Dla zaufanych i sprawdzonych

Również przewoźnicy, spedytorzy i agenci celni, posiadający świadectwo AEOS lub AEOF mogą składać przywozowe/wywozowe deklaracje skrócone zawierające mniejszą ilość danych bezpieczeństwa, jeżeli dokonują przywozu lub wywozu towaru na rzecz posiadacza zezwolenia. Przedmiotowe ułatwienie nie przysługuje przedsiębiorcy posiadającemu status AEOC.

Wytypowanie przesyłki do kontroli

W przypadku, gdy przywozowa deklaracja skrócona została złożona przez posiadacza świadectwa AEOS lub AEOF, właściwy urząd celny, przed przybyciem towarów na obszar celny Wspólnoty (Unii Europejskiej), może powiadomić upoważnionego przedsiębiorcę, gdy w wyniku analizy ryzyka pod kątem bezpieczeństwa i ochrony, dana przesyłka została wybrana do dalszej kontroli fizycznej. Powiadomienie to zostaje dokonane jedynie w przypadku, gdy nie zagraża ono możliwości przeprowadzenia kontroli. Uprzednie powiadomienie o wytypowaniu przesyłki do kontroli przysługuje tylko w przypadku, gdy osobą składającą tę deklarację jest upoważniony przedsiębiorca. Przepis jednoznacznie stanowi, kto może być beneficjentem korzyści, dlatego też np. w sytuacji, gdy deklarację złoży importer posiadający status AEOS lub AEOF, a przewoźnik przewożący towar nie będzie posiadał statusu wiarygodnego podmiotu, powiadomienie i tak zostanie przekazane importerowi. Państwa członkowskie mogą jednakże przeprowadzać kontrolę fizyczną, nawet jeżeli upoważniony przedsiębiorca nie został przed przybyciem towarów na obszar celny Wspólnoty powiadomiony o tym, że dana przesyłka została wybrana do takiej kontroli. Przepisy te stosuje się również w przypadku, gdy towary mają opuścić obszar celny Wspólnoty. To ułatwienie nie przysługuje przedsiębiorcy posiadającemu status AEOC.

Celem Unii Europejskiej jest osiągnięcie wzajemnego uznania świadectwa AEO – bezpieczeństwo i ochrona we wszystkich krajach, które wdrażają program „wiarygodny i zaufany podmiot”.

Wzajemne uznanie świadectwa

Celem Unii Europejskiej jest osiągnięcie wzajemnego uznania świadectwa AEO – bezpieczeństwo i ochrona we wszystkich krajach, które wdrażają program „wiarygodny i zaufany podmiot”. Z tej przyczyny przedsiębiorca posiadający wspólnotowe świadectwo – bezpieczeństwo i ochrona (AEOF, AEOS) będzie odnosić te same korzyści w krajach trzecich, jak podmioty uprzywilejowane działające w tych krajach. W skali globalnej zapewni to większą przewidywalność w prowadzonej przez niego międzynarodowej działalności handlowej. Wzajemne uznawanie programów partnerstwa handlowego przyczynia się do poprawy bezpieczeństwa całego łańcucha dostaw, jak i do ułatwienia wymiany handlowej. Konsoliduje ono na poziomie międzynarodowym podejście przyjęte w ramach Struktury Norm Światowej Organizacji Celnej (WCO) mające zabezpieczyć i ułatwić handel. Status AEO uprawnia do korzystania z ułatwień odnoszących się do kontroli celnej dotyczącej bezpieczeństwa i ochrony i/lub z uproszczeń przewidzianych w ramach przepisów celnych na terenie całej Wspólnoty. Oznacza to, iż przedsiębiorca niezależnie od miejsca uzyskania statusu AEO korzysta z tych samych ułatwień na obszarze całej Unii Europejskiej.

Przepis art. 14g lit. a RWKC pozwala Unii Europejskiej na zawieranie porozumień o wzajemnym uznawaniu statusu upoważnionego przedsiębiorcy z krajami trzecimi. Umowy takie stanowią dla wiarygodnych podmiotów podstawę do korzystania z ułatwień, jakie przysługują rodzimym AEO w państwie trzecim. Unia Europejska podpisała stosowne porozumienia o wzajemnym uznawaniu statusu upoważnionego przedsiębiorcy ze Szwajcarią, Norwegią, Andorą, Japonią i Stanami Zjednoczonymi. Obecnie trwają negocjacje dotyczące wzajemnego uznawania statusu AEO z jednym z największych partnerów handlowych Unii Europejskiej, tj. z Chinami. W planach jest podjęcie również rozmów z Kanadą.

