Pracownik zza wschodniej granicy

Podobna kultura i znajomość języka są czynnikami, które powodują, że uznajemy obcokrajowców zza wschodniej granicy prawie za równe w prawach i obowiązkach pracownikom rodzimym. Sprawdza się to do momentu, gdy kierowca zmieni pracodawcę. Kolejna firma może mieć problem, bo chcąc zatrudnić taką osobę może być zmuszona nawet do kilkomiesięcznego oczekiwania na załatwienie procedur formalnych.

Uprzywilejowani cudzoziemcy

Istnieją dwie podstawy prawne regulujące dopuszczanie cudzoziemców do pracy w Polsce. Są to ustawa z 20 kwietnia 2004 roku o promocji zatrudniania i instytucjach rynku pracy oraz ustawa z dnia 12 grudnia 2013 roku o cudzoziemcach. Przyjmuje się, że zasady wykonywania pracy przez cudzoziemców w naszym kraju określa pierwszy z wymienionych aktów prawnych.

W art. 87 ustawodawca wymienia kategorie cudzoziemców mogących podjąć zatrudnienie w kraju nad Wisłą, klasyfikując ich w zależności od tego, jaki tytuł pobytowy posiadają. Uprzywilejowaną grupą w dostępie do polskiego rynku pracy na czas nie dłuższy niż sześć miesięcy stanowią obywatele Armenii, Białorusi, Gruzji, Mołdawii, Rosji i Ukrainy. Zgodnie z rozporządzeniem ministra pracy i polityki społecznej z 21 kwietnia 2015 roku otrzymali oni prawo do wykonywania pracy w oparciu o uproszczoną procedurę.

Pisemna umowa

Zgodnie z § 1 ust. 20 wymienieni cudzoziemcy mogą pracować przez maksymalnie pół roku, w ciągu kolejnych 12 miesięcy, niezależnie od liczby podmiotów powierzających im wykonywanie obowiązków zawodowych. Musi być jednak spełniony warunek: przed podjęciem przez cudzoziemca czynności związanych na przykład z prowadzeniem ciągnika siodłowego, powiatowy urząd pracy (właściwego ze wzgl. na miejsce pobytu stałego lub siedzibę podmiotu powierzającego wykonywanie pracy) zarejestrował pisemne oświadczenie tego podmiotu o zamiarze powierzenia wykonywania pracy osobie legitymującej się niepolskim paszportem.

Musi być w nim określona nazwa zawodu, miejsce czynności zawodowych, data rozpoczęcia i okres wykonywania pracy, rodzaj umowy stanowiącej podstawę zatrudnienia oraz wysokość wynagrodzenia brutto. I do tego informacje o braku możliwości zaspokojenia potrzeb kadrowych w oparciu o lokalny rynek pracy. Firma powinna także potwierdzić zapoznanie się z przepisami związanymi z pobytem i pracą cudzoziemców. Wykonywanie działań służbowych musi następować na podstawie pisemnej umowy na warunkach określonych w oświadczeniu.

Ważne zaświadczenie

Cudzoziemiec może pracować w oparciu o stosowne oświadczenie lub oświadczenia, przez 6 miesięcy w okresie roku, niezależnie od ilości pracodawców korzystających z jego usług – okresy zatrudnienia się sumują. W przypadku zezwoleń na pracę. kwestię tę reguluje art. 88f ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. Zezwolenie na pracę jest wydawane dla konkretnej osoby i zawiera nazwę pracodawcy, stanowisko/rodzaj pracy, najniższe możliwe wynagrodzenie, wymiar czasu przeznaczony na czynności służbowe oraz okres ważności zezwolenia. Zmiana siedziby, nazwy lub formy prawnej przedsiębiorstwa nie wymagają wydania nowego zezwolenia na pracę.

Ta sama zasada obowiązuje w przypadku zezwoleń na pobyt i pracę wydanych na podstawie ustawy o cudzoziemcach. Obcokrajowiec może pracować wyłącznie na rzecz firmy, która deklarowała jego zatrudnienie. Przedsiębiorstwo musi uzyskać zaświadczenie starosty właściwego ze względu na główne miejsce pracy cudzoziemca, o braku możliwości zaspokojenia potrzeb kadrowych w oparciu o rejestry bezrobotnych i poszukujących zatrudnienia lub o negatywnym wyniku rekrutacji.

Ograniczenie do 6 miesięcy

Zmiana pracodawcy bez konieczności zmiany lub wydania nowego zezwolenia na pobyt czasowy i pracę możliwa jest w przypadku przejęcie firmy/jej części przez innego pracodawcę lub jeżeli cudzoziemiec zamierza pracować u innego przedsiębiorcy. Nie ma zatem możliwości zmiany pracodawcy bez uzyskania odpowiedniego zezwolenia na pracę lub zezwolenia na pracę i pobyt.

Podstawą do określonej długości pobytu cudzoziemca w Polsce są posiadane przez niego dokumenty np. wiza, karta pobytu. Do tego, by pracować, musi mieć dodatkowo odpowiednie zezwolenie. Ograniczenie wynikać może z powodu nieaktualnego tytułu pobytowego/zezwolenia na pracę. Obcokrajowiec może więc w okresie ważności dokumentów pracować nieprzerwanie (nie ma barier miesięcznych, dziennych), gdy zezwolenie jest terminowo ważne. Dotyczy to jednak tylko pozwoleń przyznanych na mocy przepisów ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. W przypadku współpracy na podstawie oświadczenia o zamiarze powierzenia wykonywania pracy, niezależnie od posiadanego tytułu pobytowego, okres zatrudnienia ograniczony jest do 6 miesięcy.