Ekspansja zagraniczna w dobie gospodarki cyfrowej

Nowe technologie są najważniejszym motorem innowacji, konkurencyjności i wzrostu gospodarczego na świecie. Zmieniają warunki prowadzenia biznesu w różnych wymiarach – jednym z nich jest model obecności na rynku międzynarodowym. Za sprawą rozwoju gospodarki cyfrowej następuje zanikanie granic właściwych dla tradycyjnej gospodarki – w tym tych o charakterze przestrzennym.

W dzisiejszych realiach stało się czymś oczywistym, że w zasadzie każdy biznes może wykraczać poza granice jednego kraju, co w konsekwencji wpływa też na modele internacjonalizacji[1]. Nowe technologie takie jak cloud computing, internet rzeczy, sztuczna inteligencja, wirtualna czy poszerzona rzeczywistość mogą ułatwić ekspansję zagraniczną lub też wyeliminować dotychczasowe bariery. Przedsiębiorstwa funkcjonujące w wymiarze międzynarodowym, dzięki cyfryzacji, mają do dyspozycji nowe możliwości rozwoju. Jedną z nich jest rozwój transgranicznego handlu internetowego, co oznacza m.in. pozyskanie zagranicznych rynków sprzedaży. Z drugiej strony nowe technologie mogą służyć do lepszego projektowania lub nawet produkcji dóbr i usług, które jeszcze lepiej dopasowane są do potrzeb odbiorców, na przykład dzięki wykorzystaniu sztucznej inteligencji.  

Przesuwanie barier ekspansji

Wśród barier, na które napotykają firmy rozpoczynające ekspansję zagraniczną, możemy wymienić m.in. kwestie regulacyjne i prawne, aspekty językowe i kulturowe, dystans geograficzny, ryzyko przerwania łańcuchów dostaw czy trudności w pozyskaniu kapitału.

Barierę finansową ekspansji polskim firmom pomaga przesuwać zarządzany przez PFR TFI Fundusz Ekspansji Zagranicznej, który współinwestuje z polskimi firmami w ich zagraniczne projekty, dostarczając finansowanie kapitałowe lub dłużne. Fundusz inwestuje w różnych sektorach i kierunkach geograficznych. Dotychczasowi partnerzy funduszu to firmy działające w branżach: budowlanej, turystycznej, produkcji maszyn, a także IT i hostingowej. Fundusz Ekspansji Zagranicznej wspiera polskie firmy w ich międzynarodowej ekspansji kapitałowej, związanej z przejęciami przedsiębiorstw zagranicznych, budową fabryk czy zakładów od zera. 

Ekspansja w cyfrowych realiach

Za sprawą digitalizacji część spośród wskazanych barier zmienia swój charakter lub zupełnie znika. Z jednej strony powszechność technologii cyfrowych, np. umożliwiających szybką komunikację online, „wysmukla” cały proces transakcji zachodzący między kupującym i sprzedającym, a także zwiększa jego efektywność, co przekłada się na niższe koszty. Wreszcie skraca czas transakcji, co z kolei wpływa na oczekiwania klientów odnośnie do poziomu obsługi.

W wyniku postępującej cyfryzacji zmianie ulega model komunikacji – zwiększa się waga nieformalnych zasad, których podstawę często stanowią zaufanie i relacje sieciowe. Przestrzeń internetowa staje się źródłem okazji sprzyjających rozwojowi biznesu, a wszystko za sprawą nowych możliwości pozyskiwania i wymiany informacji, a także współpracy, np. w modelu relacji sieciowych. W opracowaniach na temat znaczenia relacji sieciowych eksperci wskazują, że pozwalają one uzyskać w procesie umiędzynarodowienia korzyści, takie jak obniżenie kosztów transakcyjnych i pozyskania informacji, zmniejszenie ryzyka i niepewności związanych z obecnością na rynkach zagranicznych, a także pozwalają uzyskać wiedzę na temat nowych rynków oraz rozwijać zasoby i umiejętności potrzebne do internacjonalizacji. Ponadto, wspierają identyfikację oraz wykorzystanie nowych okazji rynkowych[2]. Warto zauważyć, że zaufanie do rynku czy też do międzynarodowych partnerów może wzmocnić technologia blockchain, która cieszy się coraz większą popularnością i pozwala na zabezpieczenie pewnych transakcji czy przepływów z wykorzystaniem rozproszonego rejestru.

Dzięki upowszechnieniu nowych technologii przed przedsiębiorstwami działającymi na rynku polskim pojawiają się nowe szanse i możliwości w zakresie ekspansji zagranicznej. Digitalizacja pomaga w osiągnięciu strategicznych celów związanych z umiędzynarodowieniem. Istotne jest to, aby organizacje były świadome nowych szans oraz potrafiły wykorzystywać dostępne technologie w różnych obszarach działania organizacji. Dzięki temu elementy takie jak infrastruktura IT czy cyfrowy marketing i promocja mogą stać się istotnym wsparciem biznesu międzynarodowego. 

[1] T. Pakulska, Eksport jako forma ekspansji międzynarodowej polskich przedsiębiorstw IT w erze digitalizacji,

[2] M. Ratajczak-Mrozek, Znaczenie krajowych relacji sieciowych dla internacjonalizacji oraz aktywności małych i średnich przedsiębiorstw na rynkach zagranicznych, [w:] „Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach”, nr. 233, 2015.