Dekarbonizacja logistyki, trendy, technologie i narzędzia
Dążenie do zeroemisyjności na szeroką skalę rozpoczęło się w różnych sektorach, takich jak energetyka, przemysł i transport. Dekarbonizacja łańcuchów dostaw i dobór stanowią kluczowe elementy strategii dla sektora logistyki i transportu, dążąc do osiągnięcia celów klimatycznych wyznaczonych na 2050 rok. Dodatkowym motorem napędzającym zmiany są regulacje, takie jak Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD) i konieczność raportowania m.in. redukcji emisji w łańcuchach wartości, co oddziaływać będzie nie tylko największe spółki giełdowe, ale także poddostawców.
– Dekarbonizacja najbardziej emisyjnych sektorów to obecnie duże wyzwanie. Nowe technologie wspierają firmy w realizacji celów. Podmioty objęte ESG muszą raportować wpływ działalności firmy na środowisko naturalne, społeczeństwo oraz sposób zarządzania i realizacji ładu korporacyjnego. Raport zapewnia transparentność działań firmy i pozwala inwestorom, akcjonariuszom, ale także bankom ocenić działania firmy i stopień realizacji celów i zarządzania ryzykiem. Powstaje nowy obszar konkurencyjności, gdzie poza ceną i jakością firmy będą rywalizować w zakresie zrównoważonego rozwoju. Stosowanie cyfrowych narzędzi, które pomogą mierzyć i liczyć ślad węglowy w czasie rzeczywistym to dziś konieczność. Dzięki nim zarządy mogą podejmować dokładne decyzje w celu redukowania śladu węglowego. – tłumaczy Bartosz Sierżęga, Prezes zarządu Ekowitryna
Istotnym elementem mającym wpływ na dekarbonizację łańcuchów wartości jest transport.
Implementacja rozwiązań związanych z elektromobilnością, takich jak pojazdy zeroemisyjnymi, infrastruktura ładowania, ale także zarządzanie pojazdami i sprawna wymiana flot pojazdów spalinowych na elektryczne.
Jednym z pierwszych obszarów, którego transformacja już się rozpoczęła, jest mały transport do 3,5t, głównie w miastach. Obserwujemy to głównie po flotach pojazdów kurierskich, gdzie masowo wdrażane są pojazdy elektryczne, realizując tym samym globalne zobowiązania koncernów do neutralności klimatycznej. Sporo pojazdów należy do jednostek samorządów terytorialnych podlegających wymogom Ustawy o elektromobilności i paliwach alternatywnych. Następnymi w kolejności są firmy oferujące dostawy home delivery, ale również dostawy do sklepów, czy firmy przeprowadzkowe. Również w obszarze pojazdów specjalistycznych pow. 3,5t pojawiają się np. zeroemisyjne maszyny budowlane jak betoniarki, czy wywrotki, które skutecznie zastępują ich spalinowe odpowiedniki. Pojawienie się stref czystego transportu, przyspieszy transformacje wielu obszarów, gdzie wykorzystuje się pojazdy. Kluczowe dla tych grup będzie zoptymalizowanie tras, ale również wdrożenie i efektywne wykorzystanie infrastruktury ładowania.
Kolejnym kluczowym obszarem, który odegra istotną rolę są centra magazynowe. To technologie związane z działalnością operacyjną nowoczesnych centrów dystrybucji: zaawansowane systemy cyfrowe, automatyzacja i robotyzacja procesów magazynowych, wykorzystanie technologii IoT, dekarbonizacja intralogistyki (elektryczne wózki widłowe), automatyczne systemy magazynowe.
