieniają się cały czas i chcemy na nie odpowiadać, dając klientom wybór. Podejście omnikanałowe do sprzedaży zapewnia, że nasi klienci otrzymują wysokiej jakości artykuły wyposażenia domów – kiedykolwiek, jakkolwiek i gdziekolwiek chcą. Dzisiaj, klienci mają do dyspozycji na stronie internetowej kalendarz, dzięki któremu mogą wybrać oczekiwany dzień dostawy. Obserwujemy, że część z klientów planuje wydatki i dostawy z wyprzedzeniem, inni oczekują dostawy możliwie szybko. Magazyn w Wiskitkach, dzięki położeniu geograficznemu i zoptymalizowanym procesom idealnie na te potrzeby odpowiada. Automatyka to jednak nie tylko dodatkowe godziny na złożenie zamówień, to również ergonomia pracy, skalowalność i elastyczność. Stąd też taka decyzja.
Czy sądzi Pan, że nawet bez wybuchu pandemii Covid-19, kanały handlu elektronicznego w niewiele odleglejszym horyzoncie czasowym i tak osiągnęłyby obserwowany dziś poziom popularności.
Na pewno pandemia przyspieszyła zmiany na rynku, które większość firm przewidywała, patrząc na trendy na innych, lepiej rozwiniętych rynkach e-commerce na świecie. IKEA od kilku lat notuje wzrost udziału sprzedaży online. Polska to także jeden z najszybciej rosnących rynków online w IKEA na świecie. Udział sprzedaży z tego kanału wyniósł w minionym roku aż 29% i stale utrzymuje ten poziom, pomimo powrotu klientów do sklepów stacjonarnych.
W Wiskitkach wdrożono też rozwiązania, które pozwalają zminimalizować ilość surowców zużywanych w procesie pakowania. To z pewnością doskonale wpisuje się w proekologiczną strategię IKEA…
Staramy postępować się w sposób jak najbardziej przyjazny dla ludzi i środowiska, między innymi poprzez odpowiednie dopasowanie opakowania transportowego do zawartości zamówienia, wykorzystując możliwie jak najmniejszą liczbę komponentów do jego pakowania. Wspierają nas w tym różne technologie, na przykład wspomniane narzędzie Packsize, które w oparciu o parametry zawartości zamówienia, dobiera najbardziej dopasowane pudełko z aktualnie dostępnych rozmiarów.
Mając na względzie troskę o zasoby wyeliminowaliśmy z zewnętrznych opakowań transportowych plastik. Korzystamy z tektury oraz papieru, który jest materiałem łatwo poddającym się recyklingowi. W IKEA przyjęliśmy podejście ciągłego doskonalenia procesu pakowania i dostarczania zamówień, dlatego też stale pracujemy także nad kolejnymi ulepszeniami, zarówno w obszarze jakości, jak i zrównoważonego rozwoju. Jest to również bardzo ważny aspekt dostrzegany i ceniony przez klientów.
W jakich obszarach logistyki IKEA zamierza jeszcze głębiej eksploatować potencjał zrównoważonego rozwoju?
Działamy wielowymiarowo, szukamy obszarów do poprawy. Pracujemy w Polsce oraz globalnie nad rozwiązaniami w zakresie zeroemisyjnego transportu, zarówno na potrzeby fabryk IKEA, jak i w dostawach do klientów. W ujęciu globalnym, mamy obecnie częściowo wdrożone dostawy o zerowej emisji w 24 krajach i udało nam się osiągnąć w 100% bezemisyjne dostawy do domu w 15 miastach, takich jak Amsterdam, Wiedeń, Glasgow, Nicea, Oslo, Szanghaj i dziewięciu innych znaczących miastach w Chinach. Wskaźnik dostaw do domów przy użyciu pojazdów elektrycznych lub zeroemisyjnych wzrósł do 12,3% w FY22 w ujęciu globalnym, jednakże na całościowy postęp wciąż mają wpływ trudne warunki rynkowe, w tym brak wystarczającej dostępności pojazdów elektrycznych oraz opóźnienia w realizacji zamówień składanych na kolejne pojazdy.
W Polsce IKEA razem z Grupą Raben i Volvo Trucks w 2022 roku rozpoczęła współpracę w zakresie zeroemisyjnego transportu ciężkiego. Wprowadziliśmy ciężkie elektryczne samochody ciężarowe Volvo do obsługi wewnętrznych przepływów transportowych w dwóch swoich fabrykach w Zbąszynku, które są obsługiwane przez Grupę Raben. Wnioski z pilotażu zostaną wykorzystane do elektryfikacji operacji transportowych na dużą skalę w większej sieci transportowej.
Chcemy, aby nasze wszystkie jednostki oraz cały łańcuch wartości osiągały stały postęp w zmniejszaniu naszego całkowitego śladu klimatycznego.
Czy sądzi Pan, że IKEA jako branżowy lider pełni rolę pioniera, z którego doświadczeń będą korzystać inne przedsiębiorstwa podczas reorganizacji swojej logistyki?
Szukamy optymalnych i zrównoważonych rozwiązań, które pasuję do modelu biznesowego. Widzimy, że pewne rozwiązania, które wdrażaliśmy wiele miesięcy temu stają się standardem, np. realizacja zamówień online w sklepach stacjonarnych czy Skrytka IKEA, czyli automat paczkowy do odbioru zamówień, zlokalizowany przy sklepie. Chcemy, aby rozwiązania stosowane przez IKEA odpowiadały na potrzeby klientów i realizowały rozwój biznesu w kierunku omnikanałowym. Nadal większość sprzedaży generowana jest w sklepach stacjonarnych, które stanowią ważne źródło inspiracji i są miejscem spotkań z klientami, zatem musimy mieć również optymalny model dystrybucji.
Dziękuję za rozmowę
Rozmawiał: Witold Zygmunt
Artykuł ukazał się w czasopiśmie Eurologistics 2/2023
