Na specjalne życzenie

Pojazdów przystosowanych do takich zadań specjalnych nie kupi się, ot tak, w salonie samochodowym. Różnorodność zabudów specjalistycznych jest olbrzymia, a ponadto każdą z nich można dodatkowo dopasować do ściśle określonych, indywidualnych potrzeb użytkownika. W rezultacie łatwiej, szybciej (i taniej) jest wykonać zabudowę pod konkretne zamówienie niż przerabiać potencjalnie już istniejącą. Wbrew pozorom tych zleceń wcale nie jest tak mało. Każdego roku w Polsce na fabrycznie nowych podwoziach samochodów dostawczych oraz ciężarowych powstaje kilka tysięcy pojazdów z zmodyfikowanym wnętrzem.

Rezygnacja z priorytetów?

Firm zajmujących się ich przygotowywaniem jest w naszym kraju kilkadziesiąt. Są specjaliści w konkretnym typie zabudów (np. ambulanse czy wozy pożarnicze), inne proponują wiele typów modyfikacji, ale współpracują z konkretną marką samochodową, niechętnie przyjmując zlecenia na inny pojazd bazowy. Bywają także „multimedialne”, stawiając wiele wersji zabudów na praktycznie każdym homologowanym podwoziu.

Tak czy inaczej, przymierzając się do zakupu pojazdu z zabudową warto wcześniej dokładnie przemyśleć, określić i szczegółowo zapisać wszystkie wymagania, które ma spełniać samochód bazowy oraz zmodyfikowane wnętrze. Przykłady takich „rozważań” prezentujemy w jednej z ramek. Dobrym pomysłem może być między innymi kontakt z użytkownikami podobnego typu auta i podpytanie o wady i zalety, które zauważyli w trakcie eksploatacji. W efekcie składając zamówienie będziemy w stanie precyzyjnie określić wymagania i otrzymać dokładnie to, co nas interesuje. Może bowiem nastąpić taka sytuacja, gdy staniemy przed wyborem rezygnacji z jednego z naszych priorytetów. Na przykład doszliśmy do wniosku, że potrzebujemy samochód z napędem na cztery koła, a taki napęd nie jest możliwy w interesującym nas modelu. Wówczas trzeba będzie podjąć decyzję: brak 4×4 czy zmiana marki…

Uwaga na przepisy

Oczywiście, budowa czy wyposażenie pojazdów specjalistycznych nie będzie zależała do końca od nas. Skrajnym przypadkiem są na przykład tzw. pojazdy do przewozu wartości, czyli „bankowozy” używane przez firmy ochroniarskie czy banki. Tutaj obowiązują szczegółowe przepisy prawne określające klasę zabezpieczeń w zależności od ilości przewożonych pieniędzy, a wiele szczegółów konstrukcyjnych i technicznych jest utajnionych nawet przed użytkownikiem. Warto nadmienić, że nie brakuje zleceń na opancerzanie samochodów osobowych. Ale różnego typu przepisy i homologacje dotyczące ładowności, wymiarów pojazdu czy warunków przewożenia żywności czy zwierząt będą obowiązywały praktycznie we wszystkich typach pojazdów.

Rozsądny wybór marki pojazdu oraz wykonawcy zabudowy specjalistycznej nie stanowi łatwego zadania. Klienci flotowi, związani już przez dłuższych czas z konkretnym dealerem czy importerem, będą zapewne w pierwszym etapie wyboru właśnie z niej skorzystać, chociażby poprzez ustalone upusty i obsługę serwisową. Jednak z drugiej strony często niektóre produkty są niedoceniane, a nie odbiegają stosunkiem jakości do ceny od liderów rynkowych. Kwestią otwartą pozostanie też, czy skorzystają z firmy produkującej zabudowy polecanej przez te podmioty czy zdecydują się na własny wybór. A konkurencja jest w tej dziedzinie ogromna.

