Elektryk w praktyce

Elektryczne samochody ciężarowe już dziś mogą z powodzeniem realizować dostawy w aglomeracjach miejskich, a w porównaniu do pojazdów spalinowych w znacznym stopniu ograniczają emisję dwutlenku węgla, zanieczyszczeń oraz hałasu. Polskie Stowarzyszenie Paliw Alternatywnych (PSPA) podsumowało wyniki projektu „EKO-LOG” – pierwszego w Polsce badania pilotażowego seryjnej, w 100 proc. elektrycznej ciężarówki.

W ramach projektu „EKO-LOG” całkowicie elektryczny samochód ciężarowy Volvo FE Electric przez 9 tygodni pokonał łącznie dystans 5056 km, przewożąc ładunki o łącznej masie 285 ton i każdorazowo realizując 100% założonego harmonogramu pracy. Zeroemisyjna ciężarówka, w rzeczywistych warunkach użytkowania, realizowała zadania komercyjne dla takich firm jak IKEA Retail, H&M Logistics oraz No Limit. Wsparcie technologiczne badania zapewniła firma Columbus Energy.

Pięć badanych obszarów

– Badanie zaadresowało 5 kluczowych obszarów, w ramach których oceniliśmy aspekty wydajnościowe, użytkowe, środowiskowe, społeczne oraz dokonaliśmy analizy kosztów eksploatacji pierwszej, seryjnej ciężarówki elektrycznej w naszym kraju. Zadaniem projektu była odpowiedź na pytanie, czy elektryczny samochód ciężarowy w Polsce może stanowić alternatywę dla pojazdów konwencjonalnych. Po realizacji badania wiemy już, że tak. Aby elektryfikacja transportu ciężkiego w Polsce na szerszą skalę stała się faktem, konieczne jest jednak podjęcie wielopłaszczyznowych działań obejmujących rozbudowę dedykowanej infrastruktury ładowania wysokiej mocy oraz wprowadzenie skutecznych instrumentów wsparcia finansowego nabywców tego typu pojazdów – mówi Maciej Mazur, dyrektor zarządzający PSPA.

– Mówiąc o prężnym rozwoju elektromobilności w Polsce jesteśmy świadomi, że musi się zadziać jeszcze bardzo wiele, aby pojazdy elektryczne Volvo Trucks spopularyzować. Jednak nasze podejście w tym zakresie, wykracza daleko poza same aspekty technologiczne. Przekazując pierwszą w Polsce ciężarówkę Volvo FE Electric do testów komercyjnych chcieliśmy się dowiedzieć, co jeszcze musi się zadziać by branża transportowa poddała się transformacji w kierunku zrównoważonego transportu. Wyniki raportu „EKO-LOG” pozwolą nam określić obszary, w których wspólnie z klientami, decydentami i partnerami biznesowymi musimy wspólnie działać. Projekt „EKO-LOG” udowadnia, że w Polsce jest już możliwość realizowania zleceń transportowych przy wykorzystaniu elektrycznych ciężarówek. W dużej aglomeracji miejskiej kierowcy elektrycznej ciężarówki Volvo Trucks docenili ciszę, komfort pracy, ale też czas realizacji zadań, który z uwagi na niestandardowe godziny pracy oraz wykorzystanie bus pasów bardzo się skrócił – komentuje Małgorzata Kulis dyrektor zarządzająca Volvo Trucks Polska

Miejskie dystanse

Średni dzienny dystans, który pokonywała zeroemisyjna ciężarówka, wynosił 111 km. Podczas trwania projektu samochód zużył łącznie 7056 kWh energii elektrycznej. O tym, jak istotną rolę w pojazdach elektrycznych tego typu pełnią systemy hamowania rekuperacyjnego, świadczy fakt, że podczas testu odzyskano aż 1023 kWh energii, która pozwoliła na przejechanie dodatkowych ok. 850 km.

