Metody efektywnej produkcji

Czym jest MRP II i do czego służy? Dlaczego warto nim zainteresować firmy produkcyjne?

Marek Zychewicz, Dyrektor Działu Produkcji Systemów ERP Asseco Business Solutions S.A.: Metodyka zarządzania MRP II to sposób kompleksowego planowania wykorzystania wszelkich zasobów produkcyjnych. To zbiór metod i rozwiązań, dzięki którym firmy efektywnie produkują. Metodyka ta służy do udzielenia odpowiedzi na cztery pytania: Co i kiedy trzeba wyprodukować, aby zoptymalizować wyniki przy wszystkich istniejących ograniczeniach? Czym trzeba dysponować i w jakim czasie? Które z tych zasobów już są w posiadaniu? Co trzeba jeszcze pozyskać? W największym skrócie chodzi o to, żeby surowce niezbędne do produkcji zostały dostarczone na czas. MRP II łączy produkcję z kanałem sprzedaży i zakupów, dodatkowo integrując zasoby organizacji np. informując o dostępności maszyn, ludzi, współpracując z systemami utrzymania ruchu. Jednak najważniejsze są informacje o rzeczywistych stanach magazynowych. Jeśli bazujemy na nieprawdziwych danych o zawartości magazynu, to nie wiemy na kiedy zrealizujemy dane zadanie. Nie wiemy na czym „stoimy” i jak odpowiednio możemy zaplanować proces produkcji.

Dariusz Kuśmierek, Zastępca Dyrektora Działu Produkcji Systemów ERP Asseco Business Solutions S.A.: Należy też podkreślić, że sama metodyka zarządzania zasobami MRP II to tylko scenariusz kompleksowego działania opisujący procedury i algorytmy, a nie gotowe oprogramowanie. To od nas, twórców aplikacji, zależy w jaki sposób mechanizmy te znajdują odzwierciedlenie w systemie wspomagającym zarządzanie produkcją oraz na ile elastycznie te procedury i algorytmy można parametryzować do potrzeb konkretnego klienta. Praktyczna użyteczność oprogramowania wspierającego metodykę MRP II bardzo silnie zależy od tego, w jaki sposób zostanie ono wdrożone.

Dlaczego zdecydowali się Państwo wykorzystać MRP II w systemie Asseco Softlab ERP? Czy tego typu decyzję wymusił rynek?

Marek Zychewicz: Od ponad 20 lat oferujemy systemy do zarządzania dla przedsiębiorstw i naszą zaletą z pewnością jest wykorzystywanie w nich różnego rodzaju najnowszych technologii metod zarządzania. Chcemy, by nasi klienci mieli wybór, od najbardziej zaawansowanych funkcjonalności, po bardziej standardowe rozwiązania. Wszystko zależy od ich potrzeb biznesowych i rodzaju prowadzonej działalności. W przypadku MRP II kluczowym może być rodzaj produkowanego towaru. Firmy, które wytwarzają produkty „szyte na miarę” z pewnością szybciej docenią to podejście, rozumiejąc jego znaczenie i korzyści, jakie może ono przynieść.

Dariusz Kuśmierek: Nasz system Asseco Softlab ERP wspiera produkcję w oparciu o MRP II, ponieważ uważamy, że dla wielu firm jest to kluczowe podejście, by móc zapanować nad procesem produkcyjnym i utrzymać przewagę konkurencyjną na rynku. Takie podejście pozwoliło nam na stworzenie mechanizmów pozwalających naszym klientom w jednym miejscu prowadzić współpracę z odbiorcą, wspólnie projektować produkty, szacować ich koszty, jednocześnie informując na kiedy możliwe jest wyprodukowanie danej partii. Harmonogram produkcji dostępny w ramach systemu, zintegrowany z modułem zamówień, zawsze precyzyjnie podpowie, jakie składniki i w jakiej ilości są potrzebne w danym okresie by z sukcesem zrealizować zamówienie. Można powiedzieć, że nasz system Asseco Softlab ERP, oparty o MRP II, jest zarówno strażnikiem różnego rodzaju procesów zachodzących w organizacji oraz suflerem, który podpowiada jakie czynności powinno się w danym momencie wykonać. Jego zadaniem jest kompleksowe usprawnienie zarządzania produkcją – od przyjęcia surowców, aż po wydanie wyprodukowanego towaru, a także późniejsze oszacowanie opłacalności jego produkcji.

Dla kogo konkretnie skierowane są rozwiązania oparte o MRP II?

Marek Zychewicz: Udaje się nam docierać z nimi do wielu klientów specjalizujących się w produkcji, a w szczególności przedsiębiorstw produkujących pod konkretne zamówienia, których praktycznie każda partia produkcyjna różni się od siebie. W niektórych firmach do zapanowania i zaplanowania produkcji wystarczają sami ludzie, jednak zazwyczaj jest to skuteczne jedynie do pewnego poziomu zaawansowania. Z czasem stopień skomplikowania i skala procesu zaczyna przerastać pracowników. Wtedy wsparcie informatyczne staje się niezbędne. Przykładowo produkcja pokryć dachowych według konkretnego zamówienia uwzględniającego indywidualne rozmiary, rodzaj blacho dachówki, kolor czy wykończenia to duże wyzwanie. Albo szafki kuchenne, gdzie każde zamówienie jest inne – bez harmonogramu trudno być konkurencyjnym, bo trzeba wiedzieć co zamówić, na kiedy, kiedy produkcja ruszy i się zakończy.