Gwarancja od dealera

– Najlepiej kupować samochód ze specjalistyczną zabudową poprzez dealera konkretnej marki. Najpierw wybierzmy model auta, który nam z różnych powodów odpowiada. Resztą, czyli zamówieniem zabudowy wg specyfikacji klienta zajmie się dealer. Z reguły ma on kontakt z wieloma producentami wszelkiego typu zabudów i potrafi doradzić wykonawcę oferującego dobrą jakość i rozsądną cenę. My też możemy oczywiście zlecić wykonanie zabudowy. Tak czy inaczej, myślę, że warto ustanowić dealera pośrednikiem w wykonaniu zabudowy, by pilnował terminowej realizacji zamówienia. Właśnie to on powinien w tym momencie udzielić gwarancji na całe auto. Wtedy cała odpowiedzialność za wykonaną pracę spadnie na niego – mówi Joanna Kowal, pracownik Moto Katowice, katowickiego dealera samochodów Mitsubishi i Kia.

Specjaliści od ambulansów

– Nasza firma specjalizuje się w budowie różnego typu ambulansów sanitarnych, czyli np. ambulansów wypadkowych, reanimacyjnych czy do przewozu chorych. Trzeba jednak pamiętać, że 95% tego typu pojazdów nabywanych jest przez jednostki budżetowe, które zobowiązane są do zakupów w drodze postępowań przetargowych. Już to wymusza odmienne procedury kupna/sprzedaży niż w przypadku klasycznych zabudów specjalistycznych, jak samochód pomocy drogowej czy chłodnia. Zakup zabudowy specjalistycznej typu ambulans sanitarny czy pojazd straży pożarnej nie odbywa się w stricte „rynkowy sposób”. Poza tym usługi dostosowania auta typu furgon na ambulans nie są sprzedawane „osobno”, niezależnie od „bazy”, tylko zawsze jako cały, kompletny pojazd. W naszym przypadku będzie to gotowy, w pełni wyposażony pojazd spełniający określone kryteria – mówi Ireneusz Idziak, Auto Form, Mysłowice.

Nowe technologie

– Obecnie trudno mówić o kontenerze, chłodni czy izotermie, jako zabudowie specjalistycznej. W jakimś sensie te nadwozia to standardy stanowiące dopiero punkt wyjścia do realizacji nadwozia specjalistycznego. Rodzaj przewożonego ładunku – napoje, pieczywo, mrożonki, kwiaty, odzież, pasze, jednodniowe pisklęta, farby i lakiery czy  półtusze – wskazuje nam, jakie rozwiązanie konstrukcyjne należy zastosować, aby zabudowa, oprócz wysokich walorów użytkowych, spełniała również warunki stawiane przez producentów podwozi oraz uregulowania prawne. Wymaga to od nas doskonałej znajomości przepisów, w tym także tych unijnych, jak również wprowadzania nowych materiałów i technologii ułatwiających znalezienie kompleksowych rozwiązań do transportu towarów. Współpracujemy z wieloma importerami, nie ograniczając się do jakichkolwiek marek ani tonażu – mówi Tomasz Zieliński, Autonadwozia Matczak, Środa Wlkp.

Tańszy może być… droższy

– Przy wyborze zabudowy na samochodzie bazowym należy wziąć pod uwagę różne kryteria dotyczące jakości oraz użyteczności zabudowy. Bardzo ważne jest sprawdzenie, czy producent pojazdu dopuszcza adaptację nadwozia lub podwozia do wymaganych potrzeb oraz czy firma zabudowująca posiada autoryzację na dokonywanie zmian. Przyjęcie ceny jako podstawowego kryterium może spowodować niekontrolowany wzrost kosztów eksploatacji, a także anulowanie gwarancji producenta pojazdu bazowego. Uznane firmy zabudowujące oferują gwarancję na swoje produkty, podobnie jak producenci samochodów, dysponują własnym serwisem, posiadają niezbędne homologacje, certyfikaty jakości oraz atesty na użyte materiały – mówi Robert Gruszka, kierownik działu handlowego Gruau Polska.

Warto również zadbać o to, aby poszczególne elementy składowe zabudowy np. agregaty chłodnicze, systemy ogrzewania dostosowane były do konkretnej wielkości lub kubatury, co nie będzie skutkowało nadmiernym zużyciem eksploatacyjnym tych podzespołów. Podejmując decyzję o rozwiązaniach technicznych warto poprosić o konsultację firmę zabudowującą. Dział konstrukcyjny pomoże dobrać właściwe parametry już na etapie projektowania tak, aby załadunek i rozładunek pojazdu przebiegał bezproblemowo, a właściwy sposób mocowania zapewniał bezpieczny transport ładunku – dodaje Robert Gruszka, kierownik działu handlowego Gruau Polska.