– Dekarbonizacja centrów magazynowych to bardzo pojemne pojęcie, ponieważ zaczyna się już od etapu budowy i wykorzystania odpowiednich materiałów i systemów, przez stosowanie szeregu rozwiązań poprawiających parametry zrównoważenia (energooszczędne oświetlenia, generowanie energii z własnych źródeł i stosowanie magazynów energii). Po stronie najemcy również pojawiają się rozwiązania, w odpowiedzi na potrzebę zwiększenia efektywności i redukcji emisji, jak inteligentne zarządzanie i transport wewnętrzny, monitorowanie parametrów i aktywne dostosowywanie się do warunków, ale przede wszystkim gotowość na elektromobilność. Dekarbonizacja transportu ciężarowego będzie jednym z głównych obszarów, które będą realizowane i już teraz musimy zadbać o świadomość i zapewnić, że takie projekty będą mogły zostać zrealizowane, np. uprzednio zwiększając moc przyłączeniową. Kompleksowe podejście do dekarbonizacji transportu jest niezbędne, mając na uwadze, że Polska jest logistycznym i spedycyjnym liderem na rynku europejskim – dodaje Sylwia Jagódka, założycielka Magazyny 123.
Transport ciężarowy będzie rozwijał się dynamicznie w najbliższych latach, firmy szukając możliwości obniżenia śladu węglowego już teraz korzystają z elektrycznych ciągników siodłowych i ciężarówek w projektach pilotażowych, budując doświadczenie. W Polsce dostępne będą programy dofinansowań do zakupu pojazdów ciężarowych o budżecie 1 mld PLN i budowy ogólnodostępnych punktów ładowania zarówno przy autostradach i drogach szybkiego ruchu, jak i centrach logistycznych z budżetem 2 mld PLN. Budowa sieci stacji ładowania dedykowanych ciężarówkom będzie niezbędna, żeby ten obszar rozwinął się dynamicznie i pozwolił polskim firmom na budowanie przewagi konkurencyjnej. Następnym krokiem będzie również technologia MCS – Megawatt Charging System.
– Istotną rolę dla wdrożeń elektrycznych ciężarówek będą pełniły centra logistyczne, ponieważ zanim będziemy mieli dostępną publiczną infrastrukturę ładowania, już teraz większość zaimplementowanych projektów operuje taką pomiędzy magazynami i fabryką lub pomiędzy centrami dystrybucyjnymi. Firmy transportowe już teraz mogą wdrożyć narzędzia, które pomogą wytypować, które pojazdy nadają się już teraz do wymiany – dodaje Krzysztof Burda, Prezes zarządu PIRE.
W tym wszystkim, telematyka odgrywa kluczową rolę w optymalizacji wykorzystania pojazdów, dostarczają cennych danych o użytkowaniu pojazdów, ale także redukcji emisji.
– Kultura oparta na danych sprzyja ciągłej poprawie wydajności, ich zastosowanie i wykorzystanie pozwala optymalizować i monitorować, a w kontekście dekarbonizacji tworzyć dokładne raporty zaoszczędzonego CO2 z wykorzystaniem pojazdów elektrycznych, w naszym portfolio monitorujemy ponad 1200 takich pojazdów. Systemy takie jak nasz pozwalają na efektywne zarządzanie flotą, ale również są ważnym elementem wdrażania cyberbezpieczeństwa w firmie – zaznacza Kamil Jakacki, Dyrektor sprzedaży i rozwoju Cartrack Polska
Ważnym czynnikiem będzie również stosowanie, systemów opakowań zwrotnych pozwalających na znaczne ograniczenie odpadów i emisji CO2. Wyzwaniem pozostaje jednak integracja tych systemów na szeroką skalę oraz przekonanie konsumentów i przedsiębiorstw do ich wykorzystania. Rozwój standardów i wspólnych platform może przyspieszyć adopcję tych rozwiązań. Odpady są ogromnym zagrożeniem dla idei zrównoważonych działań.
Realizacja celów “net zero” do 2050 roku wymaga zarówno znaczących inwestycji, jak i zmiany w podejściu do zarządzania łańcuchem dostaw, konieczność szczegółowego monitorowania i raportowania emisji stymuluje poszukiwanie innowacyjnych rozwiązań w zakresie dekarbonizacji, dlatego tak ważną rolę będą odgrywały tu startupy i firmy technologiczne wspierające inne podmioty w realizacji celów.