Przepis art. 14g lit. a RWKC pozwala Unii Europejskiej na zawieranie porozumień o wzajemnym uznawaniu statusu upoważnionego przedsiębiorcy z krajami trzecimi.

Zgłoszenie bez papieru

Polska administracja celna przykłada dużą wagę do rozpowszechniania wśród przedsiębiorców ułatwień odnośnie wdrażania Programu e-Cło, tj. bezpapierowego środowiska dla handlu i tym samym umożliwia i podejmuje liczne działania zachęcające do składania zgłoszeń celnych oraz deklaracji podatkowych w formie elektronicznej. Niewątpliwie ułatwienia związane z wdrożeniem środowiska elektronicznego przekładają się na efektywne zarządzanie czasem i wymierne korzyści dla podmiotów gospodarczych dokonujących obrotu towarowego z zagranicą.

Z uwagi na zakres audytu, któremu podlegają przedsiębiorcy przed uzyskaniem statusu AEO organy Służby Celnej nie będą żądać również złożenia przez niego zabezpieczenia, gdy przepisy prawa celnego przewidują jego fakultatywne złożenie, tj. w przypadku gospodarczych procedur celnych, czy procedury dopuszczenia do swobodnego obrotu z zastosowaniem obniżonej stawki celnej ze względu na końcowe przeznaczenie – end-use – (art. 82 ust. 2, art. 88 i art. 104 Wspólnotowego Kodeksu Celnego). Nie bez znaczenia jest również kwestia związana z możliwością rozliczeniem należności w zakresie podatków od towarów i usług z tytułu importu towarów. Posiadacz pozwolenia może skorzystać z jego rozliczenia poprzez deklarację podatkową na podstawie art. 33a ustawy z dnia 11 marca 2005 r. o podatku od towarów i usług[1]. Biorąc pod uwagę fakt, iż znaczną część należności stanowią zobowiązania podatkowe, ułatwienie to może mieć istotny wpływ na sytuację finansową przedsiębiorstw. W dobie obecnej sytuacji rynkowej nie bez znaczenia pozostaje możliwość wydłużenia czasu posiadania wolnej gotówki, którą swobodnie można dysponować.

Upoważniony nadawca TIR

Z dniem 1 października 2012 r. możliwe jest, także stosowanie uproszczenia umożliwiającego przedsiębiorcom korzystanie z procedury wystawiania niepreferencyjnych świadectw pochodzenia w oparciu o art. 49 RWKC wraz z możliwością wydawania tych świadectw w procedurze „in blanco”. Warto jednak podkreślić, iż agencja celna nie może uzyskać samodzielnego upoważnienia do stosowania uproszczonej procedury z art. 49 Rozporządzenia Wykonawczego. Może jednak uczestniczyć w realizacji przyznanego uproszczenia na zasadzie wykonywania czynności o charakterze technicznym, na mocy udzielonego jej pełnomocnictwa przez podmiot korzystający z upoważnienia. Zastosowanie tej procedury wyeliminuje konieczność każdorazowego składania wniosku o wystawienie tzw. uniwersalnych świadectw pochodzenia dla każdej partii wywożonych produktów, a tym samym spowoduje szybszą realizację formalności celnych.

Posiadanie certyfikatu AEO bez wątpienia podnosi prestiż i wiarygodność przedsiębiorstwa.

W portfelu przyznawanych ułatwień upoważnionym przedsiębiorcom należy również wymienić procedurę stosowania uproszczenia – upoważniony nadawca TIR. Zgodnie z wprowadzonymi nowymi zasadami stosowania tego ułatwienia, może ono być udzielane osobom innym niż posiadacz karnetu TIR np. agencji celnej. Należy jednak zauważyć, iż agencja celna może wykonywać czynności związane z otwarciem karnetu TIR na zasadzie przedstawicielstwa pośredniego, działając we własnym imieniu, na rzecz posiadacza karnetu.