– Projekt EKO-LOG pozwolił ustalić ponadto, w jakim zakresie masa przewożonego ładunku wpływa na zasięg elektrycznych ciężarówek. Parametr ten jest szczególnie istotny dla planowania procesów logistycznych, a w konsekwencji dla sprawności całego łańcucha logistycznego. Dane empiryczne pozyskane w czasie trwania projektu poddane pogłębionej analizie, umożliwiły oszacowanie wpływu masy ładunku na zużycie energii elektrycznej. Uzyskane wyniki wskazują, że każda tona ładunku wpływa na zwiększenie zużycia energii o 7,85 %. Oznacza to, że realny zasięg badanego pojazdu może wynieść od 102 km w przypadku maksymalnego obciążenia pojazdu do nawet 214 km, przy małym obciążeniu  – mówi Albert Kania z PSPA, koordynator projektu „EKO-LOG”.

W trakcie badania przeprowadzono również analizę porównawczą oddziaływania ciężarowego, spalinowego i elektrycznego pojazdu na środowisko w zakresie emisji dwutlenku węgla oraz hałasu. Wyniki wskazują, że pojazd elektryczny wykorzystany w transporcie ciężkim pozwala zredukować emisje o nawet 60% na każdy przejechany kilometr, przy założeniu, że energia do jego zasilania jest pobierana z sieci. Natomiast przy zasilaniu energią pochodzącą ze źródeł odnawialnych, na etapie eksploatacji ciężarówka jest w 100% zeroemisyjna. Elektryfikacja transportu ciężkiego przynosi ponadto znaczące korzyści w zakresie obniżenia poziomu emitowanego hałasu, co ma szczególne znaczenie podczas realizacji dostaw w gęsto zaludnionych obszarach miejskich. Na postoju różnice osiągają poziom blisko 20 dB i są wyraźne na korzyść pojazdu elektrycznego aż do prędkości 50 km/h. To wartości, które w ruchu miejskim są szczególnie istotne. Warto zaznaczyć, że różnica rzędu 2 dB oznacza niemal dwukrotne zmniejszenie natężania hałasu.

– Cieszymy się, że IKEA wzięła aktywny udział w projekcie EKO-LOG i jako pierwsi mieliśmy możliwość sprawdzenia elektrycznego samochodu ciężarowego w polskich, realnych warunkach logistycznych. Test pokazał nam, że realizacja dostaw na krótkich dystansach z wykorzystaniem tego typu pojazdu jest neutralna biznesowo dla naszych sklepów. Jest to dla nas kolejny, ważny krok na drodze do wdrażania zeroemisyjnych rozwiązań transportowych i rozwoju elektromobilności. Nieustannie z uwagą przyglądamy się nowym rozwiązaniom technologicznym i testujemy je, by w kolejnym kroku móc je wdrażać na masową skalę – mówi Wioletta Dąbrowska, Fulfilment Sourcing Manager w IKEA Retail Polska.

Elektryfikacja nie jest prosta

W ramach projektu przeprowadzono ponadto ogólnopolskie badanie ankietowe, w celu poznania opinii społecznej w zakresie transformacji sektora transportu ciężkiego. Zdaniem aż 69,9% respondentów, duże aglomeracje miejskie powinny zamknąć się na spalinowy transport ciężki już od 2035 roku. To wskazuje, jak duże poparcie społeczne miałby projekt wdrożenia stref czystego transportu wykluczający z miast najbardziej zanieczyszczające środowisko pojazdy ciężarowe. Ponadto 70,5% respondentów jest przekonanych, że elektryfikacja transportu wpłynie korzystnie na poprawę jakości życia w mieście.

– Elektryfikacja transportu nie jest rzeczą prostą, cały czas uczymy się jej i poznajemy ją w nowych odsłonach m.in. dzięki takim projektom jak EKO-LOG. Zmniejszenie emisji z drogowego transportu ciężkiego jest w Polsce dużym wyzwaniem. Projekt badawczy EKO-LOG był dobrą okazją do zbadania możliwości wdrożenia elektrycznych pojazdów ciężarowych, jako alternatywy dla naszej konwencjonalnej floty logistycznej. Wierzymy, że postęp można osiągnąć jedynie poprzez współpracę w całej branży. Dzięki partnerstwu i uczestnictwu w tym projekcie, mieliśmy możliwość dzielenia się wiedzą i doświadczeniem oraz zachęcania do pozytywnych zmian w kierunku zrównoważonych praktyk. Inicjatywy, takie jak ta, są dla nas kluczowe, aby poczynić kroki w kierunku naszego zobowiązania do redukcji emisji CO i uzyskania pozytywnego wpływu na klimat w całym łańcuchu wartości do 2040 r. Będziemy nadal intensywnie pracować nad każdym działaniem, które pomoże nam zmniejszyć nasz ślad węglowy i osiągać tak ambitne i ważne dla nas cele – mówi o projekcie Michael Schulz Regional Manager Region East Europe H&M Logistics

