Polskie floty nie są gotowe do raportowania redukcji śladu węglowego

Od stycznia tego roku obowiązuje dyrektywa w sprawie sprawozdawczości przedsiębiorstw w zakresie zrównoważonego rozwoju (CSRD). Nowe rozporządzenie UE wymaga od niektórych firm ujawniania między innymi wpływu ich działalności na ludzi i środowisko oraz ustalania celów redukcji emisji dwutlenku węgla i wdrażania skutecznych działań w tym zakresie. Mimo, że niektóre firmy nie są jeszcze zobowiązane do raportowania swoich emisji CO2, nadal mogą odczuć wpływ dyrektywy w zakresie większej przejrzystości. Gotowość polskich firm flotowych jest znikoma. Ten fakt potwierdzają dane z najnowszego Raportu „Zrównoważony rozwój i dekarbonizowanie flot. Stan polskiego rynku flotowego marzec 2024” przygotowanego przez Instytut Keralla Research na zlecenie magazynu „Fleet” oraz firmy Webfleet – cieszące się globalnym zaufaniem rozwiązanie Bridgestone do zarządzania flotą. Badanie wykonano wśród 200 firm flotowych posiadających co najmniej 20 samochodów osobowych. Raport prezentuje stan dekarbonizacji polskiego rynku flotowego oraz zainteresowanie i plany związane z przejściem na pełną zeroemisyjność. Celem badania było również sprawdzenie wpływu regulacji oraz poziomu wdrażania narzędzi umożliwiających monitorowanie i raportowanie emisji CO2.

Najważniejsze wnioski z badania:

§  Prawie 70% firm nie posiada w swojej flocie samochodów zeroemisyjnych, a niecałe 57% nie ma w planach przejścia na takie pojazdy.

§  Co trzecia firma wdrożyła narzędzia do pomiaru i raportu emisji CO2 z flot, z czego niecałe 25% firm w pełni lub częściowo wykorzystuje do tego rozwiązania telematyczne.

§  Ponad 46% firm nie widzi korzyści z monitoringu i raportowania śladu węglowego we flotach, a głównymi wyzwaniami w raportowaniu jest koszt (24,5%), mała liczba osób, która zna się na wdrożeniu rozwiązań w firmie (18,5%) oraz czas, który trzeba poświęcić na implementację takiego rozwiązania (16%).

§  Największymi barierami we włączaniu aut elektrycznych do flot w Polsce jest według firm flotowych słaba infrastruktura do ładowania (64%), wysoki koszt posiadania oraz napraw pojazdów (45%) oraz mały zasięg pojazdów i słaba żywotność baterii (14%).

Sposoby i plany na dekarbonizację polskich flot

Polski rynek znajduje się na samym początku procesu odejścia od węgla. Obecnie dekarbonizacja sprowadza się głównie do eliminacji starych pojazdów. W ten sposób funkcjonuje prawie 60% badanych firm flotowych, które po prostu pozbywają się starszych pojazdów, emitujących dużo spalin. Ponad 24% firm, głównie te posiadające 20-50 samochodów służbowych, nie wdrożyło jeszcze żadnych zmian w celu dekarbonizacji swoich flot. Z tym łączy się liczba posiadanych zeroemisyjnych aut. Zdecydowany wpływ na wybór aut mają regulacje dotyczące emisji CO2 – tak deklaruje co druga firma. Jednakże, według badania, niecałe 70% firm nie ma w swoich flotach żadnego nieemisyjnego samochodu, natomiast te, które posiadają, najczęściej wspierane są leasingiem bądź kredytem. Oprócz tego, blisko 60% firm flotowych nie bierze pod uwagę kosztów dekarbonizacji w planowaniu budżetu na dany rok. Przeważająca liczba klientów flotowych, bo aż 56,5%, przyznało otwarcie, że obecnie nie planuje przejść na bezemisyjne samochody służbowe. Kolejne 32% twierdzi, że nie zamierza nigdy tego zrobić.

Wykorzystanie narzędzi do pomiaru i raportowania emisji CO2

Wyniki Raportu wskazują, że 28% firm wdrożyło, a 18,5% obecnie testuje narzędzia do pomiaru i raportowania emisji CO2 we flotach. Najczęściej w fazie testów znajdują się producenci pojazdów. Większość z tych firm nie zdaje sobie jednak sprawy z korzyści płynących z monitorowania emisji. Badanie pokazuje, że 46,2% przedsiębiorców z tej grupy nie zauważa benefitów, a 25,8% nie potrafi tego ocenić. Ci, którzy dostrzegają pozytywne aspekty, wskazują większą dyscyplinę w spalaniu (16,1%), oszczędności na paliwie i opłatach drogowych (16,1%), zwiększoną uważność i lepszą jazdę kierowców (4,3%) oraz brak kar poniesionych przez firmę za emisję (3,2%). Część z tych firm częściowo lub w pełni wykorzystuje do tego rozwiązania telematyczne – ponad 24%.