Ułatwienia organizacyjne

Drugi segment ułatwień odnosi się do działań podjętych przez polską administrację celną, w celu wprowadzenia pewnych ułatwień organizacyjno-logistyczno-technicznych eliminujących uciążliwości związane z obsługą celną, które będą realizowane w miarę możliwości poszczególnych jednostek organizacyjnych Służby Celnej. Dodatkowe korzyści związane są z priorytetową obsługą zgłoszenia celnego oraz obsługą takiego zgłoszenia w pierwszej kolejności, w stosunku do zgłoszeń celnych obejmujących przesyłki dla przedsiębiorców nieposiadających statusu AEO. Przywilej ten dedykowany jest osobom, posiadającym zezwolenie i dokonującym zgłoszeń celnych. Ponadto wszelkie wnioski składane przez upoważnionego przedsiębiorcę do organu celnego powinny być przyjmowane i rozpatrywane w sposób priorytetowy. W miejscach, gdzie pozwala na to infrastruktura organu Służby Celnej powinny być zapewnione specjalne miejsca oraz odrębne pasy ruchu dla upoważnionych przedsiębiorców (dot. przejść granicznych), oznaczone w sposób jednolity i wyraźny z wykorzystaniem Logo AEO .

W ramach realizacji głównych założeń strategii Służby Celnej na lata 2010-2015 organy celne dostosowują jakość świadczonych usług do oczekiwań przedsiębiorców m. in. poprzez wysyłanie przez osoby wyznaczone w izbach celnych (lokalnych Koordynatorów ds. AEO, Procedur Uproszczonych i SASP) ważnych informacji odnośnie zmiany przepisów, instrukcji, wyjaśnień (newsletterów) na adresy mailowe AEO. Wiarygodne podmioty uczestniczą również w programie tzw. „profilaktyki merytorycznej”, tzn. na poziomie izby celnej biorą udział w spotkaniach i szkoleniach z zakresu obrotu towarowego z zagranicą.

Upoważniony przedsiębiorca ubiegając się o inne ułatwienia i uproszczenia przewidziane przepisami prawa celnego składa mniej załączników, niż przedsiębiorca nieposiadający statusu AEO. Przedmiotowe uprawnienie wynika z faktu spełniania przez wiarygodny podmiot wysokich standardów dotyczących przestrzegania przepisów celnych, prowadzenia ewidencji, wypłacalności finansowej oraz bezpieczeństwa i ochrony.

Podkreślenia wymaga to, iż postępowanie audytowe prowadzone przez organy Służby Celnej odnośnie wydania świadectwa AEO jest bezpłatne. Szczegółowe informacje w tym zakresie można uzyskać u lokalnych Koordynatorów ds. AEO, Procedur Uproszczonych i SASP poszczególnych Izb Celnych. Dane kontaktowe koordynatorów są dostępne na stronie internetowej Służby Celnej pod linkiem:

http://www.mf.gov.pl/_files_/sluzba_celna/aeo/koordynatorzy_02_2011.pdf

Uzyskanie statusu upoważnionego podmiotu może przyczynić się również do osiągnięcia korzyści pośrednich, które nie były wprost związane z celną stroną działalności organizacji, a wynikały jedynie z procesu przygotowania przedsiębiorstwa do postępowania audytowego. Wśród najczęściej wymienianych przez podmioty należy wskazać usprawnienie procesów w organizacji, usystematyzowanie biznesu poprzez stworzenie procedur w poszczególnych obszarach jego działalności oraz poprawienie bezpieczeństwa i komunikacji pomiędzy partnerami w łańcuchu dostaw.

Posiadanie certyfikatu AEO bez wątpienia podnosi prestiż i wiarygodność przedsiębiorstwa, który w perspektywie może mieć istotny wpływ na konkurencyjność prowadzonej działalności gospodarczej oraz na zwiększenie portfela nowych kontaktów handlowych. Instytucja AEO może przyczynić się do stworzenia fundamentu nowej jakości w handlu zagranicznym. Status upoważnionego przedsiębiorcy to swoisty znak jakości.

[1] Dz. U. Nr 54 z 2004r. poz. 535 z późń. zm.