Ważnym elementem związanym z eksploatacją pojazdów ciężarowych, są koszty poniesione na zakup energii elektrycznej lub paliwa. Wyniki badania wykazały, że nabycie elektrycznej ciężarówki może przynieść w skali roku oszczędności z tego tytułu wynoszące od 47% do nawet 58%. Ich ostateczna wysokość zależy od aktualnych cen paliw, które w ostatnim czasie dynamicznie wzrastają.

– Dwumiesięczne testy EKO-LOG to dla No Limit wartościowe doświadczenie, a raport podsumowujący ten projekt zawiera wiele cennych wniosków. W trakcie testu sprawdziliśmy ciężarówkę w różnych konfiguracjach operacyjnych, na krótkich i dłuższych trasach. Zgromadzone dane z ponad 5000 kilometrów dotyczą technicznych aspektów pojazdu, spalania, emisji oraz infrastruktury ładowania. Biorąc pod uwagę globalne trendy, unijne wymagania i krajowe zmiany legislacyjne, jesteśmy przekonani, że obszar elektryfikacji transportu ciężkiego będzie w najbliższych latach rozwijał się bardzo dynamicznie. Logistyka dużych aglomeracji w wersji Smart City to nowy etap rozwoju usług, w którym świadomie uczestniczymy jako firma od kilku lat, wdrażając proekologiczne rozwiązania w miastach. Dostawy autem elektrycznym wagi ciężkiej to prawdziwa wisienka na torcie. Świadczymy kompleksowe usługi dla największych firm w Europie od wielu lat i obecnie widzimy oczekiwanie ze strony naszych klientów stosowania rozwiązań proekologicznych w transporcie ciężkim. Bardzo cieszy nas, że pionierami na tym obszarze są nasi szwedzcy partnerzy – zauważa Maciej Rybak, dyrektor Service Line Home Delivery & POSM No Limit.

Opinie kierowców

O ocenę testowanej ciężarówki w ramach projektu „EKO-LOG” zostali poproszeni sami kierowcy, którzy mieli okazje z niej korzystać. Wszyscy jednoznacznie wskazali, że Volvo FE Electric charakteryzuje się lepszym przyspieszeniem niż konwencjonalny odpowiednik. Ponadto wyrazili opinię, że możliwości operacyjne ciężarowego „elektryka” są identyczne jak w przypadku pojazdu spalinowego. Oznacza to, że już dziś elektryczne ciężarówki mogą obsługiwać 100% zadań logistyki miejskiej. Średnia ocena końcowa ustalona przez respondentów wyniosła 4 w skali do 1 do 5.

– Columbus Energy aktywnie uczestniczy we wszelkich inicjatywach przyczyniających się do rozwoju elektromobilności. To przyszłość nie tylko motoryzacji samochodów osobowych, ale i transportu ciężkiego, dlatego chętnie zostaliśmy partnerem projektu „EKO – LOG”. Chcemy się podzielić naszą unikalną technologią oraz wiedzą w zakresie monitorowania i rozliczania procesów związanych z ładowaniem pojazdów elektrycznych. Według badań, 73,1% emisji transportowych w Unii Europejskiej pochodzi z transportu drogowego. Wierzymy, że uczestnictwo Columbus Energy w projekcie EKO – LOG i zapewnienie odpowiedniej wiedzy technicznej pomoże przyczynić się do realnych zmian i odwrócenia tego trendu – mówi Łukasz Jaronik, dyrektor marketingu Columbus Energy.

Artykuł ukazał się w czasopiśmie Eurologistics 5/2021