„Cieszy fakt, że firmy wdrażają nowoczesne narzędzia, które wspomogą w redukcji dwutlenku węgla. Ważne jest budowanie świadomości jak rzetelne dane na temat emisji mogą pomóc w działalności oraz jak eliminacja CO2 przynosi pozytywne korzyści firmom i jej rozwojowi, a jest ich wiele. Pomaga dostosować się do wymogów prawnych, poprawić wizerunek i podnieść konkurencyjność poprzez transparentność, a przede wszystkim pozytywnie wpłynąć na środowisko” – mówi Dariusz Terlecki, Regional Director Poland & EE w Webfleet. „Rosnąca presja na przeciwdziałanie zmianom klimatycznym i redukcję emisji CO2 jest zarówno wyzwaniem, jak i okazją dla menedżerów flot. Webfleet wspiera ich w radzeniu sobie z tymi przeszkodami i pomaga przekształcić je w szansę na optymalizację ich działań. Nasze najnowsze certyfikowane narzędzie do raportowania emisji CO2 jest rozwiązaniem, który w dokładny sposób oblicza bezpośrednią emisję. Korzystając z metodologii TÜV Rheinland, rozwiązanie dostarcza szczegółowych danych na temat ilości wytwarzanego dwutlenku węgla przez pojazdy. Oprócz pomocy w spełnieniu wymagań przepisów, zapewnia wgląd w to, które pojazdy wytwarzają niepotrzebny CO2” – dodaje Terlecki.

Dla niektórych firm wdrożenie narzędzi do raportowania CO2 wiąże się z wysokimi kosztami (24,5%). Jest to główna przeszkoda wymieniana przez przedsiębiorstwa, które finansują pojazdy firmowe ze środków zewnętrznych. Oprócz tego wyzwaniem jest mała liczba osób w firmie, która zna się na wdrażaniu tego typu rozwiązań (18,5%) oraz czas, który trzeba poświęcić na ich implementację (16%).

Redukcja śladu węglowego flot i auta elektryczne

Dekarbonizacja to dużo więcej niż tylko raportowanie i zgodność z przepisami. Firmy flotowe mogą przyjąć kompleksowe podejście do zmniejszenia śladu węglowego by działać w sposób bardziej zrównoważony, optymalizując zużycie energii, eliminując niewłaściwe zachowania kierowców, którzy niepotrzebnie zużywają paliwo, czy też utrzymując właściwe ciśnienie w oponach. Jednym ze sposobów jest również regeneracja uszkodzonych elementów zamiast ich wymiana. Prawie 60% ankietowanych firm podziela pogląd, że jest to dobry sposób na zmniejszenie emisji CO2, z czego 45,5% twierdzi, że obecnie realizuje taki proces. Oprócz tego 43% firm twierdzi, że ślad węglowy powinien być liczony na wczesnym etapie, czyli od wytworzenia pojazdu i przyszłej utylizacji. Dodatkowo 60,5% respondentów uważa, że udokumentowana niska emisyjność powinna być nagradzana.

W przejściu na zeroemisyjną flotę wyzwaniem dla firm stanowi wprowadzenie aut elektrycznych. Wciąż słaba infrastruktura do ładowania jest barierą aż dla 64% firm. Oprócz tego istotnymi przeszkodami są wysokie koszty zakupu i naprawy pojazdów (45%) oraz mały zasięg i słaba żywotność baterii (14%).

O badaniu

Badanie zostało przeprowadzone w lutym i marcu 2024 roku przez Instytut Keralla Research. W badaniu wzięło udział 200 firm flotowych posiadających co najmniej 20 samochodów służbowych. Respondentami były osoby odpowiedzialne za politykę flotową, w tym między innymi właściciele oraz menedżerowie flot. W tej grupie 85% badanych firm posiada floty od 20 do 50 aut a 15% powyżej 51 pojazdów. Wśród badanych przeważają przedsiębiorstwa zatrudniające od 10 do 49 osób (43%). Najwięcej odpowiedzi uzyskano z branży handlowej (45%). 38,5% firm korzysta z mieszanych (zewnętrznych i własnych) źródeł finansowania.