Wygraj ze stresem

Niewielu pracodawców stosując przepisy BHP w celu ochrony zdrowia i życia pracowników zdaje sobie sprawę, że obowiązek ten dotyczy również sfery zagrożeń psychospołecznych, które wywołując stres negatywnie i długofalowo oddziałują na zdrowie i funkcjonowanie zawodowe pracowników. Działania profilaktyczne w tej sferze należą niestety do rzadkości. Tymczasem skutki narażenia na stresory zawodowe stanowią jedną z głównych przyczyn niezdolności do pracy, odpowiadającą wraz z innymi zagrożeniami psychospołecznymi za połowę wszystkich utraconych dni pracy. Już w 2007 roku w krajach Unii Europejskiej ponad 40 milionów pracujących cierpiało z powodu stresu w miejscu pracy, a koszty leczenia związanych z tym chorób szacowano na ok. 20 miliardów euro.

Warto sobie zadać pytanie, czy to czasem my nie znaleźliśmy się w szponach stresu? A może są w nich użytkownicy aut i trzeba pomóc? Postanowiliśmy przedstawić objawy tego poważnego zagrożenia i sposoby radzenia sobie z nimi. Wygrana walka wpłynie na pozytywną atmosferę w pracy, większą wydajność oraz bezpieczeństwo. Ma to szczególne znacznie w przypadku współpracy z prowadzącymi pojazdy, za które odpowiadamy…

Zaburzenia pamięci

Negatywne działanie stresu obserwujemy na trzech poziomach: fizjologicznym, psychologicznym i mającym powiązanie z różnymi zachowaniami. W sferze fizjologicznej wywołuje on między innymi takie objawy, jak bóle mięśni, głowy i pleców, palpitacje serca, biegunkę, niestrawność, pocenie się, suchość w ustach. Wpływa na wzrost ciśnienia krwi, problemy ze snem oraz obniżenie libido.

Na poziomie psychologicznym stres także ma olbrzymie pole do wyrządzenia rozmaitych szkód, powodując zmiany na poziomie psychiki. Dotknięte nimi osoby mogą odczuwać zaburzenia koncentracji i pamięci, a także zniechęcenie. Zmniejszeniu ulega ich motywacja do pracy, spada zaangażowanie w sprawy organizacji (np. dbałość o samochód). Do złego nastroju dołącza zwiększona drażliwość, która utrudnia kontakty z ludźmi, także użytkowników aut z flotowcem. Wiele tych zmian ma charakter odwracalny, ale gdy utrzymują się przez dłuższy czas, u niektórych pracowników mogą przekładać się na jakość i bezpieczeństwo wykonywaj pracy. A za to ostatnie odpowiada również menedżer flotowy…

Błędy oznaczają wypadki

Trzeci poziom związany jest z zachowaniem. Pod wpływem stresu jesteśmy skłonni do podejmowania zachowań ryzykownych, takich jak stosowanie używek (alkohol, tytoń, leki, a nawet narkotyki) czy nawiązywanie przygodnych kontaktów seksualnych. Zmiany w zachowaniu przejawiają się również mniejszą gotowością do wykonywania powierzonych zadań. Osoby nękane przez stres częściej popełniają błędy i ulegają wypadkom. A to powoduje poważne konsekwencje również dla menedżera floty jak i samego przedsiębiorstwa. Mało tego, przecież sam flotowiec może wpaść w pętlę stresu.

Do tego dochodzi zwiększenie częstotliwości dłuższych nieobecności w pracy, co w konsekwencji skutkować może jej utratą. A wiadomo brak pracy to znów bardzo duży stres dla organizmu. Tak dochodzi do sytuacji, gdy pracownicy lub my sami, bo przecież stres dotyczy każdego stanowiska, wpadamy w błędne koło, z którego trudno się wydostać. Reakcje na stres ewoluują wraz z upływem czasu. W krótkim terminie skupiają się wokół dwóch typowych postaw emocjonalnych. Pierwszą z nich charakteryzuje wzmożone odczuwanie złości, irytacji, czy rozdrażnienia. Druga ma związek z lękiem i smutkiem. Dotknięta nią osoba staje się apatyczna, zniechęcona i zrezygnowana. Dręczy ją bezradność, poczucie winy. Ma obniżone poczucie własnej wartości.

Koszmarne dolegliwości

W dłuższej perspektywie do coraz bardziej uciążliwych objawów emocjonalnych dołączają również fizyczne. Ich lista jest znacznie dłuższa niż byśmy sobie życzyli. Praca w środowisku stresowym powoduje między innymi takie dolegliwości jak migreny, bóle żołądka, choroby wrzodowe, bezsenność, zaburzenia seksualne. Odbija się na wszystkich aspektach funkcjonowania, zakłócając zarówno życie zawodowe, jak i społeczne.

Za jej sprawą zmieniają się relacje ze współpracownikami. Częściej pojawiają się konflikty interpersonalne, występuje silna chęć zmiany lub odejścia z pracy, spada zadowolenie z wykonywanych czynności zawodowych, dochodzi do tego rutyna w wykonywaniu zadań, co często skutkuje mniejszą efektywnością zatrudnionego. Pracownik na skraju wytrzymałości psychicznej nierzadko popada w nałogi, wykazuje zaburzenia koncentracji czy też zaburzenia lękowe, a w skrajnych przypadkach może wykształcić zespół zaburzeń po stresie urazowym, a nawet targnąć się na własne życie.

Odciąć się od stresu

Podstawą radzenia sobie ze stresem jest świadomość jego istnienia. Należy wykształcić w sobie umiejętność modyfikacji sposobu postrzegania i reagowania na stresory zawodowe, tak by nadawać im neutralne znaczenie. Świadome kontrolowanie własnych myśli pozwoli identyfikować, a następnie kwestionować irracjonalne przekonania nasilające odczuwanie stresu.

Warto nauczyć się asertywności, czyli konsekwentnego pożądanego dla dobrego zdrowia i samopoczucia zachowania służącego zaspokajaniu własnych potrzeb, bez szkody dla innych osób.

W niektórych sytuacjach zawodowych, gdy nie mamy wpływu na występowanie stresora, dobrze jest korzystać z bardziej pasywnych strategii radzenia sobie ze stresem, takich jak selektywne ignorowanie, polegające na niedostrzeganiu negatywnych aspektów sytuacji stresującej, bądź dostrzeganiu jedynie aspektów pozytywnych lub izolację, która jest emocjonalnym odcinaniem się od źródła stresu.

Praca to nie wszystko

Walcząc o zmianę środowiska pracy (czasu, ilości, sposobu pracy, stosunków społecznych w pracy), dbajmy też o siebie. Nie zapominajmy, że prawidłowe odżywianie oraz sprawność fizyczna obniżają fizjologiczną reaktywność organizmu na stres. Proste ćwiczenia pomogą nam natomiast wyciszyć organizm miarowym oddechem i rozluźnić różne partie mięśni.

Należy pamiętać o zachowywaniu właściwej równowagi pomiędzy życiem zawodowym i prywatnym, tzw. work-life balance. Właściwe planowanie pracy pozwoli ustalić własne priorytety zawodowe i ochronić przed pośpiechem, ustawicznym niedotrzymywaniem terminów, a w rezultacie zaniedbywaniem wypoczynku i zmęczeniem. Umiejętność znalezienia czasu na preferowany odpoczynek, hobby, kontakty z bliskimi, z przyrodą oraz zwierzętami może stanowić gwarancję skutecznego przeciwdziałania stresowi zawodowemu.

To od nas samych musi zacząć się zmiana na lepsze.