Z koncepcją MRP II łączy się też pojęcie „zamkniętej pętli” – jak je można wyjaśnić?

Dariusz Kuśmierek: Zadaniem zamkniętej pętli zarządzania jest przekazywanie wytycznych działania „w dół” do poszczególnych działów funkcjonalnych firmy i równocześnie “w górę” danych o realizacji planów produkcji oraz sprzedaży – a co za tym idzie – przekazywana jest również informacja o zakłóceniach. Zamknięta pętla zarządzania obejmuje wszelkie zasoby produkcyjne: materiały, półprodukty, środki finansowe, procesy i linie technologiczne, zasoby kadrowe, magazyny, logistykę. To odróżnia systemy MRP II od innych rozwiązań służących do planowania produkcji. W naszym systemie Asseco Softlab ERP potrafimy np. zaszyć mechanizmy planowania, które przypisują produkcję do zasobów, osób, dat, a z drugiej strony ułatwiają zarządzanie zapasami. Zakupy prowadzone są zgodnie z planami produkcji i zamówieniami składanymi przez nabywców. Dzięki temu surowce są dostarczone na czas (Just In Time).

Jakie są korzyści z takiego podejścia do procesu produkcji?

Marek Zychewicz: Najważniejsza korzyść to wzrost konkurencyjności rynkowej. Dzięki harmonogramowi produkcji wiemy na kiedy powstaną produkty, a samo ich wytworzenie jest wydajniejsze. Nie mniej ważną korzyścią jest to, że nie trzeba utrzymywać dużych stanów magazynowych, co oznacza zmniejszenie kosztów. Dzięki temu, że kupujemy towary niezbędne do wyprodukowania zamówionych przez odbiorców towarów możemy utrzymywać mniejszy magazyn. Jeśli zmniejszymy koszty, możemy zaoferować nabywcom niższą cenę, a więc konkurencyjność wzrasta.

Dariusz Kuśmierek: Standard MRP II wspiera też utrzymanie ruchu i zapewnienie ciągłości produkcji. Harmonogram uwzględnia m.in. także niezbędne przeglądy serwisowe maszyn, zawiera informacje o terminach wymiany części urządzeń. Pełen monitoring produkcji.

Czy standard MRP II jest powszechny wśród naszych producentów?

Dariusz Kuśmierek: Konkurencyjność to wymusi. Ciągle wiele firm bazuje na arkuszach kalkulacyjnych, choć inżynierowie produkcji są świadomi, że taki stan rzeczy nie może trwać zbyt długo. Zauważają, że nie są w stanie realizować zamówień w takim tempie jak konkurencja, że produkcja nie jest tak zyskowna, jak mogłaby być.

Okiem klienta

– Ogromna różnorodność produkowanych przez nas wyrobów oraz niepowtarzalność realizowanych zamówień od klientów powodowała generowanie przez nas bardzo dużej ilości kartotek materiałowych oraz konieczność tworzenia za każdym razem nowych receptur produkcyjnych. Wdrożony system Asseco Softlab ERP znacząco usprawnił naszą pracę. Zastosowano w nim unikalne rozwiązanie, oparte na stworzonym specjalnym języku formuł, które pozwala na symboliczne zapisywanie zależności pomiędzy kartotekami rozumianymi jako uogólniony rodzaj produktu lub materiału, a jego indywidualnym i niepowtarzalnym zamówionym egzemplarzem. Język ten jest na tyle prosty, że może się nim swobodnie posługiwać użytkownik systemu. Narzędzie równocześnie umożliwia definiowanie związków i przeliczeń w recepturach produkcyjnych. Dzięki niemu około stukrotne zmniejszyliśmy ilości wykorzystywanych kartotek i receptur. Ponadto rejestrowanie i realizacja zamówień stały się łatwiejsze i szybsze – mówi Arkadiusz Romańczyk, Prezes Zarządu O-W S.A.

– Istotną sprawą z punktu widzenia niezawodności obsługi naszych klientów jest łatwość kontroli stanu realizacji zamówień. Każde zamówienie zarejestrowane w „O-W” musi przejść przez szereg etapów, takich jak np. weryfikacja finansowa, przygotowanie materiałów do produkcji, realizacja procesu produkcji, kompletacja oraz rozliczenie finansowe. Obecnie każdy z powyższych etapów „życia” zamówienia jest odzwierciedlony w systemie Asseco Softlab ERP za pomocą odpowiednich statusów zamówienia oznaczonych dodatkowo kolorami. Dzięki temu można nie odchodząc od komputera na bieżąco śledzić, co się dzieje z konkretnym zamówieniem – dodaje Grzegorz Kurzaj, Kierownik Działu Sprzedaży w O-W S.A.