Profilaktyka a obniżenie szkodowości

W roku 2009 w Polsce zginęło w wypadkach ponad 5000 osób, co stanowi zdecydowanie ponad 10% udziału w europejskiej rodzinie kierujących pojazdami. Nasz kraj stanowi więc niechlubną czołówkę, a koszty finansowe (tzw. koszty społeczne) tych wypadków rocznie wynoszą prawie 5 mld złotych, co jest kwotą porównywalną ze wstępnymi szacunkami strat po powodzi z maja 2010 roku.

Nie tylko technika

Nie istnieją statystyki dotyczące polskich kierowców flotowych, którzy ucierpieli w wypadkach. Szacuje się jednak – na podstawie liczby rejestracji samochodów na firmy oraz procentowego udziału firmowych aut w wypadkach na niektórych drogach państw Europy Zachodniej, że kierowcy służbowych pojazdów stanowią w tej grupie około 30%. Również szacunkowo możemy traktować dane brytyjskiego odpowiednika Polskiego Związku Wynajmu i Leasingu Pojazdów, czyli British Vehicle Rental and Leasing Association. Według BVRLA, ze względu na kilkakrotnie dłuższe trasy i częstsze użycie samochodów służbowych niż prywatnych, kierowcy firmowi biorą udział w około połowie zdarzeń drogowych w Wielkiej Brytanii. W Polsce udział ten może być podobny.

Wielu stłuczek czy poważnych wypadków kierowcy mogliby uniknąć, a skutki wielu zdarzeń zminimalizować. Wystarczy wiedzieć, jak należy zachować się w danej sytuacji. Firmy, obok aspektów społecznych – ofiar czy rannych w wypadkach – zwracają też uwagę na kwestie finansowe: wzrost szkodowości floty i rosnące składki ubezpieczeń, straty z powodu unieruchomienia samochodu czy niezdolności do pracy kierowcy. Pierwszą linią frontu w jednym i drugim przypadku jest profilaktyka, czyli szkolenia z bezpiecznej jazdy i przestrzeganie zasad car policy.

Szkolenie kierowców firmowych z bezpiecznej jazdy zwykle kojarzy się z ćwiczeniami doskonalącymi technikę, a więc w sytuacji zagrożenia ratującymi życie i zdrowie: nauką hamowania, prawidłowego wyprzedzania. Jazda bezpieczna ma jednak więcej aspektów, zwykle pomijanych. Firmy świadczące usługi wynajmu długoterminowego przygotowują dla użytkowników flot kilka rodzajów szkoleń, w zależności od wyników analizy najczęściej występujących w danym przedsiębiorstwie zdarzeń. Szkolenia obejmują – wbrew nazwie – nie tylko działania kierowcy związane z ruchem pojazdu, ale i statyczne elementy – właściwego parkowania czy reakcji na pożar.

Pożar, parking, szyby

Pierwszą grupą są uszkodzenia parkingowe, które stanowią najczęściej zgłaszane do towarzystw ubezpieczeniowych szkody. Szkolenie z zasad parkowania obejmuje techniki minimalizowania ryzyka uszkodzenia samochodu, na przykład na parkingach centrów handlowych. Kierowcy uczą się m.in. właściwej oceny odległości od innych pojazdów oraz przewidywania manewrów innych parkujących. W zatłoczonych miejscach nasza koncentracja w sposób naturalny obniża się, ponieważ wyznaczamy sobie zadanie inne niż w czasie jazdy po drodze: chcemy znaleźć odpowiednie miejsce do pozostawienia auta. Szkolenie podkreśla w takim przypadku zasadę ograniczonego zaufania wobec innych kierowców.

Szkolenie na wypadek pożaru obejmuje zasady prawidłowego użycia gaśnicy. I znów istotne jest właściwe przećwiczenie i wielokrotne powtarzanie następujących po sobie czynności, tak, aby w chwili zagrożenia kierowca mógł działać automatycznie, czyli szybko i skutecznie. Drobne uszkodzenia szyb są w samochodach flotowych często spotykanym rodzajem szkód. Najczęściej dotyczy to szyby przedniej lub szyb bocznych. W takim przypadku szczególne znaczenie ma znajomość zasad bezpiecznej jazdy w ciężkich warunkach, na przykład w kolumnie ciężarówek, podczas wymijania lub wyprzedzania na nawierzchniach innych niż asfalt (np. żwir).

Odrębny rodzaj szkoleń obejmuje zdarzenia związane z kradzieżą pojazdu lub jego wyposażenia: radia, anteny czy lusterek. Kierowcy dowiadują się podczas kursu jak uniknąć lub zmniejszyć ryzyko takiego zdarzenia. Poznają również techniki obrony w przypadku kradzieży na „stłuczkę”, „przebite koło” czy próby wyrzucenia kierowcy z samochodu.

Tekst został przygotowany przez ekspertów Polskiego Związku Wynajmu i Leasingu Pojazdów.

Fot. Tomasz Czarnecki